کارگران نقش موثری در توسعه اقتصاد و تولید ناخالص داخلی دارند. اما اقداماتی که برای رفاه آنها در کشور انجام می شود بسیار اندک است. به گونه ای که همواره در آخرین صف برای دریافت خدماتی از سوی کشور هستند. به طور مثال با توجه به اینکه هزینه های اجاره بها در کشور بسیار بالا است و قدرت خرید کارگران اندک است, به ناچار بخش زیادی از درآمد خود را صرف اجاره بها می کنند. امکان استفاده از طرح های تسهیلات مسکنی را به دلیل گران بود اقساط ندارند, همین مسئله باعث شده تا خرید مسکن برای آنها به یک آرزو تبدیل شود.

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران حق هر فرد و خانواده ایرانی در خصوص داشتن مسکن را مطرح می‌کند که بر اساس این اصل، دولت‌ها موظف به تأمین مسکن شده‌اند. برابر اصل ۳۱قانون اساسی دولت موظف است با رعایت اولویت برای آنها که نیازمندترند به ویژه روستانشینان و کارگران زمینه اجرای این اصل را فراهم کند.

طی سال‌های گذشته دولت ها تلاش کرده‌اند تا با اجرای طرح‌هایی مانند طرح مسکن مهر، مسکن اجتماعی و مسکن ملی، بازار مسکن را کنترل کرده و اقشار کم درآمد را در رسیدن به رویای خانه دار شدن حمایت کنند. آخرین طرح، طرح نهضت ملی مسکن است که از سوی دولت سیزدهم ارائه شده و رییس جمهور هدف از این طرح را ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در طول دوره چهار ساله مسئولیت دولت عنوان کرده است.

به موازات اجرای طرح‌ مسکن ملی در دولت گذشته طرح مسکن کارگری نیز مطرح شد و برای این منظور دی ماه ۱۳۹۸تفاهم‌نامه ساخت ۲۰۰هزار واحد مسکونی برای کارگران،‌ بازنشستگان و مستمری بگیران بین وزرای تعاون، کار و رفاه اجتماعی و راه و شهرسازی و همچنین تفاهم‌نامه ساخت ۱۰۰هزار واحد مسکونی در جوار شهرک‌های صنعتی میان اتاق تعاون و وزارت راه و شهرسازی به امضا رسید.

در دولت سیزدهم تعداد واحدهای مسکونی برای کارگران و بازنشستگان و مستمری بگیران افزایش یافت و به ۴۰۰هزار واحد رسید به نحوی که معاونت فرهنگی اجتماعی وزارت کار در دولت سیزدهم مهر ماه سال ۱۴۰۱ با هدف ساخت ۴۰۰هزار واحد مسکونی برای کارگران، بازنشستگان و مستمری بگیران سازمان تامین اجتماعی تفاهم‌نامه‌ای را با وزارت راه و شهرسازی به امضا رساند که به موجب این تفاهم‌نامه در مرحله نخست شناسایی، پالایش و اولویت بندی متقاضیان مسکن واجد شرایط از جمله کارگران باید صورت گیرد.

به گزارش تسنیم، کارگران متقاضی ثبت‌نام در طرح مسکن کارگری باید ثبت‌نام اولیه خود را در سایت نهضت ملی مسکن انجام دهند تا اطلاعات بارگذاری شده آنها در اختیار معاونت رفاه وزارت کار قرار گیرد و پس از دهک‌بندی در قالب تعاونی‌های مسکن ساماندهی شوند.

در حال حاضر کارگران برای ثبت‌نام در طرح مسکن کارگری باید از طریق سامانه جامع طرح های حمایتی به نشانی https://saman.mrud.ir/ اقدام کنند.

در حال حاضر ظرفیت‌های قانونی بسیاری برای تأمین مسکن کارگران وجود دارد و کارشناسان معتقدند که در ماده ۱۴۹قانون کار برای تامین مسکن کارگران تکالیفی بر عهده جامعه کارفرمایی گذاشته شده است که می‌توان با استناد به آن از ظرفیت شهرک‌های صنعتی برای ساخت مسکن استفاده کرد. شهرک‌های صنعتی محل تجمع صنایع هستند و می‌توان ضمن استفاده از ظرفیت آنها در ساخت مسکن کارگری، کارفرمایان را در این طرح مشارکت داد.

مطابق ماده ۱۴۹ قانون کار کارفرمایان مکلف به تولید مسکن کارگران شده‌اند و دولت موظف است با استفاده از تسهیلات بانکی و امکانات وزارت راه همکاری و حمایت لازم را در این خصوص صورت دهد.

۱۳۰۰ واحد مسکن کارگری در انتظار وصل انشعابات برق و آب

مهدی مسکنی,‌معاون تعاون وزارت کار در این باره می گوید: مسکنی در مورد نقش تعاونی‌ها در نهضت ملی مسکن گفت: بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که امضا شده سهم بخش تعاون ۴۰۰ هزار واحد مسکونی بود که ۶۲ هزار واحد آن شروع به احداث شده و اولین واحدهای مسکونی در قالب تعاونی‌های نهضت ملی مسکن به تعداد ۱۳۰۰ واحد آماده افتتاح و بهره‌برداری شده است.

وی اضافه کرد: یک برش ۲۰۰ هزار واحد مسکونی برای استان‌ها در قالب نهضت ملی مسکن تعریف شده است که ۱۳۰۰ واحد آن آماده بهره‌برداری شده و باید وزارت نیرو انشعابات برق و آب را در اختیار این واحدها قرار دهد که در این صورت در اولین فرصت به بهره‌برداری می‌رسد.

معاون تعاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: آنچه که ما به عنوان راهکار جدی از آن استفاده می‌کنیم بحث استفاده از ظرفیت خود کارخانه‌ها و بخش خصوصی و کارگرانی است که در این فضاها کار می‌کنند تا بتوانیم برای کارگران مسکن تهیه کنیم و احداث مجتمع‌های مسکونی جوارکارگاهی و صدور و تسهیل تغییر کاربری زمین‌ها در تفاهم با سازمان ملی مسکن و مواردی از این دست اقداماتی است که باعث می‌شود فرآیند مذکور تسهیل شود و امیدواریم در آینده بتوانیم خبرهای خوبی در این خصوص برای جوامع کارگری داشته باشیم.

مسکنی با بیان اینکه هم‌اکنون ۲۴الی ۲۵هزار واحد را در کشور شروع به احداث کردیم که در چهارچوب حوزه تعاونی پروژه‌هایشان درحال پیشرفت است، گفت: کارگران باید از طریق سامانه وزارت راه و شهرسازی ثبت نام و سپس به ما معرفی می‌شوند که پس از وسع‌سنجی و تعیین دهک، کارگران ثبت نام کننده، ما با تشکیل تعاونی، کار را آغاز می‌کنیم.

معاون تعاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: بسیاری از این فرآیندها در ماه های گذشته صورت گرفته و به دست ما رسیده که به فوریت امورات را دنبال کردیم، در حال حاضر سهمیه هر استان مشخص شده است.