اعتصاب هالیوود مانعی در برگزاری اسکار یا کمک به مفهوم جشن سینما؟
مهر نوشت: نبود بازیگران در برنامه‌های معرفی فیلم‌ها، شاید جشنواره‌های پاییزی را به برزخی از آشفتگی کشانده باشد اما یک شانس هم می‌تواند باشد؛ بازگشت به مفهوم اصلی یک جشن سینمایی به دور از سلطه اسکار
واشینگتن پست در مقاله‌ای مفصل به تاثیر اعتصاب هالیوودی‌ها بر مقوله اقتصادی جشنواره‌ها، تاثیر آن بر اسکار و تقویت رویکرد مستقل سینمایی داشته است که در ذیل آمده است:
همان جمعه اواسط جولای که انجمن بازیگران آمریکا اعتصاب خود را اعلام کرد، روسای برخی از بزرگترین جشنواره‌های فیلم پاییز ۲۰۲۳ با تماس اضطراری با هم سعی کردند تاثیر این اعتصاب را بر برنامه‌های خود ارزیابی کنند.
این گردهمایی رقبا به منزله آتش بس موقتی در میان ۴ جشنواره مهم همزمان ونیز، تلوراید، تورنتو و نیویورک در ۳ منطقه زمانی مختلف بود. معمولاً این جشنواره‌ها، که همه در ماه سپتامبر و اکتبر برگزار می‌شوند به عنوان اولین ایستگاه در جاده اسکار دیده می‌شوند که در عین حال با هم رقابت جدی دارند تا بتوانند امتیاز اولین نمایش‌های جهانی را کسب کنند و تا رسیدن به اسکار عنوان اولین مکانی که فیلم اسکاری دیده و تایید شده را از آن خود کنند.
آلبرتو باربرا مدیر جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز، گفته است در روزهای اول اعتصاب، تماس‌های این جشنواره‌ها با هم آنها را به یک گروه حمایتی بدل کرد. هر یک از آنها با بحران وجودی یکسانی روبه‌رو بودند: چطور می‌شود یک جشن پرشور و جهانی سینمایی بدون حضور بازیگران سینما دوام بیاورد؟
باربرا گفت: بلافاصله به وحشت افتادیم زیرا هیچ‌کس نمی‌دانست واقعاً چه اتفاقی می‌افتد. جشنواره‌های دیگر نیز همین طور بودند؛ آن هم وقتی تازه پس از همه‌گیری کرونا و تعطیلی ناشی از آن دوباره داشتند کارشان را از سر می‌گرفتند.
بیشتر مردم وقتی به اعتصاب فکر می‌کنند – شکست مذاکرات برای تجدید قرارداد انجمن بازیگران سینما و تلویزیون و رادیو آمریکا (SAG-AFTRA) و اتحاد تهیه کنندگان فیلم و تلویزیون (AMPTP) را که نماینده استودیوهای بزرگ فیلم‌سازی (شبکه‌های تلویزیونی و سرویس‌های پخش مانند آمازون، اپل، دیزنی، یونیورسال، نتفلیکس، پارامونت، سونی و برادران وارنر دیسکاوری) است را تصور می‌کنند و بازیگرانی را که از حضور در صحنه فیلمبرداری امتناع می‌کنند و تولیدات را به تعطیلی می‌کشانند. اما بر اساس قوانین انجمن، بازیگران از تبلیغ فیلم‌هایی که قبلاً ساخته‌اند هم منع می‌شوند، مگر اینکه تولیدکننده فیلم توافقنامه موقتی را با انجمن بازیگران کسب کرده باشد. این بدان معناست که هیچ فرش قرمزی، بدون مصاحبه، بدون پرسش و پاسخ و هیچ رسانه اجتماعی که به معرفی یک پروژه AMPTP مربوط باشد، دیگر به منابع خود دسترسی ندارد. (بنیانگذار آمازون جف بزوس مالک واشینگتن پست است. پتی استونزیفر، مدیرعامل موقت آن هم در هیات مدیره آمازون حضور دارد).
بدون تبلیغ بازیگران «باربی» میلیاردی می‌شد؟
بخشی از کار یک بازیگر فروش آثار خود به بینندگان است. برادران وارنر ۱۵۰ میلیون دلار برای بازاریابی «باربی» خرج کرد و به آن‌قدر خوش شانس بود که پیش از اعلام اعتصاب مارگو رابی و رایان گاسلینگ هفته‌ها در سایت‌های فیلم و برنامه‌های گفتگو در سراسر جهان (حداقل آنهایی که به طور همزمان تعطیل نشدند) با هم حضور یافتند و شوخی کردند. بدون رابی که با لباس باربی‌های قدیمی در این رویدادها ظاهر می‌شد و عکس‌هایی خلق کرد که همچنان در «تیک‌تاک» دست به دست می‌چرخند، آیا فیلم می‌توانست شانس میلیارد دلاری شدن را به دست آورد؟
اعتصاب بلافاصله همه برنامه‌های پاییزی را به هم ریخت، زیرا مدیران استودیوها و سرویس‌های استریم به جای برنامه‌ریزی در اتاق‌های جنگ غرق شدند تا ببینند آیا ارزش دارد فیلم‌هایی را اکران کنند که ستاره‌ها نمی‌توانند درباره آنها صحبت کنند یا برای جوایز اسکار کمپین کنند؟ (حالا دیگر چه کسی می‌تواند قطعاً بگوید اسکار چه زمانی برگزار می‌شود؛ در حالی که برگزاری مراسم امی عقب افتاده است.) در همین حال، جشنواره های فیلم پاییزی که ماموریت اصلی آنها نمایش فیلم‌ها و استعدادهای جدید است، اغلب با هیاهوی بسیار از اولین نمایش‌ها و فرش قرمز آنها، به کارشان ادامه می‌دهند و حالا به جای آن در برزخی از آشفتگی گرفتار شده‌اند.
اتحاد برای حفظ دارندگان کیف‌های پول
همین عدم قطعیت موجب شد تا روسای جشنواره‌ها به اتحادی فکر کنند که بتواند بر دارندگان کیف پول تأثیر بگذارد. این یک لحظه از همکاری نادری بود که باربرا می‌گوید که پیش از این فقط یک بار در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ اتفاق افتاد و آن هم زمانی بود که گروه بزرگ‌تری از مدیران جشنواره در مورد نحوه رسیدگی به قرنطینه‌های کووید در حال بررسی بودند.
سپس سه شنبه‌ای رسید که تهیه‌کنندگان شروع به تماس گرفتن کردند و بیشترشان گفتند به هر حال می‌آیند، حالا چه با یا بدون بازیگران فیلم‌هایشان. از بحران جلوگیری شد. همبستگی به هم ریخت. رقابت از سر گرفته شد. باربرا گفت: از آن مرحله دیگر با یکدیگر صحبتی نکردیم.
از بیرون، جشنواره‌های فیلم مانند گروهی از ممتازها به نظر می‌رسند، زمین بازی برای ۱ درصد صنعت سینما. خوب تا حدی چنین هست؛ اما آنها در عین حال مثل کنفرانس‌های صنعتی بزرگ، سرگرم‌کننده و فراگیر هستند، با حضور فراوان مطبوعاتی که تلاش می‌کنند مصاحبه کنند، مدیرانی که به دنبال استعداد می‌گردند و فیلم‌سازانی که تلاش می‌کنند کار شبکه‌ای کنند.
اما نکته نگران کننده این است که اگر اعتصاب همچنان در ماه سپتامبر هم ادامه داشته باشد، برای آن جمعیت چه اتفاقی می‌افتد؟ از سال ۲۰۰۸ که «جایی برای پیرمردها» برنده اسکار شد، همه برنده‌های اسکار پیش از آن در یک جشنواره فیلم حضور داشته که بیشتر هم جشنواره‌های پاییزی بوده است. برای فیلم‌های مستقلی که هیچ‌کس متوجه بودنشان نیست- فیلم‌هایی مانند «مهتاب»، «لا لا لند»، «میلیونر زاغه‌نشین»، «۱۲ سال بردگی»، «همه‌چیز همه جا به یکباره» – جشنواره‌های فیلم در حکم کمپین بازاریابی «باربی» محسوب می‌شوند و از آنجاست که سر و صداها برای فیلم شروع می‌شود.
اگر چهره‌ها نباشند مطبوعات هم نیستند
اگر افراد مشهور کمتری حضور داشته باشند، ممکن است حضور مطبوعاتی که باید بتوانند هزینه‌های گزاف مسکن را توجیه کنند کمتر شود و حامیان مالی کمتری حاضر به همکاری باشند، مدیران اجرایی کمتری فیلم‌ها را بخرند و سال بعد – زمانی خواهد بود که خشکسالی محتوایی ناشی از اعتصابات از راه می‌رسد. اگر سر و صدای تبلیغی بازیگران را از جشنواره‌ها بگیرید چه چیزی باقی می‌ماند؟
از بسیاری جهات، اعتصاب مانند یک تست استرس است که در آن تفاوت های واقعی بین جشنواره‌های پاییزی مشخص می شود.
ونیز، همانطور که پر زرق و برق‌ترین آنهاست، به احتمال زیاد تأثیر دور ماندن بازیگران را احساس می‌کند. مزیت این جشنواره اول بودنش از نظر زمان برگزاری است زیرا از ۳۰ آگوست شروع می‌شود. این جشنواره هفته پیش یک فهرست تاثیرگذار از فیلم‌های امسال را اعلام کرد که مطمئناً توجه‌ها را جلب می‌کند: از «قاتل‌ها» دیوید فینچر با بازی مایکل فاسبندر تا بیوگرافی سوفیا کاپولا از پریسیلا پریسلی در فیلم «پریسیلا» و تا «فراری» مایکل مان با حضور آدام درایور و داستان «فرانکنشتاین» یورگوس لانتیموس و «بیچاره‌ها» با حضور اما استون.
اما ونیز در عین حال اولین جشنواره‌ای بود که تلفات ناشی از اعتصاب را تجربه کرد؛ وقتی «چالشگران» لوکا گوادانینو، یک مثلث عشقی در دنیای تنیس با بازی زندایا که قرار بود فیلم افتتاحیه باشد، از حضور در جشنواره انصراف داد و تاریخ جدید اکرانش را برای آوریل ۲۰۲۴ انتخاب کرد… باربرا می‌گوید: برخلاف میل گوادانینو که «مثل شیر جنگید» تا این تغییر رخ ندهد، اما شد. باربرا گفت: آمازون، ام‌جی‌ام و برادران وارنر بسیار نگران بودند که فیلم را بدون امکان حساب کردن روی تبلیغاتی که زندایا به ارمغان می‌آورد، بیاورند. (زندایا ۱۸۴ میلیون فالوور در اینستاگرام دارد و تریلر «چالشگران» پربیننده ترین تریلر تاریخ در ۲۴ ساعت اول انتشار بود.)
فیلم زندگینامه‌ای لئونارد برنشتاین با عنوان «مائسترو» یا «رهبر ارکستر» با بازی و کارگردانی بردلی کوپراز نتفلیکس هم متوقف شد. باربرا می‌گوید: برای بردلی کوپر اصلاً آسان نبود که تصمیم بگیرد خود را کنار بکشد یا نه. بالاخره با من تماس گرفت و گفت که می‌خواهد این فیلم را در بخش مسابقه ونیز داشته باشد، اما خودش نمی‌آید.
دیگر فیلم‌های استودیوهای بزرگ «چیزهای حقیر» سرچلایت و فیلم کوتاه «جهان شگفت انگیز هنری شوگر» ساخته وس اندرسون که با اقتباس از داستان کوتاه رولد دال (همچنین نتفلیکس) ساخته شده در جشنواره نخواهد بود. اما باربرا مطمئن است که این یک ونیز کاملاً بدون ستاره نخواهد بود. او می‌گوید بیشتر فیلم‌های این جشنواره، تولیدات مستقلی هستند که می توانند از انجمن بازیگران مجوز بگیرند تا با حضور بازیگران به ونیز بروند یا پروژه‌های اروپایی با اعضایی مانند لئا سدو …باربرا گفت: این یک وضعیت بی سابقه است. مطمئناً ونیز امسال بیشتر از حد معمول کارگردان محور خواهد بود.
اینکه کدام یک از فیلم‌ها بتوانند تاییدیه موقتی انجمن را بگیرند به صورت موردی مشخص می‌شود. دانکن کرابتری-ایرلند، مذاکره‌کننده ارشد انجمن بازیگران هم گفت اگر فیلم‌هایی بیایند که شرایط ما در مذاکره را قبول داشته باشند آنها را “همکار” می‌نامیم.
تورنتو نگران حامیان مالی‌اش است
کامرون بیلی مدیر جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو که به همان اندازه ونیز ستاره محور است، گفته است زمانی که اعتصاب رخ داد، تنها ۳ یا ۴ فیلم بلند از فهرست عظیم ۲۲۰ فیلمی خود را از دست دادند. وی هفته گذشته اعلام کرد این جشنواره با فیلم «پسر و مرغ‌ماهی خوار» ساخته استاد انیمیشن ژاپنی هایائو میازاکی افتتاح خواهد شد. اولین نمایش «پول احمقانه»، یک فیلم هیجان انگیز درباره بازی «گیم استاپ» با بازی پل دانو و شیلین وودلی، مستندی درباره اتهامات آزار جنسی علیه لوئیس سی‌کی و تعدادی فیلم اول از بازیگرانی مانند آنا کندریک، مایکل کیتون، کریس پاین و کریستین اسکات توماس در جشنواره خواهند بود.
هنوز مشخص نیست که کدام بازیگر و کارگردان برای تبلیغ فیلم‌هایشان مجوز لازم را به دست خواهند آورد. حتی کسانی که در مذاکره با SAG به توافق موقت دست می یابند ممکن است تصمیم بگیرند که به جشنواره نیایند. بیلی گفت: ما تعهداتی از سوی برخی افراد برجسته داشتیم که گفتند مطمئناً به اهداف اعتصاب احترام می گذارند و معتقدند که می‌توانند در حالی که در جشنواره هم حضور دارند، این کار را انجام دهند. بنابراین وقتی ویگو مورتنسن به ما می‌گوید که اینجا خواهد بود، یا ایتن هاوک به ما می‌گوید اینجا خواهد بود، ما می‌دانیم که می‌توانیم روی آن حساب کنیم.
هر دوی این فیلم‌ها که به کارگردانی این بازیگران ساخته شده‌اند برای اولین بار در TIFF نمایش داده می‌شوند. این هفته تورنتو اعلام کرد از پدرو آلمادوار و اسپایک لی تجلیل می‌کند و همچنان در حال کار است تا بازیگران بین‌المللی مهم از ۷۴ کشوری که در این جشنواره فیلم خواهند داشت را به جشنواره بیاورد؛ چهره‌هایی مانند اندی لائو از هنگ کنگ، آرجون رامپال ستاره بالیوود و لی بیونگ هون از کره جنوبی.
بیلی گفت: این فیلم‌ها خارج از شرکت‌هایی که در معرض اعتصاب هستند، ساخته شده‌اند و شاید امسال حتی بیشتر از همیشه استعدادهای بین‌المللی را جشن بگیریم.
تورنتو بیش از سایر جشنواره‌های پاییزی خود را به عنوان مردمی‌ترین جشنواره می‌خواند زیرا حضور در جشنواره برای همه آزاد است و سال پیش ۶۰۰ هزار نفر در طی ۱۰ روز در آن شرکت کردند. مسابقات داوری ندارد و به جای آن جایزه تماشاگران بهترین فیلم را انتخاب می‌کند که «سخنرانی پادشاه» و «کتاب سبز» از جمله آنها بودند که بعداً موفق به کسب اسکار شدند.
اما بیلی نگران است که اگر فرش قرمزهای جشنواره به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا کند، واکنش حامیان مالی جشنواره مانند «بل» و «اورآل» چگونه خواهد بود. بیلی گفت: ناامید شدن حامیان مالی امسال یک ریسک مهم است و ما در تلاش هستیم هر کاری که می‌توانیم انجام دهیم تا مطمئن شویم که حمایت آنها را خواهیم داشت.
نیویورک هنوز مردد است
در پایان باید گفت ممکن است جشنواره‌های کوچکتر و صمیمی‌تر آسیب کمتری ببینند. جشنواره فیلم نیویورک، که آخرین جشنواره‌ای است که در اواخر سپتامبر آغاز می‌شود، تا کنون تنها ۳ فیلم خود را معرفی کرده است: فیلم هیجان‌انگیز تاد هاینز «می دسامبر» که در ماه می در جشنواره کن به نمایش درآمد و ناتالی پورتمن و جولین مور در آن حضور دارند، «پریسیلا» کاپولا و «فراری» مان که هر دو در ونیز به نمایش درمی‌آیند.
برنده غافلگیرکننده اینکه کدام جشنواره در اعتصاب بهترین عملکرد را دارد، ممکن است در واقع تلوراید باشد که از ۳۱ آگوست آغاز می‌شود و برای طرفدارانش به عنوان «کمپ تابستانی فیلم» شناخته می‌شود. این جشنواره سینمایی که در شهری دورافتاده در کلرادو برگزار می‌شود تا روز آخر ترکیب خود را اعلام نمی‌کند، زیرا در روزهای اولیه برگزاری آن، رسیدن به این شهر آن‌قدر سخت بود که کارگردان‌ها گاهی در آخرین لحظه از رفتن به آنجا منصرف می‌شدند. جشنواره فرش قرمز ندارد و به خود می بالد که فیلمساز محور است.
تلوراید امسال پنجاهمین سالگرد خود را جشن می‌گیرد و شایعه شده با حضور کارگردان‌های متفاوت در طول تاریخ برگزاری خود شکل می‌گیرد. بری جنکینز کارگردان «مهتاب» ۲۰ سال است که در این جشنواره هست و امسال حضور وی در آن تایید شده است. انتظار می‌رود الکساندر پین که از مدت‌ها پیش یکی از افراد دایمی جشنواره بود فیلم جدیدش را که با بازی پل جیاماتی ساخته شده آنجا اکران کند و لورا لینی، که خانه‌ای در تلوراید دارد، ممکن است به راحتی آنجا باشد. اما مشکل این جشنواره این است که هم نتفلیکس و هم آمازون از حامیان مالی آن هستند.
احتمالاً تأثیر اقتصادی اعتصاب بر جشنواره‌ها مشکلی جدی است؛ اما همچنین می‌تواند بازگشتی به دور شدن از مجموعه صنعتی اسکار باشد. همین است که باربرا می‌گوید که نام ایتالیایی جشنواره بین المللی فیلم ونیز «نمایشگاه هنر سینما» است. شاید این فرصتی باشد برای بازگشت به معنای اصلی آن. او تاکید کرد که: «تاریخ سینما تعادل بین علاقه تجاری و بیان هنری است و فکر می‌کنم هنوز هم می‌توان بین دو طرف تعادل برقرار کرد.»
