جزئیات دستور ویژه گازی زنگنه

توسعه همزمان ۱۷ فاز پارس جنوبی در شرایط تحریم‌های خصمانه غرب، به اعتقاد صاحب نظران صنایع نفت و گاز کشور دارای توجیه اقتصادی، عملیاتی و ملی نیست. بر اساس گزارش‌های رسمی شرکت ملی نفت ایران، در طول سه سال گذشته تاکنون حدود ۴۶ میلیارد دلار منابع مالی و اعتباری در طرح توسعه فازهای مختلف پارس جنوبی منابع مالی و اعتباری هزینه شده است با این وجود در طول چهار سال گذشته تاکنون هیچ گونه افزایش تولید گازی در پارس جنوبی حاصل نشده است.
عدم تعیین اولویت بندی در اختصاص منابع مالی، در کنار محدودیت‌های تامین کالا و تجهیزات، ورود دکل های دریایی، نظام پیمانکاری و عدم تمرکز مدیریتی از مهمترین دلایل تاخیر در راه اندازی فازهای قدیمی و جدید پارس جنوبی است. از این رو با گذشت بیش از ۷ سال از آغاز عملیات اجرایی طرح توسعه فازهایی همچون ۱۵ تا ۱۸ پارس جنوبی امکان آغاز تولید زودهنگام گاز در هیچ یک از این مگا پروژه ها فراهم نشده است.
غلامحسین نوذری وزیر اسبق نفت پیشتر در گفتگو با مهر با بیان اینکه توسعه همزمان ۱۷ فاز پارس جنوبی در شرایط تحریم توجیه منطقی و اقتصادی ندارد به مسئولان وزارت نفت پیشنهاد کرده بود که با تعیین یک اولویت بندی جامع منابع مالی، ابتدا فازهای قدیمی توسعه و به بهره‌برداری برسند و سپس نسبت تامین مالی سایر فازهای جدی اقدام شود.
بیژن زنگنه وزیر جدید نفت هم هفته گذشته در بازدید از فازهای پارس جنوبی همچون فاز ۱۲، ۱۵ و ۱۶ این میدان مشترک با تاکید بر اینکه در شرایط فعلی اولویت اصلی وزارت نفت تمرکز مالی و مدیریتی بر روی توسعه معادل ۷ فاز استاندارد ۱۲، ۱۵ تا ۱۸ پارس جنوبی بوده، گفته است: از این رو تمامی منابع مالی فقط برای توسعه این فازها اختصاص می یابد.
این عضو کابینه دولت یازدهم همچنین در گفتگوی دیگری با اشاره به کمبود شدید گاز طبیعی بریا زمستان سالجاری، یادآور شده است: با بهره برداری از طرح توسعه فاز ۱۲، ۱۵ تا ۱۸ پارس جنوبی تا سال اینده حدود ۱۷۰ تا ۱۸۰ میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید گاز این فازها افوده خواهد شد. پیگیری ها از وزارت نفت حاکی از آن است که با صدور دستورات جدیدی توسط وزیر نفت فعلا محدودیت‌های در تامین منابع مالی طرح توسعه فاز ۱۳، ۱۴، ۱۹، ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۳ و ۲۴ پارس جنوبی اعمال خواهد شد.
از این رو بخش عمده ای از منابع مالی و اعتباری مجموعه وزارت نفت در اختیار فازهای قدیمی قرار می گیرد و حتی این امکان وجود دارد که برخی از کالا و تجهیزات خریداری شده سایر فازها برای جبران کسری فازهای قدیمی هم مورد استفاده قرار بگیرد. به عبارت دیگر وزیر نفت با صدور دستوری به تمامی معاونت و مدیریت‌ها خواستار بازگشایی درب انبار تمامی طرح‌ها و پروژه‌های صنعت نفت و گاز کشور به‌منظور تامین کالا و تجهیزات این طرح‌ها برای راه‌اندازی و آغاز تولید گاز از ۵ فاز قدیمی پارس جنوبی شده است.
آخرین وضعیت توسعه ۵ فاز قدیمی پارس جنوبیدر شرایط فعلی مهمترین عامل در عدم آغاز تولید زودهنگام گاز در پنج فاز قدیمی پارس جنوبی تاخی در حفاری و تکمیل چاه های در دست اجرای این مگا پروژه های گازی است. با این وجود وضعیت حفاری فاز ۱۲ به عنوان بزرگترین فاز در دست اجرای پارس جنوبی مطلوب تر ارزیابی می شود به طوری‌که از مجموع ۴۴ حلقه چاه فاز ۱۷ و ۱۸ و تعداد ۲۲ حلقه چاه فاز ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی حتی نیمی از چاه ها هم برای تولید گاز آماده نیستند.
این در حالی است که در طرح توسعه فاز ۱۲ پارس جنوبی تاکنون پیشرفتی حدود ۹۱ درصد حاصل شده و در بخش حفاری چاه‌های دریایی هم با وجود حفاری ۲۵ حلقه چاه توصیفی و توسعه، امکان برداشت گاز از ۱۸ حلقه چاه فراهم شده است که یک خط لوله دریایی برای تزریق گاز آماده بهره برداری نهایی است.
بر این اساس پیش بینی می‌شود تا پیش از فرا رسیدن زمستان تولید زودهنگام گاز در اولین سکوی دریایی آغاز شود که در این صورت امکان انتقال و سپس فرآورش این گاز در پالایشگاه ساحلی و سپس تزریق به شبکه سراسری فراهم می‌شود. اما طرح توسعه فاز ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی پیچیده‌تر بوده زیرا در این طرح مشترک گازی هنوز ساخت و نصب دو سکوی دریایی تکمیل نشده است و در فاز ۱۷ و ۱۸ پارس جنوبی هم با وجود نصب سکوها، ساخت پالایشگاه با موانع و مشکلات متعدد فنی و تاخیر روبرو است.
در نهایت با توجه به دستورات جدید وزیر نفت و تمرکز بیشتر بر طرح توسعه این پنج فاز، پیش بینی می‌شود تا پیش از زمستان سال جاری تولید گاز در نخستین سکوی فاز ۱۲ و تا سال آینده تولید گاز در فاز ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی با استفاده از تاسیسات فراساحلی فاز ۱۷ و ۱۸ فراهم شود.