اما و اگرها درباره سفر احتمالی اردوغان به عراق
ایسنا نوشت: در پی انتشار اخباری مبنی بر آماده شدن رئیس جمهوری ترکیه برای سفر به عراق، چند مسئول عراقی اعلام کردهاند که انجام این سفر در گرو حل و فصل مشکلات موجود میان دو کشور در زمینههای مختلف است
یک مقام عراقی در دفتر نخستوزیر عراق در این باره اعلام کرد که سفر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه به بغداد در گرو پروندههای پیچیدهای میان دو کشور است که هیچ توافقی درباره آنها حاصل نشده است.
وی در گفتوگو با روزنامه العربی الجدید افزود: سفر هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه در ماه اوت به بغداد با هدف هموار کردن مسیر سفر اردوغان به عراق انجام شد. برای این سفر یک برنامه کاری یکپارچه وجود داشت که شامل حرکت وی از بغداد به بصره به همراه محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق برای گذاشتن سنگ بنای پروژه «جاده توسعه» بود که بصره را به ترکیه متصل میکند.
وی همچنین تصریح کرد: این سفر همچنان در دستور کار دو کشور قرار دارد، اما منوط به توافق بر سر پروندههای مربوط به حزب کارگران کردستان، خواسته آنکارا از عراق مبنی بر تروریستی اعلام کردن این گروه، از سرگیری صادرات نفت عراق به بندر «جیهان» ترکیه و مسئله آب است.
در همین حال، یک نماینده پارلمان عراق نیز در این باره اظهار کرد: بر سر پروندههای مذاکرات مربوط به حزب کارگران کردستان و مبارزه با آن، بحث درباره امکان واگذاری بخشهایی از پولی که بغداد پس از دادگاه پاریس به دست آورده است و همچنین تصمیم درباره صادرات نفت منطقه کردستان عراق از طریق بندر جیهان ترکیه، توافقی میان آنکارا و بغداد حاصل نشده است.
وی گفت: طرف عراقی اصرار داشت که درباره تحویل پولی که در پی تصمیم دادگاه پاریس به دست آورده است بحثی صورت نگیرد و مذاکرات را به موضوع ازسرگیری صادرات نفت، سهم آب عراق، پروندههای تجاری و سرمایه گذاری و پرونده ادامه حملات ترکیه به خاک عراق، خطر آن برای امنیت و ثبات عراق و پیامدهای آن برای امنیت ملی این کشور محدود کند. بنابراین اختلاف نظر و عدم هماهنگی میان دو طرف وجود داشت که باعث شد سفر اردوغان تا اطلاع ثانوی به تعویق بیفتد.
وی افزود: در سطح وزارت خارجه دو کشور درخصوص این پروندهها ارتباطات مستمری وجود دارد و در صورت عدم پیشرفت در پروندههای مذکور، ممکن است این سفر به طور کلی لغو شود.
پروندههای اختلافی بغداد و آنکارا
در همین راستا، «غضنفر البطیخ»، یکی از اعضای ائتلاف چارچوب هماهنگی شیعیان عراق بجز جریان صدر، به العربی الجدید گفت: هدف از سفر وزیر امور خارجه ترکیه به بغداد، تهیه دستور کار برای سفر اردوغان بود.
وی افزود: بغداد و آنکارا پروندههای مشترک زیادی دارند، از جمله آنها پرونده امنیتی مربوط به تحرکات حزب کارگران کردستان و عملیات نظامی ترکیه در داخل خاک عراق و همچنین تلاش بغداد برای دستیابی به سهم کامل آب هستند؛ به ویژه اینکه عراق از یک بحران خشکسالی بزرگ و خطرناک رنج میبرد.
وی اعلام کرد: پرونده سومی نیز وجود دارد که مربوط به اقتصاد به ویژه حجم مبادلات تجاری عراق و ترکیه است و به دلیل توقف صادرات نفت از اقلیم کردستان عراق از طریق بندر جیهان ترکیه و تصمیم دادگاه پاریس که شامل جریمه مالی آنکارا میشود، در این پرونده سردرگمی شکل گرفته است. این پرونده مهمترین دلیل تعویق سفر اردوغان است.
البطیخ همچنین در ادامه تاکید کرد: ترکیه در تلاش بود تا در جریان سفر اردوغان به بغداد موافقت اولیه دولت عراق برای چشم پوشی از مبلغ مذکور را دریافت کند اما این خواسته از سوی دولت السودانی رد شد.
وی تصریح کرد: سفر اردوغان به بغداد برای عراق و ترکیه مهم است و به همین دلیل پیشبینی میکنیم که این سفر پس از توافق بر سر پروندههای مورد مذاکره انجام شود.
روابط عراق و ترکیه در بهترین حالت نیست
از سوی دیگر، «احسان الشمری»، رئیس مرکز «تفکر سیاسین عراق، به العربی الجدید گفت: روابط ترکیه و عراق در بهترین حالت نیست، چراکه عراق قادر به حل بسیاری از مسائل داخلی ازجمله پرونده مربوط به حزب کارگردان کردستان نیست و در مقابل چنین کاری از توان ترکیه نیز خارج است.
الشمری تصریح کرد: پرونده غرامت مالی، موانع در برابر ازسرگیری صادرات نفت بین دو کشور، مسئله آب و چشم انداز ترکیه درباره آن تنش میان دو کشور را تشدید میکند.
وی افزود: این پروندهها و در کنار پروندههای دیگر بر تأخیر سفر اردوغان به بغداد سایه انداخته است. با این وجود رئیس جمهوری ترکیه میتواند به دلیل دیگری مربوط به «کریدور سبز» که در نشست گروه ۲۰ بر سر آن توافق شد به عراق سفر کند؛ چراکه این مسئله ممکن است ترکیه را برای یافتن یک «راه حل میانه» به منظور تکمیل مسیر توسعه ترغیب کند.
پیشتر و پس از سفر هاکان فیدان به عراق، گمانه زنیهایی مبنی بر آمادگی رجب طیب اردوغان برای سفر به بغداد طی ماه سپتامبر مطرح شد اما این سفر طی این ماه انجام نشد