ارزیابی یک اقتصاددان از تاثیر جنگ حماس و اسراییل بر اقتصاد ایران/لیلاز: ورود ایران به جنگ آثار زیان‌بار سیاسی و اقتصادی دارد
سایت دیده بان نوشت:سعید لیلاز، کارشناس اقتصادی به تحلیل آثار جنگ غزه بر اقتصاد ایران و اقتصاد جهان پرداخت
روز شنبه درست زمانی که حماس به شکل غافلگیر کننده‌ای به شهرک‌های صهیونیست نشین حمله کرد، بازارهای داخلی دچار التهاب شدند. ریزش چشم‌گیر بورس در روز یکشنبه، افزایش ۲ و نیم میلیونی قیمت سکه و عبور دلار از کانال۵۳هزار تومان آثار دو روزه جنگ غزه بر اقتصاد ایران بود. درحالی که در دو روز اول این جنگ، بازارهای بین‌المللی در تعطیلات به سر می‌بردند، روز دوشنبه همزمان با بازگشایی بازارهای بین‌المللی، در بورس‌های معاملات نفت و انرژی، نفت برنت با ۳.۳۴ درصد افزایش نسبت به روز گذشته و با نرخ ۸۷.۲۵ دلار داد و ستد شد و بنزین با نرخ ۲.۲۵۸ دلار در تابلوها به ثبت رسید. افزایش قیمت جهانی نفت در بورس‌های انرژی این شایبه را در میان سهامداران به وجود می‌آورد که تدوام جنگ غزه تمامی بازارها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و ممکن است در طولانی مدت علاوه بر افزایش قیمت نفت، ریزش شاخص بورس‌های بین‌المللی، صادرات نفت ایران را هم با مشکل رو به رو کند.
سعید لیلاز، کارشناس اقتصادی در این زمینه گفت: تداوم جنگ غزه تاثیری روی بازارهای داخلی(بورس، دلار، طلا و نفت) نمی‌گذارد و بازارهای بین‌المللی هم از این رخداد تاثیر نمی‌پذیرند، مگر اینکه شخص نتانیاهو بخواهد جنگ را فرمنطقه‌ای کند.» در ادامه مشروح صحبت‌های وی را بخوانید.
ریزش ۵۱ هزار واحدی بورس در روز یکشنبه این ترس را در میان سهامداران به وجود آورد که جنگ غزه می‌تواند علاوه بر بازارهای داخلی بازارهای بین‌المللی را هم تحت تاثیر قرار دهد، به نظر شما تداوم جنگ چه آثاری بر روی بازارها به خصوص نفت، بورس و دلار دارد؟
در وهله اول باید بگویم که جنگ غزه در یک محدوده جغرافیایی کوچک رخ داده و تا زمانی که این جنگ فرامنطقه‌ای نباشد، بازارهای داخلی و خارجی تاثیر چندانی از آن نمی‌گیرند. آنچه که روز یکشنبه در بازار بورس، سکه و طلا و دلار ایران رخ داد یک هیجان و واکنش مقطعی بود. همچنین گرانی نفت در روز گذشته یک واکنش زودگذر بازارهای بین‌المللی به جنگ غزه بود.
منظور شما از گسترش ابعاد جنگ و ایجاد یک جنگ فرامنطقه‌ای چیست؟
منظور از گسترش ابعاد و ایجاد جنگ فرامنطقه‌ای کشیده شدن پای ایران و برخی کشورها به این جنگ است. البته باید بگویم اگر شخص نتانیاهو بخواهد پای ایران را به جنگ بکشد و موفق شود، ایران را یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در این رخداد قلمداد کند، اتفاقات سیاسی و اقتصادی غیرقابل کنترلی در خاورمیانه رخ می‌دهد. این اتفاقات تمامی خاورمیانه را تحت تاثیر قرار می‌دهد که تبعات آن غیر قابل تصور است. البته باید بگویم بعید است که نتانیاهو بتواند ایران را در این جنگ سهیم کند. تا الان علاقه‌ای برای این کار از سوی آمریکا و ارتش اسراییل دیده نمی‌شود. در حال حاضر ارتش اسراییل ضعیف‌تر از آن است که بتواند در چندین جبهه مبارزه کند. در بیانیه‌های ارتش اسراییل دیده می‌شود که هیچ علاقه‌ای به گسترش جنگ ندارند.
در صحبت‌های خود اشاره داشتید که نتانیاهو علاقمند به ایجاد جنگ فرامنظقه‌ای است و ارتش اسراییل علاقه‌ای به کار ندارد. آیا تفاوتی میان این دو هست؟
بله. واقعیت این است که موضع ارتش اسراییل با موضع نتانیاهو کاملا متفاوت است. بیانیه ارتش اسراییل نشان داد که آنها هیچ علاقه‌ای به گسترش جنگ فرامنطقه‌ای ندارد. در حال حاضر نتانیاهو وضعیت بسیار نامناسبی در اسراییل دارد و باید بگویم که پس از پایان جنگ غزه اولین قربانی بزرگ این رخداد نتانیاهو خواهد بود. بیانیه‌ها وصحبت‌های افراد تاثیرگذار نشان می‌دهد که موضع آمریکا در جریان جنگ غزه گسترش درگیری در سطح جغرافیایی عظیم نیست. البته باید بگویم که موضع حزب الله لبنان و عملکرد جمهوری اسلامی ایران در این جنگ بسیار هوشمندانه بوده است. ایران مراقب است که در دام نتانیاهو نیفتد. روز گذشته ارتش اسراییل بیانیه داد که ایران نقشی در این جنگ ندارد و این احتمال بسیار ضعیف است که نتانیاهو بتواند خلاف موضع ارتش عمل کند.
وضعیت مابقی کشورهای عربی چطور می‌شود؟
کشورهای عربی منطقه ظرفیت چندانی برای ورود به این درگیری ندارد. خود آمریکایی‌ها تمایلی برای ورود به این جنگ ندارند و بیشتر حرکات آنها نمایشی است. صحنه جنگ زمانی خطرناک می‌شود که پای کرانه باختری به ماجرا باز شود. اگر آنها وارد میدان جنگ شوند بازهم کار برای اسراییل بسیار دشوار می‌شود در نتیجه جنگ آثار زیان‌بار سیاسی و اقتصادی و گرانبهایی به دنبال خواهد داشت.
پس به نظر شما حتی در صورت تداوم جنگ هم بازارها چندان متلاطم نخواهد شد؟
در حال حاضر هیچ طرفیت تاثیرگذار برای شعله‌ور شدن جنگ فرامنطقه‌ای دیده نمی‌شود. اتفاقی که این چند روز در بازارها رخ داد یک فشار روانی بود. واقعیت این است که تدوام جنگ غزه منجر به تحول خاصی در سیستم سخت افزای اقتصادی ایران نخواهد داشت. همچنین تاثیری هم روی بازارهای بین‌المللی نخواهد گذاشت. قیمت نفت در صورت تداوم جنگ در این حد و اندازه تغییر نمی‌کند. در صورت تداوم جنگ غزه که کمی بعید به نظر می‌رسد بازهم اقتصاد جهان و اقتصاد کشورمان نوسان خاصی را تجربه نخواهد کرد. هرآنچه که در این روزها تجربه شده حاصل فشارهای روانی زودگذر است که اثر چندانی روی کل اقتصاد ندارد.
در جنگ اوکراین بازارهای بین‌المللی تا مدت‌ها متلاطم بودند و هنوز بسیاری از بازارها مانند قیمت غلات و یا حتی انرژی از آن تاثیر می‌پذیرند، چرا در جنگ غزه این اتفاق پیش نیامد؟
اول باید بگویم که محدوده جغرافیایی و کشورهایی که درگیر جنگ اوکراین بودند بسیار بزرگتر و متفاوت‌تر از جنگ غزه بود. این دو اصلا باهم قابل مقایسه نیستند در نتیجه جنگ اوکراین روی بازارهای بین‌المللی تاثیر بسیار زیادی داشت. جنگ اوکراین به نفع ما بود، حتی الان هم برای کشور ما ضرر ندارد. به طور کلی از زمان سقوط اشرف غنی تا کنون تمامی تحولات به نفع ماست.
