این حواله‌ها که مربوط به قبل از شروع جام جهانی است، آن‌قدر ابعاد مختلفی به خود گرفته که حالا تبدیل به مشغله‌ای برای فوتبال و البته نهادهای دیگر، خاصه نهادهای قضائی شده است.

اگرچه تا به الان درباره این موضوع بحث‌های زیادی شده‌ ولی لازم است قبل از رسیدن به آخرین تحولات این پرونده، خیلی مختصر آنچه در این زمینه رخ داده، مورد بررسی قرار بگیرد.

بازیکنان تیم ملی فوتبال ایران پس از آنکه صعودشان به جام جهانی 2022 قطر را قطعی کردند، توانستند از طریق یکی از افراد نزدیک به دولت، حواله واردات خودروی خارجی را به‌عنوان پاداش بگیرند؛ حواله‌ای که البته هزینه‌ای گمرکی روی دست بازیکنان تیم ملی باقی نمی‌گذاشت و آنها می‌توانستند سود زیادی ببرند.اگرچه قبل از شروع جام جهانی، قول صدور این حواله‌ها داده شد ولی زمان اهدای آنها به بعد از جام جهانی کشیده شد. همین جابه‌جایی باعث حساسیت افکار عمومی شد؛ چراکه از یک سو تیم ملی نتایج ضعیفی در جام جهانی گرفت که شکست شش‌گله برابر انگلیس گل سرسبد آنها بود و از سوی دیگر، با توجه به فضای خاص حاکم بر آن روزها، این‌طور شایعه شد که شاید بازیکنان تیم ملی به دلیل رفتاری که در طول جام جهانی داشته‌اند، چنین پاداشی دریافت کرده‌اند.البته بحث دیگری هم در این میان وجود داشت و آن فهرست مبهم افرادی بود که بیرون از فوتبال اسم‌شان را وارد این سهمیه کردند. حداقل این شایعه‌ای است که برخلاف خواست عمومی مبنی بر انتشار اسامی افرادی که شامل این سهمیه شده‌اند، رایج شده و بی‌پاسخ باقی مانده است.در این میان، تعدادی از بازیکنان تیم ملی، بدون قیدوبند رایج و مرسوم بر سر واردات خودروی خارجی، توانستند اتومبیل‌های مدنظر خود را وارد کنند که مصاحبه محمدحسین کنعانی‌زادگان، مدافع تیم ملی، مبنی بر اینکه قیمت اتومبیلی که وارد کرده تا صدمیلیارد تومان برآورد می‌شود، همه چیز را به هم ریخت. اینجا دیگر آنهایی هم که نسبت به اهدای حواله خودرو به بازیکنان تیم ملی حساسیت نشان نداده بودند، وارد گود شدند و از تبعیض و امتیاز ویژه‌ای که فوتبالی‌ها از آن بهره برده‌اند، گلایه کردند.صدای سایر ورزشکاران منهای فوتبالی هم بلند شد که مگر فوتبالی‌ها چه گلی بر سر ورزش ایران زده‌اند که باید مستحق دریافت چنین امتیاز خاصی باشند

اگرچه این اولین بار نبود که بازیکنان تیم ملی چنین امتیازی دریافت می‌کردند ولی مجموع دلایلی که در بالا ذکر شد، این موضوع را حساس‌تر از هر زمان دیگری کرد. کار به جایی رسید که بسیاری منتظر واکنش نهادهای دیگر شدند.

ابتدا نوبت به پلیس راهور رسید تا از این بگوید که اتومبیل‌های لاکچری که از این طریق وارد شده‌ان، قرار نیست شماره‌گذاری شوند. ضربه اصلی را در این بین دیوان عدالت اداری زد که کلا با استناد به هفت بند بسیار طولانی، مجوز واردات خودرو توسط بازیکنان فوتبال را باطل کرد. این یکی حسابی سروصدا به پا کرده است.

اگرچه بسیاری خوشحال هستند که بخشی از این تبعیض از بین رفته‌ ولی عده‌ای از روز صدور این رأی مکرر از این گفته‌اند که این پاداش حق بازیکنان تیم ملی است و مصوبه قانونی دارد. در یکی از بندهای دیوان عدالت مبنی بر ابطال چنین مجوزی، عنوان شده بود که دولت دلیل قانونی برای اعطای چنین پاداشی نداشته است؛ امری که البته با اعتراض دولتی‌ها همراه شده و از این گفته‌اند که اعطای این مجوز کاملا از مسیر قانونی عبور کرده است. هرچند آنها گفته‌اند به رأی صادرشده در این زمینه احترام می‌گذارند.

درست است که «ظاهرا» این حواله‌ها با رأی مذکور باطل شده ولی ماجرا به این سادگی‌ها نیست؛ چون هنوز جزئیاتی از سازوکار اجرائی این مصوبه منتشر نشده است.

حواله مذکور بعد از جام جهانی به بازیکنان اعطا شده و تعدادی از آنها از طریق گمرک اتومبیل‌های لاکچری را وارد کرده‌اند. درواقع آنها هرکدام هزینه خرید اتومبیل در خارج از ایران را پرداخته و بدون حق گمرکی، جهت استفاده در ایران یا فروش آن برای کسب سود چندین‌برابری، اقدام کرده‌اند.

اولین ابهامی که در این میان مطرح می‌شود، این است که هزینه صرف‌شده بازیکنان برای خرید خودرو چه خواهد شد؟ آیا دولت قرار است هزینه پرداختی توسط آنها را بپردازد یا اینکه بازیکنان موظف هستند اتومبیل‌های خریداری‌شده را پس فرستاده و پول‌شان را با احتساب ضرر احتمالی از فروشنده دریافت کنند؟ هر دو این مسائل، به اندازه کافی پیچیدگی دارد و به این سادگی‌ها نخواهد بود.

از سوی دیگر، تعدادی از بازیکنان حواله را به شخص سومی واگذار کرده و پولش را دریافت کرده‌اند؛ الان تکلیف آن شخصی که این حواله را از بازیکن تیم ملی خریده چه می‌شود؟ ضمن اینکه عده‌ای هم در این بین اقدام به واردات مشارکتی کرده‌اند که ناگفته پیداست برنامه آنها هم به‌هم می‌ریزد. اینها بخشی از ابهامات موجود در این زمینه است که اگر ابطال مجوز واردات «نهایی» باشد، در پی دارد.

حالا اما از یکی، دو روز گذشته، فضا به سمت و سوی دیگری رفته و یکی، دو نهاد با خواهش و تمنا خواستار این شده‌اند که مشکلات موجود بر سر راه بازیکنان در این زمینه برطرف شده تا آنها بتوانند از پاداشی که گرفته‌اند نهایت استفاده را بدون کم‌وکاست ببرند. یکی از آنها فدراسیون فوتبال است. این نهاد روز گذشته با صدور بیانیه‌ای از این گفت که مسیر قانونی برای مجوز اهدای این پاداش طی شده و خواسته تا وضعیت بازیکنان در نظر گرفت شود. در بیانیه فدراسیون فوتبال که در همین زمینه منتشر شده، چنین آمده است: «با توجه به رأی هیئت محترم عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال مصوبه هیئت وزیران درباره مجوز واردات خودرو برای بازیکنان تیم ملی فوتبال بابت پاداش صعود به جام جهانی ۲۰۲۲، فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان بالاترین مرجع تخصصی رشته ورزشی فوتبال وظیفه خود می‌داند در راستای صیانت از حقوق مکتسبه بازیکنان تیم ملی که بر مبنای مصوبه هیئت‌ محترم دولت ایجاد شده و در زمان اعتبار مصوبه با پرداخت وجوه توسط خود بازیکنان به‌منظور خرید خودرو، حقوق گمرکی و سایر عوارض قانونی نسبت به واردات خودرو اقدام کرده‌اند، با احترام کامل به آرای قضات شریف دیوان عدالت اداری، تمامی راهکارهای قانونی را طی کرده و مساعی خویش را در حدود قوانین و مقررات به کار بندد تا به امید خداوند متعال، مراتب منتهی به حصول نتایج منصفانه شود. امید است با اتکال به خداوند سبحان، به‌منظور تحقق شعار ایران قوی – ورزش قوی، با حمایت همه‌جانبه از تیم ملی فوتبال ایران در آستانه برگزاری مسابقات جام ملت‌های آسیا و با حفظ یکپارچگی و همدلی میان بازیکنان، شاهد موفقیت تیم ملی و شور و نشاط مردم عزیزمان باشیم. ان‌شاءالله».

نکته‌ای که در این میان فدراسیون به آن پرداخته، حمایت از بازیکنان خودی است که امری پسندیده به نظر می‌رسد ولی ربط‌دادن این اتفاق با روحیه بازیکنان تیم ملی در آستانه برگزاری بازی‌های جام ملت‌های آسیا، از آن دست حربه‌هایی است که پرداختن به آن چندان زیبنده نیست. یعنی اگر بازیکنان کنونی تیم ملی از دریافت پاداشی که بسیاری آن را نابحق توصیف می‌کنند، محروم شود، آنها روحیه‌ای برای مسابقه‌دادن با پیراهن تیم ملی در جام ملت‌های آسیا نخواهند داشت؟

این یکی شاید بی‌احترامی به بسیاری از همین بازیکنان است که حاضر هستند هر سختی را به جان بخرند تا به تعداد بازی‌های ملی‌شان افزوده شود. از سوی دیگر، چنگ‌انداختن به چنین حربه‌ای و مرتبط‌کردن آن با خوشحالی مردم و اشاره به ایران قوی – ورزش قوی، به نظر بیشتر توجیهی برای تسهیل در اموری است که بازیکنان را زودتر به اتومبیل‌های لاکچری‌شان برساند.

از همه بدتر، بی‌توجهی همین مسئولان به درخواست انتشار فهرست اسامی افرادی است که از این امتیاز بهره برده‌اند. چه مقاومتی است که این اسامی منتشر نمی‌شود و اصولا چرا نباید منتشر شود؟ آیا همین فدراسیون که این روزها بیانیه داده که برای خوشحالی بازیکنان در جام ملت‌های آسیا اتومبیل‌های لاکچری در اختیار آنها قرار بگیرد، حاضر است فهرست تمامی افرادی را که از این امتیاز بهره برده‌اند، بدون کم و کاست منتشر کند؟ اگر پاسخ مثبت است، چرا تا به الان و با وجود درخواست‌های مکرر از این اتفاق سر باز زده و اگر پاسخ منفی است، چه اصراری دارد با استفاده از واژه‌های به‌ظاهر احساسی، کاری کند تا دیوان عدالت اداری از رأی‌ صادره خود عدول کند؟ پاسخ به این تناقض‌ها شاید بخش مهمی از ماجرای اهدای حواله خودرو پس از یک سال متفاوت و البته جام جهانی متفاوت‌تر را حل‌وفصل کند.