بازار کاغذ همچنان در دست مافیا

عصر خبر به نقل از ایلنا: تحولات بازار کاغذ به عنوان یکی از کالاهای استراتژیک در کشور، در هر دوره‌ای حساسیت‌های خاص خود را می‌طلبید. خصوصا در یکی دوسال اخیر که به دلیل مشکلات تحریم و فشارهای اقتصادی شاهد چند برابر شدن نرخ کاغذ در کشور بودیم که به نوع خود واکنش‌هایی را نیز در اصناف مربوطه، خصوصا ناشران که درکنار مطبوعات و جراید بزرگترین صنف مصرف‌کننده‌ی کاغذ را تشکیل می‌دهند، به همراه داشت.
در شرایط به وجود آمده به دلیل تحریم‌ها و مشکلاتی که وارد کنندگان کاغذ برای عقد قرارداد با بازارهای جهانی کاغذ و عملیات‌های بانکی با آن روبرو شدند، روز به روز به نرخ کاغذ افزوده شد؛ تا جایی که کاغذ تحریر از بندی 30 هزار تومان در مقاطعی به بیش از 100 هزار تومان نیز رسید. اما بالا رفتن نرخ کاغذ و به تبع آن گران شدن مطبوعات و کتاب‌ها، تنها آسیب و معضلی نبود که در رابطه با بازار کاغذ اتفاق افتاد.
طبیعتا وقتی امکان فعالیت بازرگانی و تجاری بنا به هر دلیل محدود می‌شود، تنها افراد و شرکت‌های خاص که از ظرفیت‌ها و موقعیت‌های خاصی در بازار برخوردار هستند؛ امکان واردات خواهند داشت و این مساله اگر کنترل نشود، بستر لازم برای پاگرفتن باند‌های مافیایی را فراهم می‌آورد. به گونه‌ای که طولی نمی‌کشد چند واردکننده‌ی خاص، اختیار بازاری به گستردگی بازار کاغذ در کشور را در دست می‌گیرند. زیرا تنها آن‌ها هستند که میزان ورود و قیمت عرضه‌ی کاغذ در بازار را تعیین می‌کنند و طبیعتا اجازه نخواهند داد که قیمت کاغذ از یک حد خاص، پایین‌تر بیاید.
متاسفانه گل آلود شدن آب در دوره‌ی تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی، امکان تولد باندهای مافیایی را در بازار کاغذ ایجاد کرده است. از طرف دیگر بسیاری از واردکنندگان دیروز کاغذ، امروز در حد عمده فروش و حتی خرده فروش کاغذ در بازارهای داخلی تقلیل پیدا کرده‌اند؛ به عبارت دیگر؛ سرنوشت جمع کثیری از واردکنندگان کاغذ دیروز، امروز در دستان چند واردکننده خاص؛ یا همان مافیای بازار کاغذ قرار دارد.
حسین آقاجانی؛ یکی از فعالان با سابقه در بازار کاغذ است که از مافیای به وجود آمده در بازارهای کاغذ دل خوشی ندارد. او در پاسخ به خبرنگار ایلنا گفت: علم اقتصاد، یعنی نظام عرضه و تقاضا! بنابراین تنها در شرایطی می‌توان امیدوار بود که قیمت کاغذ کاهش یافته و به قیمت واقعی خود برگردد که بتوانیم در حد تقاضاهای موجود، کاغذ وارد بازار کنیم. اما این اتفاق به خواست و اراده‌ی یک مافیای قوی اتفاق نمی‌افتد.
مدیرعامل شرکت پکا و نیکا قائم -که به قول خودش؛ به دلیل مشکلات موجود دیگر نمی‌شود اسمش را شرکت گذاشت- دراین‌باره ادامه داد: بعد از اینکه امکان گشایش LC در بانک‌های خارجی متوقف شد، اکثر واردکنندگان کاغذ از واردات بازماندند؛ به جز یکسری افراد خاص و شرکت‌هایی که نمی‌خواهم اسم‌شان را ببرم! این‌ها به دلیل در اختیار داشتن رانت‌های مختلف، توانستند خود را در بازار تثبیت کنند و رفته رفته بازار را در اختیار بگیرند.
این فعال در بازار کاغذ اظهار داشت: واردکنندگان معمولی برای وارد کردن کاغذ باید به شکل نقدی با کارخانجات و شرکت‌های جهانی وارد مذاکره شوند که نه قدرت مالی‌اش را دارند و نه می‌توانند این ریسک را قبول کنند. از طرف دیگر واردکنندگانی که در حال حاضر بازارهای کاغذ را در اختیار گرفته‌اند، میزان عرضه را در برابر تقاضاهای موجود در بازار، به گونه‌ای تنظیم می‌کنند که قیمت کاغذ مطابق میل‌شان باشد و پایین نیاید.
آقاجانی در پاسخ به این سوال که در چه صورتی امکان برون رفت از این وضعیت و کاهش قیمت کاغذ به قیمت واقعی آن وجود خواهد داشت، گفت: در شرایطی می‌توان قیمت را پایین آورد که عرضه کاغذ جوابگوی میزان تقاضا باشد. یعنی وقتی که امکان بازکردن LC برای همه‌ی واردکنندگان وجود داشته باشد. در غیر این صورت مافیای شکل گرفته به کار خود ادامه خواهند داد و نرخ کاغذ را به نفع خود کنترل خواهند کرد.
وی همچنین درمورد وضعیت قیمت کاغذ در بازارهای کنونی توضیح داد: در حال حاضر تنوع مارک در بازار زیاد است. بهترین کیفیت کاغذ، متعلق به کاغذهای اندونزی‌ست که البته در بازار کم است و قیمت بالاتری هم دارد. کاغذهای کره‌ای و چینی در سطح‌های بعدی کیفیت و قیمت قرار دارند. اما به دلیل میزان تقاضا در بازار، این کاغذها و حتی کاغذ هندی که کیفیت به مراتب پایین‌تری دارند، چندان ارزان‌تر نیستند.
آقاجانی درمورد موقعیت کاغذ ایرانی در بازار نیز گفت: کیفیت کاغذهای ایرانی که همانا کاغذهای مازندران و پارس هستند، خیلی پایین است. آنقدر زرد هستند که دیگر می‌شود گفت کاهی هستند. اما با وجود این کیفیت، کمتر از کیلویی 2هزار و چهارصد-پانصد در بازار پیدا نمی‌شود. این در حالی‌ست که کاغذ چینی بین کیلویی 2900 تا 3000 و کاغذ هایپر کره‌ای؛ کیلویی 3100 تا 3150 معامله می‌شود. کاغذ هندی هم به سختی زیر 3 هزارتومان گیر می‌آید.