جنتي: از خشک‌اندیشی بیزارم
پیراهن ملک همیشه از گروهی به گروهی دیگر پوشانده شده، اما فرهنگ و تمدن ایرانی - اسلامی استمرار و اعتبار داشته است. این فرهنگ از سختی‌های گوناگون عبور کرده، اما هرگز از جوشش و پویش تهی نشده است.
وزیر ارشاد با بیان این‌که خشک‌اندیشی افراد متعصب برخی شهرهای تمدن‌ساز افغانستان را نابود کرد، گفت: من به عنوان یک مسلمان از این کوته‌فکری و جزم‌اندیشی بیزارم.
او همچنین با اشاره به جدل‌هایی که درباره ملیت مشاهیر علم و فرهنگ وجود دارد، گفت که این جدل‌ها را شایسته انسان هزاره سوم که جهانش چون شهری یکپارچه است، نمی‌داند.
به گزارش عصر خبر به نقل از ایسنا، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در همایش بین‌المللی غزنه و زبان و ادب فارسی که روز دوشنبه 29 مهرماه در تالار هویزه باغ‌موزه دفاع مقدس برگزار شد، گفت: غزنه نه یک شهر بلکه یک تاریخ است؛ تاریخ پرتلاطمی که برای مدت زمانی به نسبت طولانی بر بخش بزرگی از مقدرات روزگارش برتری و سروری داشت. این دیار روزگاری از آبادترین شهرهای پس از اسلام در خراسان بزرگ بود و نزدیک به سه قرن سرنوشت بخش بزرگی از جهان را تعیین کرد.
او در ادامه افزود: حکیم ابوالمجد سنایی در توصیف خرمی و آبادانی آن شعر گفته است. مشعشع‌ترین تاریخ این شهر در عصری است که حیات فردوسی، سنایی و بیهقی در آن رقم خورد و به آن دیار جایگاهی رفیع و درخور بالیدن بخشید. نوع حکومت‌داری و حمایت از ارباب اندیشه و هنر موجب شکوفایی غزنه شد.
جنتی همچنین اظهار کرد: شاهنامه فردوسی، حدیقة‌الحقیقه سنایی، تاریخ بیهقی، آثارالباقیه ابوریحان بیرونی و بسیاری از آثار ارزشمند دیگر در این دیار پدید آمدند. تاریخ غنی و پربار غزنه همواره با نام نخبگانی که از این شهر برخاسته‌اند یا در آن اقامت و یا آمد و شد داشتند، عجین بوده است. در دامان این شهر دانشمندان وادیبان بزرگی همچون بیهقی، سنایی، عنصری، فرخی و مسعود سعد سلمان پرورش یافته‌اند.
او ادامه داد: غزنه در عصر غزنویان و تیموریان مرکز علم و ادب بود. غزنه در عصر غزنویان و تیموریان مرکز علم و ادب بود. آن‌ها شاعران را نیک می‌دانستند و صله‌های گرانبهایی به آن‌ها می‌بخشیدند. تعداد شاعران دربار غزنویان 400 نفر بوده که نشان از احترام به آن‌ها دارد. غزنه در این دوران مرکز علم و ادب بود و بغداد در برابرش رنگ باخت.
جنتی همچنین عنوان کرد: زبان فارسی زبان علمی این دیار بود. این زبان 100 سال بر تارک فرهنگ مردم شبه قاره درخشیده است. اقبال لاهوری از همان ابتدا زبان فارسی را برای بیان آثارش برگزید. تأثیر زبان فارسی بر زبان اردو و اشتراکات این دو زبان به راحتی قابل درک است. زبان فارسی به عنوان زبان دوم جهان اسلام عامل همبستگی تمدنی مسلمانان است.
او افزود: زبان فارسی هرگز به یک قوم و کشور اختصاص نداشته، بلکه همواره میراث ارزشمند بشری بوده و نقش مهمی در فرهنگ داشته است. وقتی از میراث مشترک غزنه سخن می‌گوییم، منظورمان یک انتخاب نمادین است تا این شهر به خاطر شکوه گذشته‌اش و زبان فارسی به عنوان مهم‌ترین میراث معنوی مشترک ما مورد توجه قرار گیرد.
جنتی همچنین گفت: این دیار از کوران حوادث تاریخی روایت‌های غریبی را در دل خود نهفته دارد. غزنه در دوره‌ای طولانی پایتخت جهان اسلام بود. هنوز در ویرانه‌های این شهر می‌توان شکوه تمدن اسلامی را مشاهده کرد، اما کجاست آن شکوه و عظمت غزنه؟ کجایند سرایندگان، حکیمان و عارفان نام‌داری که غزنه را پناه و مأوای خود می‌دانستند؟ سکوت و بی‌توجهی زمانه به این شهر اهالی غزنه را می‌آزارد. مردم غزنه از خود می‌پرسند چه شد که نگین شهرهای اسلامی رو به افول نهاد؟
او ادامه داد: این منطقه سال‌ها در کوران جنگ و خشونت از رونق فرهنگی به دور مانده و از بازسازی و به‌روزسازی داشته‌های آن غفلت شده است. ارج‌نهادن به جایگاه فرهنگی و تاریخ درخشان غزنه احترام به تمامی ارزش‌های بنیادین مشترک بشری است. نام‌گذاری غزنه به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام افتخاری بس بزرگ و برازنده است برای شهری که روزگاری از مهم‌ترین شهرهای جهان اسلام بوده است. این نام‌گذاری یادآور نقشی است که این شهر در دوران شکوفایی خود ایفا کرده است.
جنتی افزود: تلاش اعضای آیسسکو که منجر به شناخت غزنه به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام شد، به این شهر اعتبار دوباره بخشید. اگر یونسکو کل شهر غزنه را به عنوان یک اثر جهانی به ثبت برساند، کاری شایسته انجام داده است. توجه به جاذبه‌های گردشگری غزنه به شکوفایی اقتصاد افغانستان کمک خواهد کرد.
او همچنین اظهار کرد: خشک‌اندیشی مشتی افراد متعصب که آثار برخی از شهرهای تمدن‌ساز را در افغانستان نابود کردند، جای تأسف بسیار دارد و من به عنوان یک مسلمان از این کوته‌فکری و جزم اندیشی بیزارم. من از جدل درباره ملیت مشاهیر علم و فرهنگ اجتناب دارم و آن را شایسته انسان هزاره سوم که جهانش چون شهری یکپارچه است، نمی‌دانم.
جنتی ادامه داد: این‌که مرزهای ایران روزگاری بسیار فراتر از این دوران بوده، بر کسی پوشیده نیست. حال قرار داشتن مقبره نام‌آوران در مرزهای این شهر نباید خصومت مردم این مناطق را به بار آورد. مهم سرزمین‌هایی است که این گوهرها را پرورده‌اند، نه مرزهایی که بارها در طول تاریخ تغییر کرده‌اند.
او افزود: پیراهن ملک همیشه از گروهی به گروهی دیگر پوشانده شده، اما فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی استمرار و اعتبار داشته است. این فرهنگ از سختی‌های گوناگون عبور کرده، اما هرگز از جوشش و پویش تهی نشده است.
