پنج دلیل ناکامی کنفرانس «ژنو ۲»
اگرچه تلاش‌ها در عرصه بین المللی هم اکنون بر برگزاری کنفرانس «ژنو ۲» متمرکز است، اما دلایلی وجود دارد که نشان می‌دهد، امید چندانی نمی‌توان به برگزاری موفق این کنفرانس داشت.
عصرخبر به نقل از پایگاه خبری النشره، کشورها و طرف‌های زیادی مصصم به برگزاری موفقیت آمیز کنفرانس ژنو ۲ هستند، از جمله روسیه که تمام توان خود را برای برگزاری این کنفرانس در روزهای ۲۳ و ۲۴ اکتبر به کار گرفته است. «قدری جمیل»، معاون برکنار شده نخست وزیر سوریه در اظهارات خود به برگزاری کنفرانس در این تاریخ اشاره کرده است. «اخضر ابراهیمی»، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه نیز سفر خود را به کشورهای منطقه از جمله سوریه در راستای تلاش برای موفقیت کنفرانس مذکور ادامه می‌دهد؛ ولی ۵ دلیل بزرگ بر ناکامی این کنفرانس تاکید دارد:
نخست: درخواست کناره‌گیری «اسد» از قدرت
درخواست اصلی معارضان سوری مبنی بر کناره گیری «بشار اسد»، رئیس جمهوری سوریه از قدرت به عنوان دستور کار اصلی برگزاری هر کنفرانس صلح و دادن اختیار و قدرت تام به دولت انتقالی در مرحله انتقالی است. این مسئله‌ای است که رهبران سوریه به کلی با آن مخالفت می‌کنند و بر این باور هستند که تنها، انتخابات سرنوشت «بشار اسد» را تعیین میکند. آنها بر این باور هستند که در صورت فراهم نبودن شرایط برای برگزاری انتخابات آزاد و دمکراتیک در ژوئن سال ۲۰۱۴ میلادی ریاست جمهوری «بشار اسد» تمدید می‌شود تا اینکه شرایط لازم برای برگزاری انتخابات فراهم شود.
دو: اختلاف میان معارضان چه مسلح و چه غیر مسلح
اختلافات میان گروه‌های معارض نظام سوریه چه گروه‌های مسلح و چه گروه‌های معارض سیاسی هر روز تشدید می‌شود و این یک مشکل امنیتی – میدانی در داخل سوریه است و نه سیاسی – تبلیغاتی، به ویژه در شرایطی که گروه‌های مسلح و معارض سوری با مواضع تند و افراطی خود به شدت مخالف گفت‌وگو با نظام حاکم هستند. علاوه بر این بسیاری از شبه نظامیان مسلح اپوزیسیون به هیچ‌کدام از تصمیمات سیاسی گروه‌های اپوزیسیون در خارج پایبند نیستند.
سه: غیر ممکن بودن توقف عملیات نظامی ارتش سوریه
اپوزیسیون سوریه خواهان آزادی زندانیان و مناطق محاصره شده به عنوان نشان دادن حسن نیت نظام سوریه برای شروع هرگونه مذاکرات است تا در مقابل گروه‌های مسلح فعال در سوریه سوریه نیز در اسرع وقت عملیات‌های نظامی و حملات خود علیه ارتش سوریه را متوقف کنند؛ ولی در حال حاضر این درخواست تحت هیچ شرایطی مناسب رهبران سوریه نیست، چرا که تحقق آن این اجازه را به گروه‌های مسلح می‌دهد که بار دیگر عناصر خود را برای نبردها و عملیات‌های دیگر سازماندهی کنند؛ در نتیجه پذیرش آن از سوی نظام سوریه امکان پذیر نیست، به ویژه اینکه در شرایط فعلی این ارتش سوریه است که وضعیت اقدام نظامی در اکثر مناطق را مشخص و کفه ترازو در عرصه میدانی به سود نظام و ارتش سوریه سنگینی میکند.
چهار: مخالفت ترکیه با برگزاری کنفرانس
مخالفت ترکیه با ایجاد زمینه و مقدمات لازم برای موفقیت کنفرانس مذکور، به عنوان طرفی که به خاطر شرایط جغرافیایی خاصش در بحران سوریه از جمله طرف‌های تاثیرگذار است و دلیل آن عدم توجه به خواسته‌های این کشور درباره قضیه کُردها در مرزهای ترکیه در دستور کار تعیین شده برای کنفرانس است. البته عربستان سعودی نیز به عنوان یکی دیگر از طرف‌های تاثیر گذار در میان طرف‌های مخالف نظام سوریه با برگزاری موفق هرگونه کنفرانسی که نقش تاثیرگذار و تعیین کننده ای برای این کشور تعریف نشده باشد، مخالفت میکند، به ویژه در شرایطی که مقدمات کنفرانس توسط طرف‌های غربی و غیرعربی آماده شده و ایران نیز با جدیت تمام برای شرکت در این کنفرانس تلاش میکند.
پنج: جانبداری روسیه از نظام سوریه
جانبداری آشکار روسیه از نظام سوریه و سر درگمی طرف آمریکایی به خاطر مشکلات متعددی که این کشور در تعامل با کشورهای غربی حامی اپوزیسیون سوریه به اتهام جاسوسی یا با هم پیمان منطقه‌ای قدرتمند خویش یعنی عربستان سعودی به خاطر تضاد و تعارض در مواضع واشنگتن در قبال بحران سوریه و پرونده هسته‌ای ایران دست و پنجه نرم میکند.
در پایان باید گفت که تمام اطلاعات موجود مطابق با نظر اکثر کارشناسان فعال در زمینه بحران‌های خاورمیانه، بر عدم برگزاری کنفرانس ژنو ۲ در ماه اکتبر و حتی سال ۲۰۱۳ تاکید میکند. حتی اگر بپذیریم که غرب به اقتضای منافع خود طرف شرکت‌کننده از جانب اپوزیسیون سوریه در این کنفرانس را با اعمال فشار تعیین میکند، هرگونه تصمیم در این زمینه تنها بر روی کاغذ باقی خواهد ماند، چراکه نیروهای اپوزیسیون با اجرای آن مخالفت خواهند کرد و آنچه که در مورد قطع حمایت‌های مالی و تسلیحاتی از گروه‌های مسلح فعال در سوریه گفته می‌شود، غیر واقعی است، چراکه منابع کمک‌های مالی با توجه به طرف‌های حامی از این گروه‌ها و اهداف آن متعدد و متضاد است و در حال حاضر منافع بسیاری از آنها در چند برابر کردن این حمایت‌ها و نه قطع این کمک‌ها نهفته است.
در نتیجه در حال حاضر به نظر می‌رسد که شکست بارزترین شاخصه هرگونه تلاش برای حل بحران سوریه به صورت مسالمت آمیز است و طی چند ماه آینده زبان سلاح برنده‌تر و کارسازتر از هر زبانی دیگری در بحران سوریه خواهد بود، مگر اینکه تحولات میدانی دستخوش تغییر و تحولات محسوس‌تر شود.
