گردش مالی 1600 میلیاردی مواد مخدر / ورود 50 ماده مخدر جدید به کشور/ اعتیاد چهارمین عامل مرگ در ایران

اعتیاد چهارمین عامل مرگ و میر در ایران ، گردش مالی 1600 میلیاردی موادمخدر، ورود 50 مواد مخدر جدید به کشور، مهمترین عوامل روی آوردن جوانان به اعتیاد و نقص قوانین در مبارزه با مواد مخدر از مهمترین موضوعاتی بود که دومین مناظره تلویزیونی درباره اعتیاد مطرح شد.

به گزارش خبرنگار مهر، برنامه این هفته مناظره شبکه اول سیما برای دومین بار به موضوع مواد مخدر اختصاص داشت. در ابتدا سردار علی مویدی رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر گفت:موادمخدر به عنوان یک پدیده سیاسی، امنیتی و در یک نگاه از سوی سازمان ملل به عنوان جرم سازمان‌یافته تلقی شده است. سرچشمه عرضه موادمخدر بیخ گوش ما یعنی کشور افغانستان است بنابراین باید در خصوص مقابله متمرکز شد. موضوع فرهنگی و پیشگیری نیز باید دنبال شود و بنده به عنوان پلیس رویکرد دستگاه قضا، پلیس و سایر دستگاه‌ها را مثبت در زمینه مقابله با موادمخدر می‌دانم. باید به بحث پیشگیری و درمان نیز توجه کرد و سرمایه کلان برای مقابله آن هزینه کنیم.

وی ادامه داد:نظرسنجی که از سوی مردم صورت گرفت می‌توان از آن به عنوان ارزیابی مثبت اشاره کرد. همچنین حوزه‌های فرهنگی و پیشگیری نیز باید متناسب با عرضه صورت گیرند. نظرسنجی که مردم ارائه کردند پیام‌هایی را به دنبال داشت تا شاید بتوانیم از طریق این افکارسنجی نقشه راهی داشته و موفق‌تر عمل کنیم.

رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه اگر از من بپرسید برخورد دستگاه قضا مناسب بوده است؟ می‌گویم آن طور که من می‌خواهم نیست گفت: اگر ما فقر فرهنگی داریم این فقر میان مسئولان دستگاه‌های مختلف است.

مؤیدی در پاسخ به این سؤال که آیا برخورد قضایی با قاچاقچیان مناسب بوده است یا خیر؟ گفت: اگر از من بپرسید به عنوان یک پلیس می‌گویم آن طور که من می‌خواهم نبوده است.اما انصافاً تلاش‌های دستگاه قضا در این ارتباط خوب بوده است اما ایراداتی مانند اینکه شاید در برخی استانها برخی آرای قضات اشتباه صادر شده است وجود داشته باشد. آن عزم و اراده که در پلیس و قوه قضاییه وجود دارد در سایر دستگاه‌ها وجود ندارد و به اندازه‌ای که ما مبارزه با مواد مخدر را جدی گرفته‌ایم این دستگاه‌ها آن را جدی نگرفته‌اند.

به گفته رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر، در بحث ایدز به لحاظ اعتقادات فرهنگی و مذهبی که جامعه دارد توانسته‌ایم پیشگیری کنیم.

در ادامه طاها طاهری قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر عنوان کرد: در بحث مبارزه بااعتیاد تزریقی کشور روبه پیشرفت است به گونه‌ای که در سال 90 تعداد مرگ بر اثر اعتیاد تزریقی 3500 نفر بود که این آمار در سال 91 به 3005 نفر رسید.

در ادامه این برنامه طاهری، قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: دسترسی به مواد مخدر آسان شده و دستگاه‌ها و ارگان‌های مربوطه تلاش‌های خود را در زمینه مقابله انجام داده‌اند؛ 28 هزار درگیری در 24 سال گذشته شاهد بودیم که نیروی انتظامی اقدام به مقابله با قاچاقچیان موادمخدر کرده است و 7 هزار قاچاقچی مواد مخدر کشته شده و 105 هزار خودرو توسط نیروی انتظامی که حامل موادمخدر بوده‌ است، مصادره شده است.

وی با اشاره به اینکه 51 هزار و 864 قاچاقچیان موادمخدر تا به امروز کشته شدند و بیش از 86 هزار تن موادمخدر تا به امروز نیروی انتظامی 8 هزار تن موادمخدر را کشف کرده است گفت: اختلال در مقابله با موادمخدر نیز وجود دارد که کالا و عوامل انسانی نیز به عنوان موارد موجود در مبارزه با مواد مخدر مطرح هستند؛ در گذشته 101 هزار زندانی محکوم به مواد مخدر داشته‌ایم  امااکنون 63 هزار زندانی محکوم در زندانها هستند. در واقع اقدامات موثر صورت گرفته است.

قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر بیان داشت: 400 تن مواد مخدر در 7 ماه گذشته کشف شده که یک رکورد جهانی است. همچنین باید موضوع سران شبکه‌های مربوط به موادمخدر را مدنظر قرار داد. طی 4 سال گذشته ستاد مبارزه با مواد مخدر اقدامات خوبی انجام داده و 50 میلیون دلار جرایم حاصل از قاچاقچیان کشف شده است که این امر طی 4 سال بوده ولی طی یک سال 3 میلیون دلار نیز توسط قاچاقچیان داخل ایران کشف شده است.

1600 میلیارد دلار گردش مالی موادمخدر

وی با بیان اینکه 1600 میلیارد دلار گردش مالی موادمخدر وسوسه‌انگیز است، گفت: اینکه چرا تولید موادمخدر شیشه در ایران وجود دارد به دلیل سود بسیار آن است که وسوسه‌انگیز و اغواکننده است. 57 درصد محکومان موادمخدر جدید هستند و به دلیل سود اقدام به این کار کرده‌اند.

طاها طاهری قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به اینکه 33 درصد معتادان تحصیلات بالاتر از فوق‌دیپلم دارند، گفت: در شمارش معتادان مشکلاتی وجود دارد، تا سال 89 اعتیاد جرم محسوب می‌شد، بنابراین شاهد مخفی‌کاری در این زمینه بودیم و افراد همیشه سعی می‌کردند تا اعتیاد خود را پنهان کنند. طبق بررسی‌هایی که انجام دادیم در سال 89 و 90 یک میلیون و 300 هزار نفر وابسته قطعی یعنی معتاد حرفه‌ای بودند.

وی بیان کرد: دلایل اعتیاد فقر نیست بلکه کارکردهای آن یعنی تفریح و رفع مشکلات روحی است. بنابراین باید با کارکردهای اعتیاد مقابله کرد؛ هم‌اکنون 63 درصد جامعه معتادان شاغل هستند.

در ادامه حاجبی،مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در پاسخ به این سوال که آیا جوانان به علت ضعف فرهنگی یا داشتن پول زیاد و یا به علت فقر به دنبال اعتیاد می‌روند، اظهار داشت: جمعیت مخاطبی که در تحقیق آقای طاهری مطرح می‌شود نمونه خوب و گویایی نیستند.

مهمترین عوامل روی آوردن جوانان به اعتیاد

طاهری در این خصوص گفت: باید طبقات اجتماعی در این حوزه رصد شوند، وزارت بهداشت و درمان خود آخرین رصد را به خوبی در کل کشور و در میان جمعیت 15 تا 64 ساله انجام داده که نتیجه آن نشان می‌دهد کسب لذت، کنجکاوی، تفریح، رفع مسائل روحی، در دسترس بودن و فشار دوستان به تدریج عواملی هستند که باعث روی آوردن جوانان به اعتیاد شده‌اند.

وی ادامه داد: در مورد تحقیقی که در میان دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده، نیز تجربه کردن، داشتن اوقات خوب، وقت‌گذرانی، احساس خوب، بی‌حوصلگی، ناکامی و عصبیت عواملی هستند که باعث شده تا نمونه این تحقیق به موادمخدر روی بیاورند.

قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر افزود: فعالیت‌های قوه قضائیه در دوره اخیر بسیار ستودنی است اما بحث بر سر اثربخشی موضوعات است. در کل دنیا به دنبال اثربخشی مجازات هستند و اینکه باید افراد در زندان متنبه شوند. آیا زندان‌های ما برای معتادان شرایط سخت ایجاد می‌کنند.

وی افزود: ما در سال 90 بودجه بسیاری را به سازمان زندان‌ها اختصاص دادیم تا برای معتادان و محکومان مواد مخدر اردوگاه نگهداری ساخته شود اما اگر بخواهیم به آنها حقوق شهروندی بدهیم همچنان به جرم خود ادامه خواهند داد و بعد از آزادی دوباره با انجام جرم به این مکان‌ها باز می‌گردند.

طاهری با اشاره به اینکه موادمخدر شیشه امروز در کشور تاخت و تاز می‌کند که باید این موضوع مورد توجه قرار گیرد، اظهار داشت: 256 لابراتور موادمخدر در چند ماهه گذشته کشف شد.

وزارت آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رسانه‌ ملی  دستگاههای کم کار در مبارزه با مواد مخدر

قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در پاسخ به این پرسش که شما گفته‌اید مردم محرم هستم و من با آنها صحبت می‌کنم بفرمایید در مبارزه با مواد مخدر بدترین دستگاه‌ها که به وظایف خود عمل نکردند کدام دستگاه‌ها هستند، گفت: در بحث مقابله با مواد مخدر دستگاه‌های مسئول همچون نیروی انتظامی، وزارت اطلاعات،‌بسیج و گمرک فعالیت می‌کنند که می‌توان به هر کدام نمره‌ای داد اما دستگاه‌های فرهنگی که مهمترین آسیب ما از ناحیه آنهاست کم‌کارترین‌ها هستند که می‌توان به وزارت آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رسانه‌ ملی و رسانه‌های دیداری و نوشتاری اشاره کرد.

رئیس سازمان بهزیستی کشور دیگر میهمان این مناظره بود که گفت: پروتکل درمان شیشه در حال تدوین است اما ۵۰ ماده جدید اعتیاد آور در حال ورود به کشور است. درست است که درصد رشد تعداد معتادان نسبت به گذشته پایین نیامده اما شدت آسیب معضل اعتیاد را در ایران دو چندان شده است

بهزیستی اعتیاد را به عنوان یک آسیب میانی در نظر گرفته است

هاشمی خاطر نشان کرد؛  سازمان بهزیستی اعتیاد را به عنوان یک آسیب میانی در نظر گرفته است. چرایی ریشه‌کن نشدن اعتیاد واضح است اگر سایر آسیب‌ها مانند طلاق را رصد کنید می‌بینید که آنها نیز کنترل نشده است.برای ریشه‌کن کردن اعتیاد عزم و جهاد ملی لازم است. همه باید وارد عرصه شوند و یک گروه نمی‌تواند این کار را انجام دهد. همانطور که کسی نمی‌توانست پیروزی‌های جنگ را برای خود مصادره کند.

وی افزود: باید کمپ‌ها را تقویت کنیم و پیشگیری به معنی واقعی آن باید مورد توجه قرار گیرد .تیم مددکاری باید شکل بگیرد. همانطور که خانواده‌ها برای کلاس‌های کنکور فرزندانشان بیشتر از مناسبات اجتماعی وقت می‌گذارند برای آموزش اعتیاد نیز باید وقت بگذارند. کارزار رسانه ای شیشه را دو سال است داریم اجرا می کنیم. دریغ از ورود یک رسانه برای کمک به ما.

رئیس سازمان بهزیستی در ادامه مناظره با انتقاد از روند ادامه مناظره گفت: ما اقدامات خوبی در زمینه پیشگیری انجام داده‌ایم که از آن جمله می توان به تشکیل 5 هزار گروه محله‌محور اشاره کرد.ما کتابهای زیادی را در زمینه پیشگیری از اعتیاد منتشر کرده‌ایم.

هاشمی: انتشار این کتاب‌ها برای خانواده‌هاست. مگر سوال شما این نبود که در عرصه پیشگیری چه اقداماتی انجام شده است. انتشار کتاب نیز در عرصه پیشگیری از اعتیاد است.20 سال است که سازمان بهزیستی در حوزه درمان ورود پیدا کرده است. به عنوان مثال حضور در آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها از قبل در دستور کار ما قرار داشت.

فقر فرهنگی به طور قطع وجود دارد

رئیس سازمان بهزیستی تصریح کرد: معتقدم فقر فرهنگی به طور قطع وجود دارد. همچنین عدم آگاهی و اطلاع‌رسانی در خصوص اعتیاد دخیل است. بنابراین فقر فرهنگی و عدم آگاهی به یکدیگر گره خورده‌اند؛ هم‌اکنون 70 هزار نفر در 700 کمپ ترک اعتیاد ساکن هستند که ما مراکزی را تحت عنوان مراکز درمان و پیشگیری تاسیس کرده‌ایم که باید تقویت شوند.

نقص قانون در حوزه مبارزه با مواد مخدر

حسین ذبحی نماینده قوه قضاییه در برنامه مناظره اعتیاد در پاسخ به این سؤال که آیا ما مشکل قانونی در برخورد با معتادان و قاچاقچیان داریم، گفت: ما مشکل نداریم بلکه نقص قانون داریم.برخوردهای قضایی و انتظامی در مقابله با مواد مخدر مؤثر بوده و کاهش کشفیات و جمع‌ شدن کارخانه‌های تولید شیشه خود گویای این واقعیت است.

نماینده قوه قضاییه در پاسخ به سؤال دیگری درباره این مطلب که گفته می‌شود قاچاقچیان زودتر از مأموران از دادگاه خارج می‌شوند، گفت: زمانی این طور بود که مشکل اساسی ما این بود که معتادان با مقدار کم مواد به زندان راه پیدا می‌کردند و ضمن شلوغ کردن زندان‌ها موجب شیوع اعتیاد در زندان می‌شدند.در دوره آیت‌الله شاهرودی پیش‌بینی شد که معتادان به زندان نروند و به جایی منتقل شوند که برای آنها در نظر گرفته شده باشد.

وی با اشاره به اینکه این مشکل بعد از اصلاح قانون در سال 89 برطرف شد، گفت: اصلاح قانون موجب شد که این مشکل از ریشه برطرف شود. اگر بر اساس نتیجه کارشناسی اظهار‌نظرات دقت کنیم می‌بینیم که با توجه به بزرگ بودن هجمه مواد مخدر نیاز داریم که همه دستگاه‌ها وارد صحنه شوند.

وی ادامه داد: اینکه انتظار داشته باشیم صرفاً یک دستگاه قضایی یا پلیس برای مبارزه با این پدیده در صحنه باشد با اصول سیاست‌های کلی نظام در حوزه مواد مخدر سازگار نیست.

ذبحی ادامه داد: در سیاست‌های ابلاغی رهبری در سال 85 در این زمینه آمده است که یک دستگاه نمی‌تواند با این پدیده گسترده مبارزه کند. ما در حوزه قضا تلاش کرده‌ایم پلیس و نیروی اطلاعاتی نیز تلاش خود را کرده اما کافی نیست و به قول دبیرکل سابق ستاد مبارزه با مواد مخدر تا وارد عمل نشویم به ابعاد قضیه پی نمی‌بریم.

معاون قضایی دادستان کل کشور در پاسخ به اینکه آیا همه مسئولان نگرانی را درک کرده‌اند گفت: همه دستگاه‌ها در حوزه مقابله با مواد مخدر حضور کافی ندارند و بیش از این نیاز داریم که در صحنه باشند. ستاد مبارزه با مواد مخدر در رأس هماهنگی‌ها قرار دارد و رئیس آن رئیس‌جمهور است اما متأسفانه در طول 8 سال گذشته فقط 11 جلسه برگزار کرده که چند جلسه آن را رئیس‌جمهوری تشکیل نداده است.منکر تشکیل جلسات ستاد نیستم اما نه فقط ستاد بلکه سه قوه باید به کمک هم بیایند و در این حوزه تلاش شود.

وی تأکید کرد: یک میلیون و 325 هزار معتاد در کشور وجود دارد که اگر خانواده 5 نفره برای آنها محاسبه شود جمعیتی بیش از 7 میلیون می‌شود که برابر با ۱۰ درصد جمعیت کشور است. 6 ماه تا یک سال خدمات بستری و درمان برای این تعداد بیمار است. این خدمات را با چند بیمارستان می‌توانیم ارائه دهیم بنابراین باید بودجه در این زمینه گسیل شود.

احمد حاجبی مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت نیز در ادامه اظهار داشت: بحث چرایی پدیده اعتیاد با توجه به اینکه تاکنون با تمام مداخله‌ها همچنان ادامه دارد، مطرح است و به عنوان مسئله روز کاملا مشخص بوده که باعث نگرانی برای عموم جامعه شده و تهدید‌کننده است.

 اعتیاد چهارمین عامل مرگ و میر در ایران

وی با بیان اینکه در حال حاضر اعتیاد بار مالی و ناتوانی و مرگ‌ومیر را به خود اختصاص داده است، ادامه داد: پدیده اعتیاد به سلامت آسیب رسانده و در حال حاضر بعد از سوانح و حوادث که به عنوان رتبه نخست هستند و بعد از آن بیماری قلب و عروق و در رتبه چهارم پدیده اعتیاد موضوعی است که به سلامت آسیب می‌رساند و بار بیماری را به دنبال دارد.

حاجبی با اشاره به اینکه باید دقت کرد که چرا این موضوع مشکلات بسیاری را ایجاد کرده و آیا اعتیاد مشکل اجتماعی است، گفت: اگر قاعدتاً چند خصوصیت در برگیرد آن پدیده مشکل اجتماعی مطرح می‌شود که یکی از آنها تعارض با ارزشها بوده. به طور کلی اعتیاد و شیوع آن قابل توجه است و غیر متعارف بوده و مغایر با ارزشها مطرح می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه ما نیاز به اصلاح سیاست‌ها داریم، گفت: باید به اصل وجود اعتیاد پرداخت و بر آن تاکید کرد و این نشان از نابسامانی و عدم کارایی است که خود علل متفاوتی دارد.

وی بیان کرد: 3 گروه از عوامل بسیار مهم هستند که عوامل اجتماعی، محیطی و فردی است. همچنین موضوع تاثیر خانوادگی نیز نقش بسزایی دارد؛ بحث فقر از موضوعاتی است که یک شاخص بارز بوده و باعث مشکل اجتماعی می‌باشد.

حاجبی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا موافق هستیم که در ایران مانند برخی کشورهای اروپایی مواد مخدر از مسیر قانونی و از طریق داروخانه به معتادان عرضه شود تا بتوانیم معتادان را کنترل کنیم، گفت: شاید شخصی که این سوال را پرسیده منظورش داروی متادون و تریاک است چرا که این دو سیستم نگهدارنده بوده و به معتادان توزیع می‌شود. مطرح شده است که دانشگاه علوم پزشکی دیگر به مراکز درمانی این دو دارو را ارسال نکند و از طریق داروخانه‌ها این کار انجام شود ولی هنوز این موضوع در حال بررسی است و ما نیازمند تدابیر هستیم.

در ادامه مناظره کارشناسان به سوال مجری برنامه که فقر فرهنگی در مساله اعتیاد مهمتر است یا فقر اقتصادی پاسخ دادند که حاجبی نماینده وزارت بهداشت در این خصوص عنوان کرد: فقر فرهنگی با فقر آگاهی و دانش تعریف می‌شود، چرا اکنون باب شده است که در آرایشگاه‌های زنانه به مشتریان می‌گویند برای لاغری از شیشه استفاده کنند. این به دلیل فقر آگاهی و دانش است. حتی اگر شیشه منجر به لاغری شود این لاغری به صورت بیمارگونه است.

معاون قضایی دادستان کل کشور در این خصوص عنوان کرد: بنده معتقدم افرادی که معتاد هستند فقیر نیستند.

قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در این خصوص گفت: اعتیاد در ایران محصول بی‌اطلاعی در ابعاد زیستی، روانی و اجتماعی است که باید به تمام آنها توجه کرد.

سردار مویدی هم عنوان کرد: بنده با موضوع فقر فرهنگی و اقتصادی مخالفم، معتقدم که اعتیاد محصول ناآگاهی و بی‌اطلاعی است.