وزير كار: واقفین وارد حوزه کارآفرینی شوند

عصر خبر: وزیرتعاون،کارورفاه اجتماعی گفت:کارآفرینی به عنوان موتور توسعه اقتصادی می تواند در رشد و توسعه اقتصادی کشورها که منجر به افزایش بهره وری، ایجاد اشتغال و رفاه اجتماعی می شود،نقش مهمی ایفاکند و در این راستا خیرین و واقفان می توانند به طور جدی وارد بحث کارآفرینی شوند.

دکتر علی ربیعی روز دوشنبه در نشست علمی خیرین و واقفین کار آفرینی و وقف دانش بنیان در دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی تاکید کرد یکی از صورت هایی که بخش خصوصی، و بالاخص بخش متول و ثروتمند جامعه می تواند در بهبود وضعیت مشارکت کند، کمک به کارآفرینی است. در جهان اقتصادی امروز نیز کارآفرینی به طور عمده بر ستون های دانش استوار است.

وی گفت: در کشور ما سنت وقف همواره قدرتمند بوده است، اما نهادها باید با مقتضیات روز نیز هماهنگ شوند. زمانی بود که نیاز کشور به مدرسه خیلی زیاد بود. رشد جمعیت زیادی داشتیم و واقعاً آموزش و پرورش بدون داشتن پشتوانه مدرسه سازان خیر و وقف، نمی توانست از پس مشکل کمبود مدارس برآید.

وزیرتعاون، کار و رفاه اجتماعی معتقد است اگر همکاری سازنده ای میان دولت، بخش خصوصی، بخش تعاونی و همه دستگاه های مسئول صورت نگیرد، مشکل اشتغال حل شدنی نیست.

دکتر ربیعی تاکید کرد باید روی قوانین تسهیل کننده وقف کار کنیم در ضمن باید شفافیت در قوانین و سازوکارهای نظارتی نیز تقویت شود. به هر حال، وقف از جمله ظرفیت های موجود در ساختار دینی و نهادی سنتی جامعه ایران است که هم چون منبعی گرانبها باید به آن بپردازیم.

**طرح مسأله از منظری جامعه شناختی

به گفته دکتر ربیعی نهادهای هر جامعه تا حدود زیادی تعیین کننده قاعده رفتاری افراد آن جامعه هستند. وقتی نهادها تقویت کننده رفتارهای درست معطوف به سرمایه گذاری، توسعه و خیر جمعی باشند، جامعه می تواند رو به سوی ارتقای کیفیت زندگی داشته باشد.

وی افزود: وقتی به اهمیت نهادها واقف می شویم و همزمان به جامعه ایران نگاه می کنیم که در آن تعارض سنت و مدرنیته؛ و هم چنین تضادهای میان نهادهای سنتی و مدرن آشکار است؛ یافتن نهادی سنتی و برآمده از سنت دینی که چندین قرن سابقه دارد، و مشاهده ظرفیت مدرن و بسیار ثمربخش این نهاد در دنیای جدید از نظر علمی و عملی بسیار مهم است.

دکتر ربیعی گفت: وقف یکی از همان مصادیقی است که نشان می دهد می توان در مواردی از دل سنت برای مواجهه با چالش ها و وضعیت مدرن، ابزارهای کارآمدی به دست آورد.

مقام ارشد حوزه کار و رفاه کشور گفت: وقف و انجام اقدامات خیریه، سابقه ای بسیار طولانی دارد که در قالب سنت دینی به آن جلوه ای ارزشی نیز بخشیده شده است. وقف چنان که در ادامه نشان خواهم داد می تواند یکی از عناصر مهم در جریان توسعه باشد.

دکتر ربیعی افزود: از دیدگاهی دیگر، جامعه ما واقعاً دچار مشکل سرمایه اجتماعی است. یکی از شاخص های سرمایه اجتماعی، میزان انجام کارها توسط افراد جامعه، بدون انگیزه نفع شخصی و با انگیزه تولید خیر یا منفعت جمعی است. برای من به عنوان جامعه شناس یا دانش آموخته جامعه شناسی، این دو خصیصه وقف: یعنی نهاد سنتی سازگار با شرایط مدرن بودن؛ و توانایی این نهاد برای خلق سرمایه اجتماعی؛ سبب می شود تا توجه جدی به آن را نه فقط از دیدگاه مدیریتی و اجرایی؛ بلکه از منظر دانش و علوم اجتماعی نیز مهم تلقی کنم.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به این که این نشست برای بررسی علمی پدیده وقف و خیرین در حوزه کارآفرینی تشکیل شده و جایگاه مناسبی برای طرح بحث از این منظر است، گفت: امروز در این جا برای بررسی علمی وقف و امور خیریه در حوزه کارآفرینی گرد آمده ایم. همیشه وقتی در چارچوبی مقایسه ای حرکت کنیم، بهتر می توانیم بیندیشیم و اهمیت پدیده ها را بفهمیم.

دکتر ربیعی با بیان این که دنیای امروز، دنیای دانش محور و دانش بنیان است، افزود: دانشگاه ها نقش بسیار مهمی در پیشرفت دانش و خلق ایده هایی که نهایتاً به کارآفرینی ختم می شوند، دارند.

دانشگاه های آمریکایی بالاخص چند دانشگاه مهم این کشور همواره در صدر رتبه بندی دانشگاه های دنیا قرار دارند. یکی از این دانشگاه ها، دانشگاه هاروارد است. بخش مهمی از بودجه دانشگاه های معتبر آمریکا و از جمله هاروارد از طریق سود سهام یا سرمایه گذاری های صورت گرفته از طریق وقف و خیریه تأمین می شود.

برای مثال، گزارش مالی دانشگاه هاروارد در سال 2012 نشان می دهد که این دانشگاه حدود 4 میلیارد دلار درآمد داشته است. از این میزان 1.4 میلیارد دلار، از سود اوقاف و خیریه های دانشگاه تأمین شده است. مبلغ این خیریه ها و اوقاف حدود 31 میلیارد دلار برآورد می شود.

برآورد می شود حداقل 70 دانشگاه آمریکایی وجود دارد که ارزش دارایی های وقفی و اهدا شده توسط خیرین به آن ها بیش از 1 میلیارد دلار است.

این دانشگاه ها معمولاً بنیادهای مالی برای مدیریت دارایی های خود دارند، یا با برخی بنیادهای مالی همکاری می کنند و سرمایه های وقفی و خیریه شان توسط همین بنیادها هدایت و مدیریت می شود. به این طریق، بدون وابستگی زیاد به بودجه های دولتی، یا حتی کاملاً مستقل از دولت، بودجه خود را تأمین می کنند.

دکتر ربیعی همچنین به کمک های میلیون دلاری ایرانی های مقیم امریکا به نظام آموزش عالی این کشور اشاره کرد.