ناتواني دولتها در باز كردن گره كور آلودگي هوا

حسين خراج: در دهه های اخیر با گسترش شهرها و در کنار آن توسعه صنایع, منابع الاینده محیط زیست نیز به تبع آن گسترش یافته وبه گفته بسیاری ازکارشناسان حوزه محیط زیست ,آلودگی هاي زيست محيطي را به یکی از بزرگترین مشکلاتی که بشریت با آن روبروست مبدل کرده است.شهر تهران با گسترش بی رویه ساختمان سازی وتمرکز واحدهای صنعتی وتجاری و در پی آن افزایش منابع آلاینده محیط زیست در زمره آلوده ترین شهرهای جهان قرار دارد.

به گزارش خبرنگار عصر خبر، آمار اعلام شده از طرف دكتر رحمت ا.. حافظي رییس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران مبنی بر مرگ ومیر 2724 نفر ناشی از الودگی هوا در یکسال گذشته در تهران واز طرفی شیوع بیماریهای قلبی وریوی وسرطان که در رابطه مستقیم با آلودگی هواست گویای این امر است که باید توجه بیشتری از طرف متولیان این حوزه در مقابله با این معضل جدي شود.

در همین زمینه رییس گروه تحقیقات فناوریهای کنترل الودگی هوا در دانشگاه تهران در گفت و گو با خبرنگار عصر خبر با بیان اینکه عوامل الودگی هوا را می توان به دو بخش خارجی( جهانی) وداخلی تقسیم بندی کرد گفت که در بخش خارجی عواملی مانند گرم شدن کره زمین,پدیده وارونگی,ریزگردهایی که از کشورهای همسایه وارد می شود وکاهش بارندگی را می توان نام برد که در این بخش بر روی عوامل ایجادآلودگی هوا کمتر می توان کنترل داشت.

دکتر علیرضا نورپور در ادامه افزود: در بخش داخلی عواملی مانند منابع آلوده کننده ساکن مثل کارخانجات,مصرف بی رویه گاز در منازل, برداشت بی رویه از منابع آبی که خشک شدن تالابها وپایین رفتن آب رودخانه ها را درپی دارد,کیفیت پایین سوخت مصرفی خودروها وتردد خودروهای فرسوده را می توان نام برد که در این بخش با تصمیمات درست و مدیریت صحیح می توان منابع آلاینده هوا را کنترل نموده واز آلودگی محیط زیست به میزان قابل توجهی کاست.برای مثال شهرهایی مانند لندن و مکزیکوسیتی در مواجهه با آلودگی هوا بر روی همین مسایل داخلی برنامه ریزی وکار نموده ونتایج قابل قبولی نیز دریافت کرده اند.

وی با بیان این نکته که الودگی هوای کشور فقط مختص تهران نیست و گاهی شهرهایی مانند اهواز,اراک,اصفهان و… از تهران آلوده ترند تاکید کرد که هرگاه سخن از آلودگی هوا به میان می آید نوک پیکان اتهام به سمت خودروها هدف گیری می شود در حالی که نقش منابع ساکن مانند کارخانجات و بویژه منازل در الایندگی هوا کم نیست. در کشور ما مصرف گاز منازل بسیار بی رویه است وهر خانه مانند یک نیروگاه کوچک آلاینده است. کمتر کشوری در دنیا از چنین شبکه گسترده توزیع گاز برخوردار است و معمولا دیگر کشورها, گاز را به نیروگاهها برای تولید برق وآب گرم منتقل کرده وسپس این انرژیهای پاک را وارد منازل می کنند.

نورپور در ادامه افزود: برخی منابع درصد آلایندگی خودروها را نسبت به آلایندگی منابع ساکن در کشور80 به20 اعلام می کنند در صورتی که این ارقام بر اساس آمار اعلام شده در کشورهای دیگر است وبه هیچ عنوان این تناسب در کشور ما صدق نمی کند وسهم آلایندگی منابع ساکن مانند کارخانه ها ومنازل بسیار بیشتر از درصد اعلام شده می باشد.

راهکارهای رفع آلودگی هوا
موسس رشته انرژی و محیط زیست در دانشگاه تهران از راهکارهای رفع آلودگی هوا به افزایش قیمت گاز  در مرحله دوم هدفمندسازی یارانه ها اشاره کرد وگفت که باید قیمت گاز مصرفی در کشور افزایش یابد اما قبل از آن می بایستی دولت بر روی زیر ساختها و الزامات زیست محیطی با کمک مراکز علمی پژوهشی ودانشگاهی کار کند وبعد قیمت گاز را افزایش دهد زیرا مصرف انرژیهای فسیلی در بخش صنعت بسیار بالاست واین بخش عموما شبه دولتی است لذا زیر بار قیمت بالای حاملهای انرژی نخواهد رفت.

دکتر نورپور با بیان اینکه مصرف گاز در کشور ما بسیار بیشتر از میانگین جهانی است، اظهار داشت که ما نمی توانیم بدلیل دارا بودن منابع عظیم گاز در کشور به مصرف بی رویه آن بی توجه باشیم زیرا این مصرف بی رویه آلودگی محیط زیست را در پی خواهد داشت در حال حاضر در دنیا بحث محیط زیست از انرژی مهمتر است زیرا بحث محیط زیست بحث جان انسانهاست لذا محیط زیست ما در گروی مدیریت مصرف انرژی ماست واین دو مقوله در پیوندی غير قابل گسست از یکدیگر هستند.

وی در ادامه افزود: برای مثال صنعت سیمان ما40 درصد بیشتر از میانگین جهانی انرژی مصرف می کند که متناسب با همین مصرف الودگی هم بیشتر تولید می کند در صورتی که از حرارت تلف شده این واحدهای صنعتی می توان حداقل برق آن واحد را تامین نمود ومتناسب با این اتلاف انرژی و آلودگی محیط زیست انرژی پاک تولید نمود.

نورپور براین نکته تاکید کرد که الزامات زیست محیطی واستانداردها در مورد صنایع باید به کمک مراکز پژوهشی وتحقیقاتی وسازمان محیط زیست بازنگری وبومی سازی شود.این الزامات واستانداردهای ابلاغی برای واحدهای صنعتی وتجاری باید با تکنولوژی وفناوری موجود در کشور همگون و هماهنگ باشد در کشور ما هر دو سازمان متولی استاندارد(سازمان ملی استاندارد و سازمان محیط زیست)بطور معمول استانداردهای کشورهای خارجی وعموما پیشرفته را بعنوان معیار قرار می دهند و به نوعی استانداردهای آنها را ترجمه می کنند واین استانداردها بدلیل نبود تکنولوژی وفناوری همگون ومتناسب قابل وصول نیست لذا منجر به دور زدن قانون از طرف صاحبان صنایع می شود در صورتی که اگر استانداردها واقع بینانه باشد صاحبان صنایع را بر آن خواهد داشت که با برنامه ای زمان بندی شده برای رسیدن به این استانداردها تلاش کنند برای مثال در امریکا استانداردی بنام ایی پی ای وجود دارد که هر ساله از طرف سازمان استاندارد آن کشور بدلیل داشتن تکنولوژی بالاباز نگری و متناسب با توانمندی وتکنولوژی موجود در آن کشور این استاندارد را یک پله ارتقا می دهند ولی ما یکباره می خواهیم استاندارد ایی پی ای 2012 را اجرا کنیم در حالیکه برخی تکنولوژیهای ما در بخش صنعت متعلق به دهها سال پیش است.

ایجاد مدیریت واحد
استاد دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران اظهار داشت که یکی از مشکلات بر سر راه رفع آلودگی هوا بویژه در تهران این است که نگاه به این معضل سیاسی شده است وغیر از کار شناسان این حوزه همگان در این باره نظر می دهند در حال حاضر چندین کار گروه برای رفع آلودگی هوا از جمله در استانداری وشورای شهر داریم که همگی آنها ارگانهای سیاسی هستند وهیچ کدام ارگان علمی نیستند در صورتیکه می بایست در مواجهه با آلودگی هوا با یک مدیریت واحد در یک محیط علمی پژوهشی وتحقیقاتی بدور از نگاه سیاسی برای باز کردن گره های این معضل عمل نمود لذا تعدد کانونهای تصمیم گیری در این حوزه خود یکی از مشکلات رفع الودگی هواست.

وی در پاسخ به سخنان چندی پیش شهردار تهران که گفته بود: اگر معضل الودگی هوا را به من بسپارند, حلش خواهم کرد گفت: باید دید که ایشان بعنوان شهردار تهران این ادعا کرده است ویا اینکه شخص ایشان به این معضل از نظر علمی اشرف دارد.

به گزارش خبرنگار عصر خبر،.می توان گفت که کشور ما از نظر جغرافیایی در منطقه ای از جهان واقع شده است که به غیر از منابع سوختهای فسیلی مانند نفت وگاز که استفاده از آنها محیط زیست ما را به چالش می کشد از انرژیهای پاکی چون نور خورشید و باد در بیشتر روزهای سال بهره مند است که نه پایان پذیرند ونه محیط زیستمان را آلوده می کنند که می توان با برنامه ریزی و ایجاد زیر ساختهای مناسب واستفاده بهینه از منابع علمی پژوهشی در این زمینه کمی راه تنفس را برای شهرهاي دود زده باز نمود.