سناریوی خطرناک آن سوی مرزها کلید خورد

اعلام جمع آوری 176 امضاعلیه نخست وزیرعراق و درخواست مالکی برای بررسی صحت آنها، درکنار سفر قریب الوقوع معاون باراک اوباما به بغداد نشان می دهد ابرهای بحران زا هنوز از آسمان عراق کنار نرفته و تنشهای سیاسی تشدید شده است.
رسانه های عراق گزارش داده بودند مقتدی صدر 13 خرداد(دوم ژوئن) قول داده بود از برخی پستها به نفع ائتلاف نوری المالکی در صورت سلب اعتماد از وی چشم پوشی کند، اما به گفته صدر، جایگزین وی قطعا از ائتلاف ملی خواهد بود.
 
این درخواست ساعاتی پس از ادعای “اثیل النجیفی” استاندار نینوی در 31 می مطرح می شود مبنی بر اینکه تعداد نمایندگانی که بیانیه سلب اعتماد از مالکی را امضا کرده اند، از حد نصاب قانونی مطلوب فراتر رفته  است.

 این ادعا با واکنش شدید ائتلاف دولت قانون روبرو شد و “محمد الصیهود” از اعضای این ائتلاف، سخنان استاندار نینوی(اکثریت سنی نشین) را یادآور “دیکتاتوری صدام” دانست و تاکید کرد پروژه سلب اعتماد از مالکی را برخی کشورهای منطقه ای( در اشاره به عربستان و برخی کشورهای عربی دیگر) طراحی و هزینه های مالی آن را تامین کرده اند.

با این حال، جریان صدر به رهبری مقتدی صدر روز دوشنبه اعلام کرد جلال طالبانی رئیس جمهوری عراق، امضاهایی از گروههای سیاسی برای سلب اعتماد از نوری المالکی نخست وزیر عراق دریافت کرده است و  تعداد امضاها به 176 امضا رسیده است.
از سوی دیگر یک منبع در ریاست جمهوری عراق هم اعلام کرد طابانی از مدیر دفترش خواسته است امضاها را بررسی کند و از صحت آن مطمئن شود.
 
در واکنش به این اقدامات، نوری المالکی نخست وزیر عراق روز دوشنبه 15 خرداد از جلال طالبانی رئیس جمهوری این کشور خواست امضاهای جمع آوری شده برای سلب اعتماد از وی را به اداره تحقیقات جنایی تحویل دهد تا از صحت آن اطمینان حاصل شود.
وی با بیان اینکه “تنظیم فهرستهایی با اسامی برخی نمایندگان خارج از چارچوب پارلمان، با اقدامات غیرقانونی همزمان شده است” همچنین از دستگاههای ذیربط خواست کسانی را که در جعل امضا یا تهدید به منظور کسب امضای نمایندگان دست داشته اند، به دادگاه معرفی کنند.
 
مالکی تصریح کرده است تلاش برخی طرفها برای سوء استفاده از روند دموکراتیک در جهت اهداف سیاسی خاص، نگرانی هایی را درباره احتمال به خطر افتادن اصل دموکراسی به وجود آورده است.
 
27 می گذشته، مهلت یک هفته ای که در نشست برخی رهبران سیاسی در منزل مقتدی صدر تعیین شده بود، به پایان رسید، این نشست با حضور رهبران العراقیه و ائتلاف کردستان عراق در 19 می برگزار شد، مهلت یک هفته ای تعیین شده در این نشست برای تعیین جانشین مالکی البته نتیجه ای نداشت.
 
بار دیگر رهبران العراقیه، جریان صدر و ائتلاف کردستان عراق نشست خود را با حضور مسعود بارزانی رئیس منطقه کردستان عراق در اربیل در روز 29 می برگزار کردند.
 
در ادامه جلال طالبانی رئیس جمهوری عراق در 30 می گذشته، در شهر سلیمانیه در شمال عراق میزبان ایاد علاوی رئیس العراقیه  اسامه النجیفی رئیس پارلمان و یکی از رهبران العراقیه، صالح المطلک معاون نخست وزیر(از مخالفان) و نماینده مقتدی صدر بود که طی آن طالبانی بر پایبندی خود به قانون اساسی تاکید کرد.
 
در این زمینه سایت السومریه نوشته است عراق شاهد بحران سیاسی است که برخی ناظران تاکید می کنند این بحران در سایه افزایش اختلافات میان گروههای سیاسی پس از تبدیل اختلاف میان العراقیه و دولت قانون به اختلاف این ائتلاف با ائتلاف کردستان عراق و جریان صدر و دیگر گروهها، روز به روز تشدید می شود.

حمایت فراکسیون الشهرستانی از نوری المالکی
فراکسیون مستقلها به رهبری حسین الشهرستانی، حمایت خود را از نوری المالکی اعلام و دریافت پیشنهاد در مقابل موافقت با سلب اعتماد از وی را تکذیب کرد و هدف از پخش چنین شایعاتی را مخدوش کردن وجهه ائتلاف دولت قانون دانست که فراکسیون مستقلها از گروههای اساسی تشکیل دهنده آن است.
 
فراکسیون شهرستانی تاکید کرد مشکلات کنونی، دولتی عراقی را صرف نظر از شخصیتی که ریاست آن را برعهده دارد، در برخواهد گرفت.

سمیره الموسوی از نمایندگان این فراکسیون که در قالب ائتلاف دولت قانون قرار دارد، در گفتگو با السومریه گفت این فراکسیون از تدابیر قانون اساسی و شیوه های دموکراتیک حمایت می کند، اما معتقد است هیچ دلایل و اسباب واقعی برای سلب اعتماد از نوری المالکی نخست وزیر عراق از سوی برخی طرفها که خواهان چنین کاری هستند، وجود ندارد.
 
وی بر ضرورت حل مشکلات مطرح شده در پای میز گفتگوها از طریق برگزاری نشست فراگیر ملی تاکید کرد.
الموسوی گفت : مشکل در جایگزینی نخست وزیر یا سلب اعتماد از دولت وی نیست و مشکلات برای هر شخصی که در آینده نخست وزیر شود، رخ خواهد داد.
 
خاطر نشان می شود برخی رسانه های عراقی اعلام کرده بودند که فراکسیون مستقلها به رهبری حسین الشهرستانی معاون نخست وزیر در امور انرژی حمایت خود را از سلب اعتماد از مالکی در مقابل دستیابی به پستهای بالا در ترکیب دولت جدید اعلام کرده است.
 
از سوی دیگر، مقتدی صدر رهبر جریان صدر روز دوشنبه چهارم ژوئن(15 خرداد) از موضع نوری المالکی در مخالفت با اجرای سیستم فدرالی در جنوب تشکر کرد، اما از وی خواست به “خاطر ملت و شرکا” از مقام خود کناره گیری کند.
 
اما آیت الله کاظم الحسینی الحائری از علمای برجسته عراقی، در فتوایی دادن رای به لائیکهای شرکت کننده در روند سیاسی را حرام اعلام کرد، این فتوا دو روز پس از درخواست مقتدی صدر(اول ژوئن) برای انجام همه پرسی مردمی برای سلب اعتماد از نوری المالکی اعلام شد.
 
مقتدی صدر گفته بود همه طرفهای سیاسی و مردمی باید این در همه پرسی شرکت کنند و جایگزین مالکی در صورت سلب اعتماد از وی، صرفا از ائتلاف ملی خواهد بود و همه گروههای سیاسی به آن معتقد هستند.
 
درخواست مقتدی صدر با واکنشهای ضد و نقیضی روبرو شده است، تا جایی که فهرست العراقیه به رهبری ایاد علاوی آن را دلیلی بر آنچه به زعم این فراکسیون، سلب اعتماد از یک “درخواست مردمی” است، دانسته است، اما عزت الشابندر از رهبران ائتلاف دولت قانون گفته است مقتدی صدر، همه پرسی مردمی را وسیله مناسب برای سلب اعتماد از نخست وزیر یا اعتماد مجدد به وی می داند، این درخواست، گامی است که جریان صدر برای حل بحرانهای سیاسی مورد استفاده قرار می دهد، اما محمود عثمان از رهبران ائتلاف کردستان عراق، درخواست صدر یعنی برگزاری همه پرسی را مغایر قانون اساسی عراق دانسته و پیش بینی کرده است درخواست صدر، “اشاره های اشتباه” برای طرفهای دیگر داشته باشد.

واکنشها به سفر بایدن / تاثیرپذیری العراقیه از آمریکا
عباس البیاتی عضو ائتلاف دولت قانون درباره سفر جو بایدن معاون رئیس جمهوری آمریکا به عراق گفته است واشنگتن می تواند در صورت ورود به خط بحران سیاسی عراق، برخی طرفهای سیاسی(در اشاره به العراقیه) را به ضرورت گفتگو متقاعد کند.
 
به گزارش مهر، البیاتی در گفتگو با السومریه گفته است گروههای سیاسی تاثیرگذار در عراق همچنان معتقدند که آمریکا طرفهای العراقیه را به نشست در پای میز گفتگو متقاعد خواهد کرد.
 
به گفته البیاتی، در صورتی که سفر بایدن به عراق انجام شود، مسائل و پرونده های مختلفی شامل روابط دوجانبه در چارچوب توافقنامه راهبردی و همچنین بحران سیاسی بررسی خواهد شد.
 
برخی رسانه های عربی به نقل از یک منبع سیاسی بلندپایه گزارش داده بودند جو بایدن معاون رئیس جمهوری عراق این هفته برای دخالت در بحران سیاسی کنونی بر اساس سناریوی وضع شده در کاخ سفید به بغداد خواهد رفت.
 
البته سفر بایدن به عراق بیشتر از آنچه نشان دهنده دلسوزی آمریکا برای عراقی ها و حل بحران سیاسی کشورشان باشد، به خاطر جلوگیری از تاثیر بحران عراق بر انتخابات ریاست جمهوری آتی آمریکا است که وضعیت اوباما در آن چندان رضایت بخش نیست.

به گفته البیاتی، آمریکا با توجه به اینکه در آستانه انتخابات ریاست جمهوری است، علاقه مند به آرام کردن صحنه سیاسی عراق است و تمایل ندارد پیام اشتباهی برای ملت آمریکا ارسال کند مبنی بر اینکه عقب نشینی نظامیانش سبب بروز بحرانها در عراق شده و در نتیجه برای حل بحران از راه سیاسی و گفتگو تلاش خواهد کرد.

هشدار مالکی درباره به خطر  افتادن روند دموکراتیک عراق

از سوی دیگر نوری المالکی نخست وزیر عراق تصریح کرده است تلاش برخی طرفها برای سوء استفاده از روند دموکراتیک در جهت اهداف سیاسی خاص، نگرانی هایی را درباره احتمال به خطر افتادن اصل دموکراسی به وجود آورده است.

مالکی هشدار داده است چنین اقداماتی ممکن است خطراتی برای اصل روند دموکراسی داشته باشد و دستگاههای ذیربط باید تمام کسانی را که اثبات شود در روند جعل امضا یا تهدید هر یک از نمایندگان یا انجام اقدامات غیرقانونی دست دارند، به عدالت بسپارند تا سلامت روند دموکراسی حفظ شود.
 
 سفر مقتدی صدر به ایران!
در گیرودار تنشهای سیاسی درعراق، یک سایت عراقی از سفر مقتدی صدر رهبر جریان صدر به ایران خبر داده است.
یک منبع در استان نجف اشرف به پایگاه السومریه گفته است مقتدی صدر روز دوشنبه پانزدهم خرداد، از طریق فرودگاه نجف به ایران سفر کرده است.
 
این منبع هیچ اشاره ای به دلایل سفر غیرمنتظره رهبر جریان صدر به ایران نکرده است.
 
 عراق در آستانه یک انفجار داخلی
حسن هانی زاده کارشناس مسائل بین الملل در خصوص آخرین وضعیت سیاسی عراق به مهر می گوید :
تلاش برخی جریانهای  سیاسی عراق برای استیضاح دولت نوری المالکی فضای پر تنشی بر عرصه سیاسی این کشور چیره ساخته است.
 
مقتدی صدر رهبر جریان صدراز مدتی پیش موضوع استیضاح دولت نوری المالکی را مطرح کرد، اما برخی از رهبران طیف های سیاسی عراق شرایط سیاسی این کشور را برای طرح چنین موضوعی در پارلمان عراق مناسب ندانستند.
 
در این خصوص نشست های متعددی در اربیل، دوکان و نجف با حضور جلال طالبانی رئیس جمهوری ورهبران طیف های سیاسی عراق بر گزار شد، اما شرکت کنندگان در این نشست ها به یک جمع بندی قابل قبولی برای سر نگونی دولت نوری المالکی نرسیدند.
 
به گفته هانی زاده، اختلاف طیف های سیاسی عراق از آنجایی آغاز شد که دادگاه عالی جنایی عراق طارق الهاشمی معاون رئیس جمهوری عراق را به مباشرت در انجام چند عملیات سنگین تروریستی متهم کرد.
 
طارق الهاشمی ابتدا به اربیل و سپس از طریق کشورهای عربی به ترکیه فرار کرد و با وجود  صدور حکم تعقیب قضایی از باز گشت به عراق برای دفاع از خود در برابر اتهامات منتسبه خود داری کرد.
 
  موضوع اتهامات طارق الهاشمی به چالشی جدی میان طیف ائتلاف دولت قانون و سایر احزاب سیاسی از جمله ائتلاف العراقیه به رهبری ایاد علاوی منجر شد.
 
مقتدی صدر که اساسا از دیر باز با دولت نوری المالکی اختلاف دارد با طرح استیضاح دولت نوری المالکی اوضاع سیاسی این کشور را پیچیده تر کرد.

این کارشناس ابراز عقیده کرد یکی از این موارد پیچیده که ممکن است به تقابل میان جریان های شیعه و سنی منجر شود، انفجاری است که  اخیرا در برابر دیوان وقف شیعه رخ داد.
 
به گفته هانی زاده،  این انفجار مقدمه بروز یک درگیری نا خواسته میان شیعیان و اهل سنت عراق خواهد بود که امکان مهار این درگیری وجود نخواهد داشت.
 
این کارشناس درباره سفر قریب الوقوع معاون رئیس جمهوری آمریکا به  عراق می گوید سفر جوزف بایدن معاون رئیس جمهوری آمریکا به عراق نشان می دهد که  شرایط این کشور به سمت یک درگیری مذهبی حرکت می کند.
 
جوزف بایدن یکی از طراحان تقسیم عراق به 3 کشور شیعه ، کرد  وسنی است وهمچنان معتقد است که عراق باید به 3 کشور مستقل تقسیم شود.
 
به باور این کارشناس،  تشدید اختلاف میان جریان صدر و دولت نوری المالکی  فضای سیاسی التهاب آمیزی را درعراق ایجاد کرده که اگر رهبران طیف های سیاسی عراق به یک راه حل مسالمت آمیزی برای مهار این بحران سیاسی نرسند اوضاع این کشوروارد مرحله غیر قابل کنترلی خواهد شد.