آمار سیف از سپرده‌های بانکی مردم
ولی الله سیف صبح امروز در دومین همایش از سلسله سمینارهای نقد و بررسی
قوانین، مقررات و نظام بانکداری ایران با رویکرد اسلامی، در واکنش به
اظهارات برخی منتقدان نظام بانکی مبنی بر بالا بودن نرخ سود سپرده‌های
بانکی و تأثیر منفی آن بر اقتصاد ملی، اظهار داشت: برخی معتقدند که چرا
نرخ سود سپرده ها در نظام بانکی بالا است و مردم به جای سرمایه گذاری به
سمت سپرده گذاری در بانک ها روی می آورند.
* منتقدان سپرده‌های بانکی فکر می‌کنند سپرده های مردم یک یا دو میلیارد تومان است
وی اضافه کرد: این منتقدان فکر می کنند پس اندازکنندگان نظام بانکی دارای
رقم های بالایی همانند یک یا دو میلیارد تومان هستند در صورتی که بافرض
اینکه این امر درست هم باشد و فرد توانایی سرمایه گذاری مناسب نداشته باشد،
بهتر است سپرده را در نظام بانکی قرار دهد تا به پروژه های مناسب اختصاص
یابد زیرا اگر فرد سپرده گذار طرحی را بدون تخصص اجرا کند، پروژه بدون
بازده خواهد بود.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه در اقتصاد تورمی که قدرت خرید به سرعت
در حال کاهش است، قشر عظیمی از سپرده گذاران برای جلوگیری از کاهش قدرت
خرید به سپرده گذاری در بانک ها سوق می یابند، گفت: انتقاد بسیار مناسب است
و زمینه را برای تضارب افراد باز می کند اما اگر جمع بندی نداشته باشیم
این امر مشکلاتی را ایجاد می کند.
سیف در ادامه به اجرای بانکداری اسلامی اشاره و تصریح کرد: نباید این
موضوع را به هیچ وجه سیاسی تلقی کنیم زیرا آن چیزی که به بانکداری بدون ربا
لطمه زده، سیاسی حرف زدن و سیاسی عمل کردن است در حالی که باید بانکداری
بدون ربا خالص باشد البته به تبع این امر نیز باید به سمت ویژگی های مثبت
بانکداری اسلامی حرکت کنیم.
وی با تاکید بر اینکه بانک ها واسطه وجوه هستند، اظهار داشت: در حالی که
پروژه های بزرگ اقتصادی از طریق تسهیلات بانکی تامین مالی می شوند آیا می
توان این نظام را حذف کرد؟ و به همین دلیل بانک ها نقش گسترده ای در نظام
اقتصادی کشور دارند؛ هیچ تردیدی نیست که ساز و کاری مانند بانک وجودش در
اقتصاد الزامی است و اجتناب ناپذیر است.
* ایده حذف سود بانکی از ابتدای انقلاب مطرح بود ولی عملی نشد
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به طرح حذف سود از نظام بانکی از ابتدای
انقلاب تاکنون گفت: مجلس شورای اسلامی در سال 62 مصوبه ای را در این خصوص
داشت که البته 30 سال از این مصوبه می گذرد و تغییری در آن داده نشده است
اما نباید هیچ تعصبی به مصوبه ای که وجود دارد، داشته باشیم و باید براساس
نیازهای جدید برای ارتقا آن نظرهای خود را ارایه کنیم.
وی با بیان آنکه بانکداری اسلامی تنها در ایران اجرا نمی شود بلکه در سایر
کشورها نیز اجرا می شود، گفت: تنها تفاوت بانکداری اسلامی در ایران با
بیشتر کشورها در این است که این شیوه در کل نظام بانکی تسری داده شده در
حالی که در سایر کشورها اینطور نیست و بانکداری اسلامی و سنتی در کنار هم
هستند.
سیف ادامه داد: یکی از مشکلات موجود این است که در صورت نیاز برای تامین
مالی طرحی نمی توانیم اعلام کنیم که چون عقد مناسبی در نظام بانکی وجود
ندارد، نمی توانیم تامین مالی طرح را انجام دهیم که البته باید راهکارها
براساس نیازها شناسایی شود.
وی با بیان اینکه انتقاد کردن به وضع موجود بسیار راحت است، اظهار داشت:
هیچ کدام از منتقدان به فکر جایگزین نیستند و باید مسیر خود را مشخص کنند و
باید نیازهای بانکی را تامین کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: الگوی ایده آل بانکداری باید طوری طراحی شود که
هزینه کمتری را بر اقتصاد تحمیل کند و دارای قوانین دست و پاگیر اداری
کمتری باشد، ضمن آنکه راهکارهای مورد نظر و پیشنهادی باید قابلیت پیاده
سازی در بانک های بزرگ که دارای شعب در اقصی نقاط کشور هستند را داشته
باشند.
وی با طرح این سوال که بانکداری ایده آل برای ایران با همه ادعاها و
مفاهیم ایدوئولوژیک چیست؟ گفت: باید به این سمت حرکت کنیم که با چه شیوه
هایی می توانیم این بانکداری ایده آل را عملیاتی کنیم.
سیف ذینفعان نظام بانکی کشور را به سه گروه سپرده گذاران، تسهیلات
گیرندگان و سهامداران تقسیم بندی کرد و گفت: باید رعایت عدالت بین سه گروه
ذینفع را داشته باشیم و امکان دسترسی به حقوق برای این سه گروه وجود داشته
باشد. از همین رو در قوانین بانکداری بدون ربا به این مساله توجه شد ولی در
عمل کمتر آن را اجرایی کردیم.
وی تاکید کرد: براساس بانکداری بدون ربا حداقل سود مشارکت برای ورود به
بانک برای عقد مشارکت تعیین می شود و البته حداقلی به این دلیل است که سود
مربوط به سپرده گذار است و شورای پول و اعتبار باید آن را تعیین تکلیف کرده
و حدقل را تعریف کند و حداکثر را نمی تواند مشخص کند زیرا این عقد مشارکتی
است.
* روایت سیف از بد شانسی بانکداری بدون ربا در آغاز کار
رئیس کل بانک مرکزی گفت: اگر به سمتی حرکت کنیم که بانکداری جامع تعریف
شود و سه تا چهار بانک بزرگ همانند بانک های ملی، صادرات، تجارت و غیره
تمام فعالیت ها را انجام دهند و بانک های کوچک براساس نیاز در زمینه های
تخصصی فعالیت کنند نظام بانکی کشور با بهبود مواجه می شود.
این عضو کابینه دولت یازدهم اضافه کرد: بانکداری بدون ربا در آغاز فعالیت
یک بدشانسی آورد و آن این بود که همزمان با اجرا با اقتصادی بی ثبات و تورم
های متفاوت مواجه شد و تمام این ناهنجاری ها که در زندگی مردم وجود دارد،
خود به خود به بانکداری بدون ربا ربط داده شد در حالی که این مشکلات هیچ
ارتباطی با بانکداری بدون ربا ندارد.
* واکنش رئیس کل به منتقدان دیدارش با مراجع تقلید
سیف با انتقاد به مطالبی که برخی افراد درخصوص جریمه تاخیر تادیه و وجه
التزام مطرح کرده اند، گفت: برخی بدون آنکه اشرافی به مطلبی داشته باشند،
سخن می گویند و حتی فردی اعلام کرد زمانی که رئیس کل بانک مرکزی حرف مراجع
را قبول ندارد چرا به ملاقات آنها می رود؟ و این در حالی است که وی از
ملاقات، مذاکرات و مباحث بعدی آن خبر ندارد.
وی گفت: برخی مطرح کردند رئیس کل بانک مرکزی به ملاقات مراجع رفت و مراجع
نسبت به جریمه تاخیر تادیه اعتراض کردند و این در حالی بود که مراجع نگرانی
هایی نسبت به این امر داشتند و توضیحاتی درخصوص جریمه تاخیر تادیه و وجه
التزام ارایه شد.
