سهم بانک صنعت و معدن از مجموعه مطالعات امکان سنجی مشاوران

آنچه كه در اینجا میخوانید مصاحبه ایست با سركارخانم هما سادات گوشه رئیس شورای عالی كانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانكی كه در حاشیه اولین نشست هم اندیشی بانك صنعت ومعدن و شركت های مشاور (٤ شهریور ماه جاری) توسط روابط عمومی بانك صنعت و معدن انجام گرفته است.
س – لطفا تاریخچه پیدایش ،ضرورت ایجاد و نحوه عملكرد كانون را بیان فرموده و بفرمایید كه كانون چند عضو داشته و پراكندگی آن در سطح كشور چگونه است؟
ج – همان گونه که آگاهید، بانک صنعت و معدن از اوائل دهه هشتاد خورشیدی در هماهنگی با فرهنگ تازه ارائه شده در آن سال ها مبنی بر ضرورت برون سپاری بخشی از فعالیت سازمان ها، با هدف افزایش استفاده از نظرات متخصصان حرفه ای در بخش های مختلف مطالعات امکان سنجی طرح ها، با فراخوانی از شرکت های مشاور که در تهیه طرح توجیهی توانمند باشند، پرچم دار ترویج فرهنگ استفاده از مشاوران در بررسی طرح های متقاضی استفاده از تسهیلات آن بانک گردید که به فعالیت اعمال نظارت بانکی بر استفاده ی درست تسهیلات در سرفصل های مصوب بانک نیز گسترش یافت. در پاسخ به این فراخوان، تعداد قابل توجهی از شرکت های مشاور مالی و بانکی و مهندسین مشاور، نامشان زیر چتر مشاوران بانک صنعت و معدن در تهیه طرح توجیهی و نظارت بانکی در یک فهرست ارائه شد و همین موضوع هسته اولین تشکل صنفی این گروه از مشاوران گردید که به تشکیل “انجمن شرکت های مشاور سرمایه گذاری و نظارت بر طرح ها” انجامید. زمانی که در سال ١٣٨٥ ضرورت تسریع در برنامه ریزی و اجرای سیاست های اصل ٤٤ قانون اساسی توسط مقام معظم رهبری گوشزد شد و وزارت امور اقتصادی و دارائی برای واکاوی امور مرتبط و شناسایی امکانات مورد نیاز برای دستیابی به اهداف تعیین شده، با رهبری و هدایت معاون وقت امور بانکی و شرکت های دولتی آن وزارتخانه، به تشکیل کارگروه هایی از کارشناسان زبده پرداخت، از آن انجمن نیزکه از تاریخ تشکیل با جدیت در حوزه عمل خود فعال بود به عنوان تشکلی نزدیک به موضوع یکی از نیازهای شناخته شده، برای حضور در کارگروه ها دعوت نمود.
متعاقب آن همایشی در تاریخ ١٥ اسفند ١٣٨٥ با محوریت وزارت امور اقتصادی و دارائی با مشارکت بانک ملی ایران و دانشکده مدیریت دانشگاه تهران و حضور اعضای کارگروه های مورد اشاره، از جمله اعضاء هیأت مدیره انجمن شرکت های مشاور تشکیل گردید. یکی از خروجی های مجموعه فعالیت های مورد اشاره، شناسایی ضرورت تشکیل هفت نهاد پولی و مالی جدید با مالکیت غیر دولتی بود که تشکیل “کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی” و ایجاد “بانک قرض الحسنه” به ترتیب در تحقق آغاز به کار ششمین و هفتمین نهاد از نهادهای هفت گانه مورد نیاز به وقوع پیوست. مجموعه مورد اشاره در تاریخ ١٣٨٦/٠٤/٢٥ در قوه مقننه با عنوان “قانون تسهیل اعطای تسهیلات بانکی و کاهش هزینه های طرح و تسریع در اجرای تولید و افزایش منابع مالی و کارآیی بانک ها مورد تصویب قرار گرفت و اجرایی شد. به استناد بند ٥ قانون مزبور، اعضاء هیأت مدیره وقت انجمن مورد اشاره با هدایت معاونت ذیربط در وزارت امور اقتصادی و دارائی که به معاونت “امور بانکی، بیمه و نظارت بر اجرای سیاست های کلی اصل ٤٤ قانون اساسی” تغییر نام داده شد، هیأت موسس کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی” را تشکیل دادند و با تکمیل مراحل قانونی ثبت کانون، فعالیت حرفه ای آن به عنوان نهادی انتظامی و تخصصی با هویت غیر دولتی و غیر انتفاعی آغاز شد و کانون از همان زمان کوشیده هر روز در تحقق ثمر بخشی حضور مشاوران در تصمیم سازی های مرتبط با حوزه فعالیت کانون گام بلندتری بردارد. پیمودن این مسیر با سرعت بیشتر و کیفیت برتر آرمان همیشگی کانون است و حاصل آن در حال حاضر عضویت ٢٦٣ شرکت مشاور در کانون است که تاکنون تخصص و توانایی های کارشناسی و مدیریتی ١٧٣ شرکت از آن تعداد با عبور از مرحله سخت گیرانه تطبیق با ضوابط دقیق کانون در رتبه بندی اعضاء آزموده شده است. از مجموع شرکت های عضو کانون هم اکنون ١٧١ شرکت در تهران استقرار دارند و ٩٢ عضو در ٢٣ استان کشور پراکنده اند. با توجه به این که در سال ١٣٨٨ تعداد مشاوران عضو که در خارج از تهران استقرار داشتند ١٣ عضو و پراکندگی حضورشان در ٩ استان کشور بود، فعال شدن تعداد بیشتر شرکت های مشاور و گسترده تر شدن حضورشان در استان های بیشتر، از شاخص هایی است که دستیابی به آن برای کانون بسیار ارزشمند است.
س – معیار و نحوه انتخاب پذیرش اعضاء در كانون چگونه است؟
ج – در اساسنامه کنونی كانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی تصریح شده اعضای كانون، كلیه اشخاص حقوقی دارای سوابق حرفه ای و تخصصی روشن در حوزه مشاوره و سرمایه گذاری هستند كه صلاحیت آنان ازسوی كانون براساس آیین نامه تایید و تشخیص صلاحیت مورد تایید قرار می گیرد.
ذیل ماده ٣٧ اساسنامه هم در تشریح عضویت و الزامات آن آمده است که متقاضیان عضویت در کانون تحت شرایطی پذیرفته می‌شوند که مهمترین آنها داشتن سازمان و تشکیلات مجهز، نیروی انسانی متخصص و منطبق با ضوابط تعیین‌شده توسط شورای عالی باشند.
همچنین تعهد متقاضی در زمینه ارائه اطلاعات مورد نیاز کانون برای حصول اطمینان از پایبندی عضو به ضوابط، آیین نامه ها و به ویژه پایبندی به آیین نامه های اخلاق حرفه ای و استقلال مشاور از مهمترین شرایط پذیرش محسوب می شود.
بنابر این هر شرکتی كه به نحوی در حرفه مطالعات امكان سنجی، فنی، اقتصادی و مالی و تهیه طرحهای توجیهی و نظارت بر اجرای پروژه ها فعال است می تواند با پذیرش ضوابط واساسنامه و آیین نامه های داخلی کانون درخواست نماید به عضویت کانون درآید. فرآیند کار هم به این صورت است که پس از بررسی سریع درخواست های عضویت توسط کانون و اطمینان از وجود شرایط کلی عضویت در شرکت متقاضی، امکان ورود اطلاعات رتبه بندی به صورت خود اظهاری در سامانه رتبه بندی آزمایشی کانون برای متقاضی فراهم می شود. در صورتی که مجموع امتیاز رتبه بندی متقاضی قابل قبول باشد، پس از صدور لوح عضویت، ادامه مراحل رتبه بندی شامل ارسال مدارک ومستندات از طرف متقاضی طبق دستورالعمل مرتبط و راستی آزمایی های کارشناسی ازسوی دبیرخانه پیگیری می شود تا فرآیند کامل گردد.
س‌-    سیاست كانون در ارتقاء دانش و بهره مندی از تجربه مشاورین در خارج از كشور چیست؟ آیا آموزش هائی در این زمینه پیش بینی شده است؟
ج-اساسنامه کانون، شورای عالی را موظف کرده تا افزایش دانش تخصصی مشاوران و آموزش مداوم آنان را در برنامه های خود قرار دهد. برای تحقق این هدف هم با تشکیل یک کارگروه تخصصی که اعضای آن از تجارب قابل اتکایی در زمینه آموزش به ویژه در حوزه مشاوره اعتباری و سرمایه گذاری برخوردارند، دوره های آموزشی مورد نیاز شناسایی و تا حدودی محتوای آموزش ها هم مشخص شده است که مشاوران بتوانند بر اساس نیازسنجی آموزشی کارشناسان خود، اقدام نمایند ولی به دلیل این که فضای کار در شرایط کنونی کشور با فضای کاری در بسیاری از کشورهای پیشرفته متفاوت است، استفاده از تجربه مشاورین در خارج از کشور به معدودی از شرکت های عضو که از توانمندی های بالاتری برخوردارند محدود شده و کانون هنوز در این زمینه فعالیت گسترده و فراگیر برای تمام اعضاء انجام نداده است.
س‌-    آیا كانون با دیگر بانك های دولتی و خصوصی نیز همكاری دارد؟ میزان و كیفیت همكاری كانون با بانك های كشور چگونه است؟
ج-به موجب قانون، کانون برای تسهیل فرآیند اعطای تسهیلات در سیستم بانکی تشکیل گردیده بنابراین دامنه ارائه خدمات اعضاء کانون به بانک خاصی محدودنمی شود ولی از سوی دیگر، همه بانک ها در یک اندازه متقاضی استفاده از خدمات اعضاء کانون نیستند که هم به نوع فعالیت آن ها بازمی گردد و هم به نگرش ایشان نسبت به مزایای استفاده از خدمات مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی. این دسته از بانک ها البته اگر بخواهند به درستی به قانون و بخشنامه ها و توصیه های مقامات ذیربط عمل نماید، از خدمات کانون بیشتر استفاده خواهند کرد.
در شرایط حاضر، استفاده کنندگان اصلی خدمات مشاوران عضو کانون بانک های توسعه ای و تخصصی صنعت و معدن، کشاورزی، توسعه صادرات و اخیراً توسعه تعاون، رفاه کارگران و پست بانک می باشندکه اکثراً دولتی هستند ولی با بانک های قدیمی خصوصی قلم داد شده ی جدید، به خصوص بانک ملت و در نوبت های بعدی بانک های صادرات و تجارت نیز همکاری داشته ایم. حتی برخی از بانک های خصوصی که بانک های پارسیان، اقتصاد نوین، پاسارگاد و انصار از آن جمله اند نیز از خدمات مشاوران عضو کانون استفاده نموده اند. بر همین اساس است که سهم بانک صنعت و معدن از مجموعه مطالعات امکان سنجی مشاوران که در سامانه کانون ثبت شده، بالغ بر ٦٣ درصد می باشد.
س- عملكرد مشاورین را در ارائه طرح های توجیهی و نظارت بر پروژه ها چقدر موفق ارزیابی می كنید؟

ج-نظر به اینکه گزارش های امکان سنجی و نظارت توسط مشاوران مستقیم به بانک تحویل می شود، کانون در ارزیابی سالانه عملکرد مشاوران از امتیاز ارزشیابی طرح ها – که توسط بانک ها اعلام می شود – بهره می گیرد.
ولی به طور کلی عملکرد مشاوران، هم در حیطه مطالعات امکان سنجی و هم در حوزه نظارت بانکی، حرکتی مثبت و رو به تکامل ارزیابی می شود. بدیهی است کارها با کیفیت های متفاوتی ارائه می شود ولی مهم آن است که سمت و سوی عمومی فعالیت مشاوران در جهت مثبت و برای ارتقاء کیفیت گزارش ها در مسیر تکامل قرار دارد.
س‌-     آیا برگزاری همایش هائی ازاین دست می تواند كانون و بانك را در جهت گام برداشتن در جهت سطوح بالاتری از تامین تامین انتظارات یكدیگر رهنمون شود؟ چگونه؟
ج – بر پایه نظر خواهی رو در رو همکاران با برخی از شرکت کنندگان در نشست هم اندیشی بانک صنعت و معدن و کانون، اکثراً بر این باور بودند که این نشست یکی از مناسب ترین جلسات از این گونه و با دست آوردهای ملموس و مثبت بود که درصورت تداوم مذاکرات وپیگیری نتایج این نشست، می توان امیدوار بود که انتظارات طرفین به نحو مطلوب فهمیده شود و به همین دلیل به عنوان یکی از اثربخش ترین گردهم آیی های تخصصی ارزیابی می شود. روشن است برقراری گفتمان و دست یابی به درک متقابل از نیازها، توان ها و محدودیت ها، هم انتظارات طرفین را منطقی می سازد و هم دست یابی به پیشرفت را امکان پذیر.
در هر صورت ایجاد امکان تضارب آرا بین مشاوران و مدیران بانک ها قطعاً می تواند در برآورده کردن انتظارات در مسیر تسهیل توسعه صنعتی در بعد کلان تر و اقتصادی مؤثر واقع شود.
س – آیا پیشنهاداتی برای ثمربخشی بیشتر نشست های آینده دارید؟
ج- با توجه به پویایی اندیشه در بانک و کانون، مطمئناً به فراخور زمان و نیازهای کشور، از جانب بانک، کانون و مشاوران عضو پیشنهادات جدیدی قابل طرح خواهد بود که در زمان مناسب ارائه خواهد شد.
از فرصتی که برای کانون در پاسخ گوئی به سئوالات فراهم نمودید سپاسگزارم.