ایران و ترکیه همدیگر را دور می‌زنند؟

ادامه اختلافات ایران و ترکیه بر سر نرخ تعرفه عبوری کامیون‌های دو کشور باعث شد که کار به پیش‌بینی مسیرهای جدید برای دور زدن راه‌های فعلی برسد.

به گزارش ایسنا، کشور ترکیه از هجدهم مهر ماه امسال در اقدامی یک جانبه تعرفه کامیون‌های ایرانی را برای عبور از خاک این کشور دو برابر کرد و وقتی این اقدام از سوی ایرانی‌ها مقابله به مثل شد بار دیگر این رقم را دو برابر کرد تا تعرفه عبور کامیون‌ها به 50 یورو در هر 100 کیلومتر برسد.

این مسائل در حالی به وجود آمد که ترک‌ها در سالهای گذشته همواره از اختلاف نرخ تعرفه بین کامیون‌های دو کشور ناراضی بودند و آنچه ایران به عنوان تعرفه سوخت می‌گرفت را عادلانه نمی‌دانستند.

این مساله در حالی است که با توجه به توافقنامه رسمی بین دو کشور که در طول سالهای گذشته همواره عملیاتی می‌شده بر این موضوع تصریح شده است که با توجه به ارزان بودن نرخ سوخت در ایران نسبت به ترکیه این کشور بتواند مبلغی را به عنوانی ما به‌التفاوت سوخت از کامیون‌های ترکیه دریافت کند.

این اعتراض ترک‌ها که البته بدون هماهنگی با ایران و به شکلی یک طرفانه اجرایی شد باعث برهم خوردن نظم ترانزیتی دو کشور در مرزهای زمینی گردید و با توجه به حجم بالای صادرات و واردات کالاهای اقتصادی بین این دو کشور همسایه آمار کل ترانزیت آنها تحت الشعاع قرار گرفت.

از سوی دیگر با توجه به اهمیتی که موقعیت جغرافیایی این دو همسایه برای یکدیگر دارد وضعیت اقتصاد خارجی هر دو نیز در هاله‌ای از ابهام فرو رفت، زیرا مسدود شدن راه ترکیه برای کامیون‌های ایرانی یکی از مسیرهای کوتاه برای دسترسی به کشورهای اروپا را مختل کرد و از سوی دیگر نبود ایران در برنامه ترانزیتی کامیون‌های ترک دسترسی این کشور به خلیج فارس، دریای خزر و آسیای میانه را به وضعیتی نامعلوم فرو برد.

از این رو مذاکرات بین طرفین برای حل شدن این شرایط آغاز شد و با توجه به رد کردن پیشنهاد ایران از سوی ترک‌ها برای مذاکره در این رابطه دو طرف راه حل دیگری را برای شرایط فعلی تعقیب کردند. هر چند همچنان تلاش‌ها برای بهبود اوضاع ترانزیتی بین دو کشور ادامه دارد و البته عبور کامیو‌ن‌ها هر چند با سرعت و تعداد پایین‌تر از مرزها در جریان است اما به نظر می رسد دور زدن مسیرهای این دو کشور برای کامیون‌ها نیز حداقل در مرحله بررسی قرار گرفته است.

ترک‌ها مسیر جایگزینی غرب دریای خزر را در حال بررسی دارند و ایران نیز عبور از خاک گرجستان و دسترسی به اروپا را بررسی می‌کند. هر چند هر دوی این مسیرها برای دو طرف از یک سو هزینه زیادی خواهد داشت و از سوی دیگر به بالا رفتن زمان عبور و مرور منجر می‌شود اما به نظر می‌رسد با توجه به مقاومت ترک‌ها از مذاکره و حل اختلافات موجود راه چاره‌ی دیگری باقی نمانده است.