مراکز ترک اعتیاد؛ خوب یا بد

رشد روز افزون تعداد مراکز ترک اعتیاد در کشور آیا نشان دهنده وضعیت افزایش رغبت معتادان به ترک مصرف مواد مخدر است یا این مراکز به بنگاهی برای کسب سود تبدیل شده است؟

به گزارش ایرنا، این روزها در اغلب خیابان های شهر می توان اثری از تبلیغ یا آدرس مراکز ترک اعتیاد، متادون درمانی و درمان اثرات سوء مصرف مواد مخدر دید.

سوالی که برای هر بیننده در وهله نخست ایجاد می شود، چرایی افزایش تعداد این مراکز است، چرا که اغلب مردم می پندارند که مراکز ترک اعتیاد برای حضور معتادان بوده و رشد تعداد آنها نشان دهنده افزایش افراد معتاد است!

برخی افراد که اطلاع اندکی در مورد مراکز ترک اعتیاد دارند می پندارند که انقلابی در معتادان به مصرف مواد مخدر ایجاد شده و آنان برای دست کشیدن از این حرکت ناهنجار اجتماعی، به سوی مراکز ترک اعتیاد گرایش پیدا کرده اند.

اما مسوولان و متولیان حوزه مصرف مواد مخدر و پزشکان فعال در این بخش، بهتر از دیگر افراد می دانند که راه اندازی مراکز ترک اعتیاد با تمام پیچ و خم های اداری که دارد، برای شخصی که مجوز آن را دریافت و مرکز را راه اندازی می کند، سود قابل توجهی نیز به همراه دارد.

برای مثال همین سود قابل توجه حاصل از فعالیت مراکز ترک اعتیاد است که تعداد مراکز ترک اعتیاد استان زنجان را از 47 فقره در سال 90 به 69 مرکز در سال جاری رسانده است.

تعداد مراکز ترک اعتیاد استان زنجان در سال 90 به 47 فقره، در سال 91 به 50 مورد، سال 92 به 66 مرکز و امسال شمار آن 69 مورد ثبت رسیده است.

بر اساس گفته معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان شخصی می تواند مجوز راه اندازی مرکز ترک اعتیاد را دریافت کند که پزشک باشد.

این آمار و اینکه فقط پزشکان مجاز به دریافت چنین مجوزهایی هستند، بار دیگر سوالی را در اذهان مطرح می کند که آیا پزشکان قصد کمک به کاهش تعداد معتادان به مواد مخدر در جامعه دارند و یا سود بالای درمان یک معتاد، آنان را نیز وسوسه و به فعالیت در این بخش کشانده است؟

در هر صورت باید هر دو بعد افزایش تعداد مراکز ترک اعتیاد و هزینه بالای درمان در این مراکز را به صورت همزمان در نظر گرفت و جویا شد که آیا به حقیقت این مراکز بستر لازم برای حضور تمام افراد معتاد را دارند و یا هزینه ای که برای ارایه خدمات مورد نیاز در نظر گرفته شده است در توان شخص معتادی که در اکثر موارد حتی توان یافتن مبلغ مورد نیاز برای خرید مواد را نیز ندارد، هست یا خیر؟

مراکز ترک اعتیاد جدای از کاربرد مفیدی که می توانند برای جامعه داشته باشند و بستر علمی مورد نیاز برای پاکسازی افراد از اثرات منفی مصرف مواد مخدر را ایجاد کنند، به نظر این روزها به فضایی برای کسب سود تبدیل شده است.

واقعیت را باید اینگونه جویا شد که در صورتی که مراکز ترک اعتیاد به آن میزان فعال بوده اند که توانسته اند زمینه لازم برای ترک اعتیاد تمام معتادان این استان را فراهم کنند، چرا هر روز باید در گوشه و کنار این شهر شاهد افراد معتاد به مصرف مخدر بود؟

یا اگر استقبال از این مراکز آنگونه که انتظار می رفت، بالا بوده و تعداد مراکز موجود پاسخ گوی تعداد مراجعان نبوده است و نیاز به راه اندازی مراکز جدید خود را نمایان ساخته، چرا تا کنون تاثیر فعالیت آنها و استقبال معتادان خود را در جامعه نشان نداده است؟

با وضعیت کنونی می توان به آسانی ارزیابی کرد که راه اندازی مرکز ترک اعتیاد برای شخصی که مجوز آن را دریافت می کند سود آور است و همین موضوع رغبت پزشکان برای فعالیت در این بخش را افزایش می دهد اما برای معتادان بی صرفه، دارای هزینه های گزاف و سنگین و گاه حتی اقدامات انجام شده برای آنان غیر عملی و بی نتیجه است.

بارها مشاهده شده است که فرد از مصرف مواد مخدری همچون تریاک با مصرف متادون دست کشیده اما وسوسه مصرف متادون که خود ماده ای اعتیاد آور است، به جان وی افتاده و فرد از چاهی درآمده و به چاهی دیگر سقوط کرده است.

تعرفه درمان میان مدت اعلام شده از سوی سازمان بهزیستی کشور برای مراکز ترک اعتیاد 500 هزار تومان اعلام شده و تعرفه ای که استان زنجان برای این مراکز تعریف کرده 200 هزار تومان است.

دوره های درمانی میان مدت نیز شامل 12 جلسه مشاوره روانشناسی است و از هیچ دارویی در این مدت استفاده نمی شود.

برای دوره های درمانی کوتاه مدت که تعرفه های آن از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام شده است، به ازای هر ماه درمان نگهدارنده با متادون با احتساب هزینه دارو، یک میلیون و 164 هزار ریال، درمان با تنتوراوپیوم بدون احتساب هزینه دارو یک میلیون و 318 هزار ریال و درمان نگهدارنده با بوپرونورفین بدون احتساب هزینه دارو 621 هزار ریال است .

تعرفه سم زدایی با بوپروفین بدون احتساب هزینه دارو بابت دوره 21 روزه، یک میلیون و 515 هزار ریال، سم زدایی با کلوئیدین بدون احتساب هزینه دارو، یک میلیون و 235 هزار ریال برای دوره 21 روزه، درمان نگهدارنده با نالترکسیون بدون احتساب هزینه دارو 582 هزار ریال است.

تعرفه هر جلسه روانشناختی فردی بر مبنای الگوی ماتریکس به ازای هر جلسه حداقل 45 دقیقه ای، 367 هزار ریال و مداخلات روانشناختی گروهی بر مبنای الگوی ماتریکس به ازای هر جلسه تا یک ساعت 81 هزار ریال برای هر نفر محاسبه می شود.

به نظر چاره کار را باید در برنامه ریزی درست برای فعالیت این مراکز، تعیین نرخ های منطقی و ایجاد مشوق در معتادان برای مراجعه به این مراکز یافت و به جای راه اندازی مستمر و روز افزون این مراکز اقدام به اصلاح مشکلات و نواقص موجود در آنها کرد.