تغيير در كنگره آمريكا بر مذاكرات هسته‌اي موثر است؟
حال پرسش اساسي اين است كه آيا تصميم‌گيران ايالات متحده آمريكا در برآيند تصميم‌گيري‌هاي خود، چه تعريفي از «منافع ملي» را روايت خواهند كرد و آيا اوباما خواهد توانست كنگره را تا آنجا كه نياز است با خود در مسير توافق هسته اي با ايران همراه كند يا جمهوري‌خواهان، هرآنچه را كه رئيس‌جمهور دموكرات رشته است، پنبه خواهند كرد؟
عصر خبر به نقل از شبكه مجازي آستان: جمهوري‌خواهان در آمريكا با پيروزي در انتخابات ميان‌دوره‌اي، اكثريت كرسي‌هاي دو مجلس «سنا» و «نمايندگان» را در اختيار گرفتند؛ اين خبري بود كه از روز چهارشنبه بسياري از اخبار ديگر در سراسر جهان را تحت‌الشعاع خود قرار داده است.
اما اهميت مضاعف اين رويداد براي كشور ما چيست؟ پاسخ، ساده است: تأثير بر فضا و نتيجه نهايي مذاكرات هسته‌اي ايران و كشورهاي عضور گروه 1+5.
این برای اولین‌بار از سال ۲۰۰۶ به این سو است که جمهوری‌خواهان توانسته‌اند کنترل مجلس سنا و مجلس نمایندگان آمریکا را به دست بگيرند. حضور بيشتر نمايندگان جمهوري‌خواه در مجالس آمريكا مي‌تواند به معناي مخالفت بيشتر با سياست‌هاي باراك اوباما رئيس‌جمهور دموكرات ايالات متحده باشد.
سال گذشته اوباما، كنگره را تهديد كرد كه در صورت وضع تحريم‌هاي نفتي جديد و شديد عليه ايران، مصوبه را وتو خواهد كرد. جمهوري‌خواهان براي جلوگيري از اين حق رئيس‌جمهور نياز به دوسوم آراء نمايندگان دارند و حالا به نظر مي‌رسد كه اين تعداد را لااقل بر روي كاغذ در اختيار داشته باشند.
حال پرسش اساسي اين است كه آيا تصميم‌گيران ايالات متحده آمريكا در برآيند تصميم‌گيري‌هاي خود، چه تعريفي از «منافع ملي» را روايت خواهند كرد و آيا اوباما خواهد توانست كنگره را تا آنجا كه نياز است با خود در مسير توافق هسته اي با ايران همراه كند يا جمهوري‌خواهان، هرآنچه را كه رئيس‌جمهور دموكرات رشته است، پنبه خواهند كرد؟
صادق زيبا كلام/ مدرس دانشگاه
كار دشوار شده اما بن‌بست نيست
جمهوری‌خواهان اعتقاد چندانی به تنش‌زدایی و ایجاد رابطه دوستانه با ایران ندارند. آنها بعد از روی کار آمدن آقای روحانی به شدت مخالف مذاکرات هسته‌ای بودند، درحالی که در یک سال گذشته این مذاکرات به صورت کاملاً جدی انجام گرفت. پیروزی جمهوری‌خواهان آمریکا بر کنگره، هم شرایط را برای آقای روحانی و هم برای میانه‌روهای حاضر در آمریکا که خواهان به توافق رسیدن آمریکا با ایران هستند، دشوراتر خواهد کرد ولی به هیچ وجه به معنای به بن‌بست رسیدن نیست. در حال حاضر مذاکرات در دست کاخ سفید و آقای اوباماست و من فکر می‌کنم شانس اینکه مذاکرات به نتیجه قطعی برسد و واقعاً تفاهمی بین ما و غرب بر سر فعالیت‌های هسته‌ای بوجود بیاید، خیلی زیاد است.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه/ نماینده ادوار مجلس، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی
اوباما پيش از استقرار جمهوري‌خواهان از فرصت استفاده كند
جمهوری‌خواه شدن کنگره و سنا دست اوباما را برای توافق نهایی با ایران تا حدودی می‌بندد و احتمالش را کمتر می‌کند مگر اینکه اوباما پیش از موعدي که نمایندگان جدید مستقر می‌شوند به توافق نهایی با ایران برسد که در آن صورت نیز دست سنا باز است که سیاست‌های ایضایی وضع کند. البته در این میان لابی‌گری‌های جو بایدن و جان کری در جهت همراه‌سازی کنگره برای توافق با ایران نیز تا حدودی با مشکل مواجه است.
سیداحمدرضا دستغیب/ نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس
هنوز نمي‌توان ارزيابي دقيقي داشت
فعلاً نمی‌توانیم ارزیابی دقیقی داشته باشیم زیرا رفتارهای احزاب در ایالات متحده آمریکا طی دهه اخیر دچار تغییراتی شده است یعنی رفتار احزاب چه جمهوری‌خواه و چه دموکرات دستخوش تغییراتی شده و از روال قبلی خود خارج شده است و باید سیاست‌های اعلامی جدید را در ارتباط با حزب حاکم جدید مورد ارزیابی قرار داد اما کلیت موضوع مربوط به حوزه سیاست خارجی در آمریکا فراتر از احزاب شکل می‌گیرد و تابعی از لابی‌های اقتصادی است؛ گرچه ما شاهد تغییر رفتار در دموکرات‌ها نیز در این چند سال نبودیم و همچنان شاهد شرایط جنگی در منطقه بودیم. باید منتظربماینم که با روی کار آمدن جمهوری‌خواهان در هر دو پارلمان، سیاست‌های استکباری آمریکا تعدیل می‌شود یا نه.
حسین كنعانی‌مقدم/ کارشناس مسايل سیاست خارجی
اوباما با چالشي جدي روبروست
با توجه به ترکیب اکثریت جمهوری‌خواه در سنا و مجلس نمايندگان در كنگره آمريكا، قطعاً قوه مجریه که در رأس آن اوباما است با چالش جدی مواجه مي‌شود زیرا یکی از بندهای توافقنامه 1+5 با ایران، برداشتن تحریم‌هاست. همانطور که می‌دانیم تحریم‌های وضع شده علیه ایران سه بخش است؛ تحریم‌هایي که سازمان ملل با تصویب در شورای امنیت وضع کرده است و بخشی مربوط به اتحادیه اروپاست و بخشی نیز مربوط به مواردی است که کنگره آمریکا وضع کرده است که برداشتن این تحریم‌ها مستلزم مطرح شدن در کنگره است و ممکن است با ترکیب جدید کنگره، جمهوری‌خواهان با برداشتن آنها موافقت نکنند يا اينكه جمهوری‌خواهان برای تسویه حساب با اوباما بر سر توافق 1+5 با ایران بازی دربیاورند.
منصور حقیقت‌پور/ نایب رئیس دوم کمیسیون امنیت ملی و سياست خارجي مجلس
از آمريكا بايد يك صدا بيرون بيايد
با پیروزی جمهوری‌خواهان در انتخابات پارلمان، شرایط برای اوباما سخت می‌شود زیرا همراه بودن سنا با اوباما، حُسنی بود که وی بهتر سیاست‌هایش را پیش ببرد. در هر صورت اگر قرار باشد این دوره مذاکرات دوره نهايي باشد پس دیگری تمدیدی برای مذاکرات نیست که با روی کار آمدن آنها نگران نرسیدن به توافق باشیم؛ گرچه ما انتظار داریم كه از آمریکا یک صدا بشنویم و چندصدایی برای کشوری که ادعایی قدرت دارد یک ضعف بزرگ است. یعنی، چه اوباما و چه کنگره و سنا باید یک صدا را در مقابل پرونده هسته‌ای ایران داشته باشند و ما معتقدیم با روی کار آمدن جمهوری‌خواهان شرایط برای اوباما دشوار می‌شود، نه پرونده هسته‌ای ایران.
جاويد قربان اوغلي/ ديپلمات پيشين وزارت امور خارجه
توافق هسته‌اي با ايران براي اوباما مهم است
انتخابات اخير آمريكا و شكست دموكرات‌ها كه به گفته ناظران سنگين‌ترين شكست دموكرات‌ها در چند دهه اخير بود و از دست دادن اكثريت شكننده‌اي كه در سنا در اختيار داشتند اوباما را با معضلي جدي در سياست داخلي و خارجي روبه‌رو خواهد كرد. بنابراين پاسخ به اين سوال كه آيا اين انتخابات بر مذاكرات هسته‌اي تاثيرگذار خواهد بود يا خير؟ يك پاسخ بيشتر ندارد و آن، آري است. اما حصول توافق نهايي در مذاكرات هسته‌اي خواست و نيازي دو طرفه است. اين توافق از يك منظر براي اوباما و تيم دموكرات‌ها كه دو سال ديگر بايد با دستاني خالي كاخ سفيد را ترك كنند، مهمتر است. اگرچه شرايط اندكي دشوار مي‌نمايد، ولي ترديد نبايد كرد كه توافق سوم آذر با توجه به تحولات منطقه در درازمدت، ايران برنده واقعي در هرگونه تفاهمي خواهد بود.
