مذاکرات هسته ای و مخالفان سیاسی

عصر خبر به نقل از شبكه مجازي آستان: «بنده با تمدید مذاکرات مخالف نیستم به همان دلیل که با اصل مذاکره مخالف نبودم، هیات مذاکره‌کننده ی ایران حقا و انصافا پرتلاش و جدی هستند، ایستادگی می کنند و زیر بار حرف زور نمی روند و با جدیت، منطق و دلسوزی کار می کنند». این قسمتی از فرمایشات مقام معظم رهبری، پس از اعلام تمدید مذاکرات هسته ای در هفته ی گذشته از سوی تیم مذاکره کننده ایران و گروه 1+5 است. اظهاراتی که حمایت مجدد و چندباره ایشان از جواد ظریف و تیم مذاکره کننده تحت امر وی را نشان می دهد.
مذاکرات هسته ای و در سطح کلان تر دیپلماسی فعال، پویا و تاثیرگذار دولت در عرصه بین الملل مخالفانی دارد که البته ماهیت سیاسی و انگیزه این افراد شاید تفاوت هایی با یکدیگر داشته باشد. اما سوال اساسی اینجاست که آیا مخالفت برخی سیاسیون با مذاکرات، ریشه در دغدغه هایی از جنس منافع ملی و مصالح ملت دارد یا اینکه دلیل عمده آن ها برای مخالفت، رقابت سیاسی با دولت تدبیر و امید است؟ حال آنکه همان طور که اشاره شد اجماعی ملی در حمایت از مذاکرات هسته ای پشتوانه ای قوی برای تیم مذاکره کننده کشورمان ایجاد کرده است.
در این پرونده به نظر برخی از کارشناسان و صاحب نظران این حوزه می پردازیم:

داریوش قنبری
دکتری/ تحلیلگر سیاسی
مخالفان دولت را رقیب خود می دانند
مخالفین توافق هسته ای در مجموع کسانی هستند که از سر رقابت های سیاسی با دولت روحانی به مخالفت می پردازند یا اینکه برخی از آن ها منافع خود را پس از رفع تحریم ها در خطر و از دست رفته می بینند. پس مخالفین مذاکرات به این دو طیف تقسیم می شوند. البته برخی مخالفان نیز ناآگاه بوده و به نوعی تحت تاثیر تبلیغات این دو گروه قرار گرفته اند. این دو طیف به هیچ شکلی نمی توانند موفقیت های دولت را ببینند چرا که خودشان نیز از پایگاه اجتماعی قابل قبولی برخوردار نیستند، به همین دلیل به هر بهانه ای به دولت می تازند. دولت آقای روحانی حتی اگر در زمینه پیشرفت هسته ای به پای یکی از قدرت های برتر جهان می رسید، مخالفین باز هم دولت را مورد هجمه خود قرار می دانند. چرا که دولت را رقیب خود می دانند و با هرگونه موفقیت آن، منافع سیاسی و اقتصادی خویش را در خطر می بینند. به همین دلیل علی رغم حمایت رهبری و ملت از مذاکرات، باز هم شاهد مخالفت های برخی با تیم مذاکره کننده هستیم.

اسماعیل کوثری
فوق لیسانس / عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی
توافق ژنو ضعیف و ناشیانه بود
هیچ فرد یا گروهی با اصل مذاکرات مخالف نبوده اما مخالفت با نتیجه آن کاملاً طبیعی است. در واقع می توان مواضع تیم مذاکره کننده کشورمان را نقد و رد کرد. چنانچه به اعتقاد ما توافق ژنو که تحت عنوان برنامه اقدام مشترک شناخته می شود نه تنها ضعیف بلکه بسیار ناشیانه بوده است.

حسین کنعانی مقدم
دکتری/ تحلیلگر سیاسی
سوء استفاده از مذاکرات جهت تصفیه حساب سیاسی
تبدیل شدن مذاکرات هسته ای به یک موضوع سیاسی در داخل کشور قطعاً نوعی از انحراف سیاسی است. برخی ها به دنبال این هستند که از چالش های پیش روی جمهوری اسلامی ایران در مجامع بین المللی، قبای سیاسی برای اقدامات خودشان در داخل کشور بدوزند. این مسلماً خطاست و کسانی که خود را پیرو اصیل مقام معظم رهبری می دانند، باید از نقشه راهی که ایشان ترسیم کرده پیروی کنند. نگاه سیاسی به مساله هسته ای، می تواند عواقب خطرناکی را در داخل و برای نظام داشته باشد. در حقیقت وحدت رویه در بحث مذاکرات هسته ای در داخل کشور باید به گونه ای شکل بگیرد که دشمن از شکاف هایی که می تواند ایجاد کند، سوء استفاده نکند. مذاکرات هسته ای نباید دستاویزی جهت رقابت های سیاسی، مخصوصاً در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی باشد. کسانی که از مذاکرات هسته ای به عنوان ابزار سیاسی جهت بیرون راندن رقیب از صحنه استفاده می کنند، عملاً تیشه به ریشه نظام می زنند. به نظر می رسد مخالفان و کسانی که در حماسه سیاسی منزوی شدند و احساس می کنند بازنده این حماسه بودند، می خواهند از موضوعاتی همچون مذاکرات هسته ای سوء استفاده کرده و آن را تبدیل به یک منازعه داخلی جهت تصفیه حساب های سیاسی کنند. این دوستان در مواضع خود باید تجدید نظر کنند و اگر عناد دارند و به دنبال تخریب فضای سیاسی کشور هستند، باید با آن ها برخورد شود.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه
دکتری/ نماینده ادوار مجلس، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی
موضع کلی نظام در باب مذاکرات مشخص است
متاسفانه در داخل کشور بر خلاف آنچه که باید در اصل در عرصه دیپلماسی عمومی شکل بگیرد به گونه ای عمل می شود که تداوم آن می تواند توان چانه زنی تیم مذاکره کننده هسته ای را تضعیف کند. بر این اساس ضروری است که دلواپسان به گونه ای عمل نکنند که عرصه دیپلماسی عمومی به ضرر جمهوری اسلامی تمام شود و در این شرایط هر نوع ضربه به تیم مذاکره کننده ضربه به آینده نظام است. سوولیت تمامی پرونده های کلان نظام به خصوص در حوزه روابط خارجی به ویژه در مقوله هسته ای با شورای عالی امنیت ملی و شخص مقام معظم رهبری است. پس اگر این شورا و شخص مقام معظم رهبری کوچکترین تردیدی نسبت به این تیم داشتند از اعزام آنها به مذاکرات خودداری می کردند. دلواپسانی که خود را مدعی تبعیت از مقام معظم رهبری می دانند باید بدانند که طرح انتقاداتی که عمدتا از مرز انتقاد عبور می کنند و به نوعی ضربه زدن به تیم مذاکره کننده هسته ای محسوب می شود به نوعی پیش افتادن از مقام معظم رهبری و خلاف قوانین و مقررات کشور است. البته در شرایطی که کلیت نظام و کشور در حال دفاع و حمایت از تیم مذاکره کننده هسته ای است طرح مواضعی که به نظر می رسد بیشتر رنگ و بوی سیاسی و جناحی دارد با تبعات دیگری هم همراه است و آن پذیرفتن حاشیه نشینی است چرا که موضع کلی نظام در باب مذاکرات هسته ای تیم مذاکره کننده مشخص است و تضعیف این تیم و تخطئه روند مذاکرات جدا افتادن از این موضع و حاشیه نشینی است.

صادق زيبا كلام
دکتری/ مدرس دانشگاه
مخالفان را به مناظره دعوت می کنم
متاسفانه مخالفان توافق هسته ای نمی خواهند به ملت توضیح بدهند و بگويند تحريم ها چه بلايي بر سر اقتصاد آورده است. من مخالفان مذاکرات هسته ای را به مناظره دعوت می نمایم تا توضیح بدهم که سیاست های تندروانه آن ها چه عواقب و خساراتی بر منافع ملی وارد کرده است. آن ها در عوض تقدیر و تشکر از تيم مذاکره کننده، طلبکار هم شده اند. مبرهن است که اقدامات آن ها در جهت عوام فریبی و پوپولیسم است. اما خودشان نیز می دانند که پایگاه مورد توجهی در جامعه ندارند و در انتخابات 24 خرداد هم با یک «نه» بزرگ مواجهه شدند.

علی بیگدلی
دکتری/ کارشناس بین الملل
اظهارات مخالفات تاثیری نخواهد داشت
مذاکرات هسته ای برای گروهی که مخالف آن هستند جنبه حیثیتی پیدا کرده است. مثلاً آقای جلیلی که اخیراً انتقاد شدیدی نسبت به توافق ژنو داشته اند، در دوره خودشان هیچ پیشرفتی اتفاق نیفتاد. این گروه بدون توجه به فرمایشات رهبری، نقطه نظرات خود را در جهت مخالفت با مذاکرات بیان می کنند، اما نکته بسیار مهم اینکه مخالفت ها بر مبنای اصول دیپلماتیک و فنی نمی باشد، بلکه اظهار نظرهایی برگرفته از دیدگاه های سیاسی مخالفان است. نکته دیگر اینکه مخالفان هیچ راهی را هم به عنوان جایگزین برای خروج از شرایط فعلی و بحران غیر ضروری ده ساله ارائه نمی دهند. شاید نشست اخیر خیلی مطلوب نباشد اما مقصر، هرگز ایران نبود بلکه کشورهای همسایه ما که از توافق بین ایران و 1+5 نگران هستند، بر گروه 1+5 به خصوص آمریکا اعمال نفوذ و فشار کردند و مانع از حصول توافق شدند. باید توجه داشت که اظهارات مخالفان مذاکرات هسته ای بیشتر نشان دهنده خصومت سیاسی در این قضیه است، و دلیل آن هم تفاوت دیدگاه های سیاسی و اجتماعی مخالفان مذاکرات با تیم مذاکره کننده و به طور کلی دولت می باشد. البته با توجه به حمایت های ملی از تیم مذاکره کننده، قطعاً اظهارات مخالفان تاثیری نخواهد داشت.