واکنش ایران به حذف بند جنجالی قرارداد ترکیه

عصرخبر به نقل از مهر: حمیدرضا عراقی درباره پیشنهاد جدید بوتاش ترکیه برای حذف بند ” Take or pay (بگیر یا بپرداز) ” از قرارداد صادرات گاز ایران به ترکیه، گفت: تاکنون هیچ گونه تغییر جدیدی در قرارداد صادرات گاز طبیعی به ترکیه اعمال نشده است.
مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران با تاکید بر اینکه حذف بند “Take or pay (بگیر یا بپرداز) ” از قرارداد صادرات گاز ایران به ترکیه صحت ندارد، تصریح کرد: هم اکنون ایران مطابق با قرارداد گاز به این کشور همسایه صادر می کند.
معاون وزیر نفت در خصوص احتمال افزایش پنج میلیون مترمکعبی صادرات روزانه گاز به ترکیه هم اظهار داشت: مذاکراتی با ترکیه برای افزایش حجم صادرات گاز انجام شده است اما تاکنون هیچ گونه قرارداد جدیدی بین دو طرف امضا نشده است.
این مقام مسئول با یادآوری اینکه در شرایط فعلی ایران مطابق با قرارداد موجود تا سقف 30 میلیون متر مکعب امکان صادرات گاز طبیعیبه ترکیه را دارد، تبیین کرد: مطابق با قرارداد فعلی حجم صادرات و یا واردات گاز توسط دو کشور می تواند تا سقف 25 درصد افزایش و یا کاشه یابد.
عراقی همچنین با رد هر گونه توافق نهایی با ترکیه برای افزایش حجم صادرات گاز در ازای کاهش قیمت، خاطرنشان کرد: تاکنون هیچ توافق جدید گازی بین ایران و ترکیه به جز اجرای قرارداد موجود حاصل نشده است.
به گزارش مهر، در قرارداد صادرات گاز طبیعی ایران به ترکیه بندی به نام ” Take or pay (بگیر یا بپرداز) ” وجود دارد که بر اساس این بند قراردادی، اگر ترکیه به دلایل مسائل فنی و عملیاتی و یا تکمیل بودن مخازن ذخیره سازی، نتواند سالانه تا سقف 10 میلیارد متر مکعب گاز از ایران دریافت کند، باید پول گاز را به طور کامل پرداخت کند.
به عبارت دیگر، براساس قرارداد 25 ساله گازی بین تهران و آنکارا، شرکت ملی گاز ایران باید سالانه 10 میلیارد مترمکعب گاز به شرکت بوتاش ترکیه تحویل دهد. درصورتی که هریک از دو طرف به دلیلی درتحویل یا برداشت گاز وقفه ایجاد کنند، موظف به پرداخت غرامت می‌شوند.
بر اساس این بند قراردادی، در سال 1388 شرکت بوتاش ترکیه به دلیل عدم برداشت گاز کافی از ایران (ترکیه به جای 10 میلیارد حدود 6.8 میلیارد مترمکعب گاز برداشت کرد) مشمول جریمه 600 میلیون دلاری شد.
از این رو مقامات بوتاش ترکیه در طول مذاکرات خود با مقامات ایرانی بیش از آنکه بر گران بودن بهای گاز صادراتی ایران تاکید داشته باشند، محور اصلی گفتگوها را بر سر حذف بند Take or pay قرار داده بودند که مسئولان وزارت نفت زیر بار حذف این بند از قرارداد صادرات گاز به ترکیه نشدند.
علی ماجدی معاون سابق وزیر نفت در امور بین‌الملل و بازرگانی وزارت نفت درباره پیشنهاد ترکیه درباره حذف بند  Take or pay (بگیر یا بپرداز) گفته بود: این بند قابل حذف نیست فقط درصدهای آن ممکن است کم یا زیاد شود. البته باید در نظر داشت که در مذاکره دو طرف سعی می کنند منافع خودشان را به دست بیاورند و به یک نقطه مشترکی برسند.