آثار تاريخي در جدال با تخريبگران!
چرا عدهاي از مردم به تخريب آثار تاريخي دست ميزنند؟ اينها پرسشهايي است كه برخي كارشناسان در ميان گذاشتهايم.
عصر خبر به نقل از شبكه مجازي آستان: ايران كشوري با تاريخ چند هزار ساله است. بر همين اساس، اين كشور مملو از آثار تاريخي و باستاني است كه جزو ميراث فرهنگي اين كشور محسوب ميشود. اما اين نگاه، گاه در بين برخي از مسئولان و حتي بدتر از آن در ذهن برخي از مردم وجود ندارد. برخي گمان ميبرند كه اين آثار، چيزي است كه امروز هست و شايد فردا نباشد و به همين راحتي، يا به تخريب آنها ميپردازند يا اگر مسئول هستند، عزم و ارادهاي براي مرمت و نگهداري اين آثار ندارند. اما دليل اين معضل چيست؟ چرا مسئولان حوزه ميراث فرهنگي در همه ادوار، آنطور كه بايد و شايد به اين مقوله بصورت جدي نپرداختهاند؟ چرا عدهاي از مردم به تخريب آثار تاريخي دست ميزنند؟ اينها پرسشهايي است كه برخي كارشناسان در ميان گذاشتهايم.
مهدی معمارزادهکارشناس مسائل میراث فرهنگیافرد متخصص وارد حوزه ميراث فرهنگي شودمتأسفانه رانت وارد میراث فرهنگی شده است و يك معضل اساسي است که همانند اختاپوس به جان آثار میراث فرهنگی افتاده است و علم و دانش کافی در زمینه بافتهای تاریخی در میراث فرهنگی نیز وجود ندارد. از دیگر معضلات، بزرگ شدن حجم میراث فرهنگی در قالب حوزههاي تخصصی گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی است که از توان یکسری مجموعهها بر نمیآید و هرچقدر معاونتهای مختلف در این حوزهها فعالیت میکنند اما چون تخصصی هستند، بنابراين باید افراد متخصص آنها را اداره کند تا این سازمان از این وضعیت بیرون بیاد و به آثار تاریخی و فرهنگی نیز توجه شود وگرنه اگر این روند ادامه داشته باشد در آینده شاهد تخریب بیشتر آثار و ميراث فرهنگی خواهیم بود.
سیدمحسن نبویلیسانس / كارشناس ميراث فرهنگيتجددگرایی افسارگسیخته مانع از توجه مردم به آثار تاریخی ميشودگرایش به تجدد و نوگرایی افسارگسیخته مانع از توجه مردم به حفاظت از آثار تاریخی ميشود. حفظ یادمانها و المانهای تاریخی در حفظ هویت یک جامعه مؤثر است اما متأسفانه بروز نوعي از پدیده تجددگرایی به تهدیدی در مقابل حفظ آثار تاریخی تبدیل شده است. تمایل مردم به حفظ ابنیه تاریخی کاهش پیدا کرده و بیشتر دوست دارند ساختمانهایی با قدمت چندین ساله را که با بافت سنتی احداث شده تبدیل به مجتمع های آپارتمانی کنند. از تمامی دلسوزان و علاقهمندان با حفظ آثار تاریخی انتظار میرود تا در حفظ این میراث کهن تلاش کنند.محمدحسن محب علیدکتری/ کارشناس ارشد مرمت آثار تاریخیبه فرهنگ و معماري قبلي برگرديممراقبت کردن از آثار فرهنگی و تاریخی دغدغه مقامات و مسئولان دولتی نیست. متأسفانه سازمان میراث فرهنگی کارشناس خبره و حرفهای ندارد و عمده کارشناسانی که بودهاند نيز یا بازنشسته شدهاند یا کار نمیکنند و در حال حاضر کارشناس در حوزه كم است و وقتی هم كه کارشناس نباشد قطعاً نه نظارتی بر آثار تاریخی صورت میگیرد و این آثار مرمت میشوند و نه مطالعهای بر آنها ميشود. در اثر همین عوامل، آثار تاريخي از بین میرود. ما تاریخ معماری ارزنده و قابل ارزشی داریم و در حال حاضر نیز معماری ما حفظ اصول کرده است و با این ارزشها میتوانیم به فرهنگ و معماری قبلی برگردیم و آنها را مرمت کنیم.سیدرمضان شجاعی کیاسریدکتری/ عضو شورای نظارت بر صداوسیما و عضو کمیسیون فرهنگی مجلساحياي آثار تاريخي، كند و اندك انجام ميشودبخشي از تخريب آثار تاريخي به خاطر عدم نظارت سازمان میراث فرهنگی است. متأسفانه میراث فرهنگی به آثار تاریخی و مرمت و احیاي آنها توجه چنداني نشان نمیدهد. خیلی از این آثار به دلیل کمکاری دستگاههای اجرایی از بین میرود و اگر هم احیايي صورت ميگیرد بسیار به کندی و با اعتبارات اندک است. همین امر باعث از دست رفتن زمان میشود و تا این اعتبارات اختصاص یابد و دستگاهها بجنبند، آن آثار از بین میرود و زمانی برای احیا نمیماند.
سیداحمدرضا دستغیبدکتری/ نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلسمرمت آثار تاريخي، دغدغه مسئولان نيستمرمت آثار تاریخی و فرهنگی دغدغه هیچ مسئولی نیست و متأسفانه اعتباری نیز که برای این موضوع در نظر گرفته میشود بسیار کم است؛ گرچه اگر هم اعتباری اختصاص یابد، به موقع و با کار کارشناسی هزینه نمیشود و اهتمامی برای احیا و مرمت این آثار در مسئولان نیست.
حکمتالله ملاصالحیفوق لیسانس / استاد دانشگاه و کارشناس میراث فرهنگیمسئولان بايد آگاه و بيدار شونوقتی عدم آگاهی تاریخی در مسئولان و مدیران اجرایی یک جامعه وجود داشته باشد، آنها نیز نگرانی برای صیانت از آثار تاریخی یک ملت نخواهند داشت زیرا آنها در جنبه بیخبری به سر میبرند. وقتی مدیران رده بالای یک سازمان حساس همانند سازمان میراث فرهنگی، فرهنگناشناس، تاریخناشناس و میراثناشناس باشد چه توقعی میتوان داشت که اراده و عزم جدی برای صیانت از آثار تاریخی و احیا و مرمت آن داشته باشد؟ نخستین اقدامی که باید صورت داد، بیداری و آگاهی مسئولان کشور نسبت به این مقوله مهم و حساس است.امان الله قرایی مقدمفوق لیسانس / جامعهشناس و استاد دانشگاهمردمي كه آثار تاريخي را تخريب ميكنند، ناآگاهنداگر مردم به آثار و ابنیه تاریخی صدمه ميرسانند و گاهی دست به سرقت از آنها میزنند به دلیل این است که آگاهی نسبت به اهمیت این آثار ندارند و این عدم آگاهی و کمتوجهی در بسیاری موارد حاکی از این است که مسئولان میراث اين حوزه کارهایي را که باید براي بزرگداشت و پاسداری از فرهنگ و میراث فرهنگی انجام میدادند، انجام ندادهاند و به خوبی به وظیفه خود در قبال حفاظت از این آثار و ابنیه تاریخی عمل نکردهاند. در واقع کمتوجهی باعث شد که مردم یادگاری بنویسند و بخشهایي از این آثار تاریخی را جدا كرده و به فروش آنها اقدام کنند تا مشکلات مادی خود را با فروش این ابنیه تاریخی و تاریخ یک ملت بخواهند حل کنند. من در مقالهای در 30 سال پیش نسبت به این کمتوجهی هشدار دادم ولی متاسفانه کسی توجه نکرد تا جایی که چند سال قبل نیز مجسمه میادین شهر را همين افراد ناآگاه، شبانه دزدیدند.