تشریح دیدگاه های رییس کمیته رفاه و تامین اجتماعی ستاد پزشکیان

با شدت گرفتن رقابت‌های انتخاباتی نامزدهای چهاردهمین دوره  انتخابات ریاست جمهوری هریک از کاندیداها در تلاش هستند تا با ارائه برنامه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی زمینه حمایت و حضور افراد بیشتری در پای صندوق رای را فراهم نمایند. در بین شش کاندیدای این دوره ریاست جمهوری دکتر مسعود پزشکیان در هفته جاری و قبل از سایرر کاندیداها  با معرفی مهرداد قریب به عنوان رئیس کمیته رفاه و تامین اجتماعی ستاد مرکزی انتخاباتش نشان داد به اهمیت موضوع رفاه و تامین اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین چالش های نظام جمهوری اسلامی ایران آگاه است و در این مقوله  دارای برنامه و دیدگاه مختلف تخصصی می باشد .
مهرداد قریب بخش اعظم عمر گرانمایه شغلی خود را در سازمان تامین اجتماعی گذرانده و پله های ترقی را در این سازمان یکی پس از دیگری تا پست معاونت بیمه ای طی کرده است. او دو سالی است که به جمع خانواده بزرگ بازنشستگان این سازمان پیوسته است.
قریب مردی است آرام و خوش برخورد و متخصص در حوزه رفاه و تامین اجتماعی. متن زیر حاصل گفت و گوی خبرنگار ما با مهرداد قریب درباره چرایی قبول این مسئولیت و دیدگاه های رفاه و تامین اجتماعی رئیس دولت مورد نظرش است.

جنابعالی یکی از پرسنل ارزشی سازمان تامین اجتماعی هستید که نزدیک به دو سال است از این سازمان بازنشسته شده‌اید، چه عاملی باعث گردید، پیشنهاد ریاست کمیته رفاه و تامین اجتماعی ستاد انتخاباتی دکتر پزشکیان را بپذیرید؟
مهمترین دلیل بنده برای پذیرش این پیشنهاد در مرحله اول شناخت بنده از روحیات، دیدگاه ها، سجایای اخلاقی و رفتاری و علم و دانش گسترده دکترپزشکیان بود، خوب است بدانید که پاکدستی آقای دکتر و خانواده وی در خطه آذربایجان و جای جای ایران اسلامی و حتی در بین مخالفین ایشان شهره عام و خاص است. در مرحله بعد هم آگاهی  من به وضعیت بحرانی صندوق های بازنشستگی، مشکلات کارگاه ها ،کارفرمایان و مسائل و چالش های  بازار اشتغال و کار باعث قبول این مسئولیت شد. بنده در طول خدمت در سازمان تامین اجتماعی به طور مستمر با اعضای تشکل های کارگری، کارفرمایی و بازنشستگی در سراسر کشور در تعامل و ارتباط بودم و همین مسئله موجب گردیده  شناخت به نسبت جامعی از مشکلات و مسائل مبتلابه حوزه رفاه و تامین اجتماعی داشته باشم. بنده این مسئولیت را آگاهانه پذیرفتم و البته وضعیت و بحران تامین منابع
صندوق‌های بازنشستگی و  ساماندهی دستگاه های اجرایی متولی رفاه اجتماعی از مهمترین دلایل بنده برای پذیرش این مسئولیت بوده است.

شما از وجود بحران در صندوق‌های بازنشستگی صحبت کردید و ضرورت ساماندهی دستگاه‌های اجرایی کشور، بحران مورد نظر شما چقدر جدی است ؟
به اعتقاد صاحب نظران، مهمترین بحرانی که در حال حاضر نظام بیمه های اجتماعی کشور از آن رنج می‌برد، پایداری منابع مالی صندوق‌های بازنشستگی است که تبدیل به یکی از ابرچالش‌های کشور شده است. «قوانین غیر متکی بر محاسبات بیمه‌ای و تحمیل بیمه‌های یارانه‌ای بدون تأمین منابع آن به صندوق‌های بازنشستگی»، «عدم استقرار نظام چند لایه بیمه‌ای توسط دولت وقت و عدم تناسب بین امید به زندگی و سن بازنشستگی در کشور و روند فزاینده نسبت سالمندی در کشور»، «تنوع بی قواره در قوانین و مقررات بیمه ای و خدمات آنها»؛ «وجود تبعیض‌های درون یک صندوق و بین صندوق‌های بازنشستگی»، «سیاستگذاری نادرست در تشویق به اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور»، «مخدوش شدن چند جانبه گرایی در نظام بازنشستگی ضعف در نهاد سیاستگذار در حوزه تأمین اجتماعی و مدیریت صندوق ها و سرمایه گذاری آنها و مداخلات سیاسی در انتصابات و حکمرانی آنها»، «نوسانات اقتصادی و پیامدهای زیان بار آن بر حوزه بیمه ای» و «عدم توان دولت در ایفای تعهدات و تأدیه بدهی‌ها به صندوق های بازنشستگی» از جمله مهم ترین عوامل بحران زا در کشور است.
از آنجا که صندوق‌های بیمه اجتماعی کارکرد دراز مدت دارند، هرگونه قانونگذاری مقطعی و فاقد جامعیت بدون توجه به نتایج دراز مدت می تواند وضعیت بیمه های اجتماعی را در بلندمدت با مخاطرات بیشتری روبه رو کند، از این رو به نظر می‌رسد سیاستگذاری در حوزه بیمه اجتماعی و بازنشستگی باید در برگیرنده تدابیری برای پایداری صندوق‌های بازنشستگی و استمرار ارائه تعهدات و خدمات در قبال بیمه شدگان با رعایت الزامات علمی و محاسبات بیمه‌ای باشد.
جناب آقای قریب به نظر جنابعالی دولت دکتر پزشکیان در حوزه رفاه و تامین اجتماعی باید متمرکز بر اجرای چه برنامه‌ای باشد ؟

با توجه به اینکه  به رغم گذشت بیش از دوسال از ابلاغ سیاست‌های کلی تامین اجتماعی از سوی مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و عدم ارائه برنامه جامع تحقق این سیاست ها از سوی متولیان دولتی و با امعان نظر به تذکر صریح رهبری در ملاقات با کارگران در 11 اردیبهشت ماه سال جاری ( روز جهانی کارگر) مبنی بر ضرورت تسریع در اجرای سیاست‌های کلی مزبور و باتوجه به نقش محوری و تعیین کننده اجرای بند 2 این سیاست ها در ایجاد زمینه تحقق نظام جامع و فراگیر و چندلایه تامین اجتماعی ( موضوع بند 5 سیاست های کلی برنامه هفتم توسعه ) به نظر می رسد ضرورت دارد دولت  چهاردهم در اسرع وقت نسبت به تاسیس صندوق حاکمیتی تامین اجتماعی  به صورت یک نهاد دارای استقلال مالی و اداری و شخصیت مستقل حقوقی و کارشناسی فرابخشی ، واجد مرجعیت تخصصی ،علمی و حرفه ای   به منظور تنظیم گری و قاعده گذاری نظام تامین اجتماعی چند لایه ( امدادی ، حمایتی و بیمه ای ) ، تامین و تضمین سطح پایه خدمات و پوشش های حمایتی وبیمه ای برای آحاد جامعه بویژه اقشار ضعیف جامعه و سایر تکالیف مصرح در بند 2 سیاست‌های کلی تامین اجتماعی بدون افزایش سرجمع ردیف های تشکیلاتی دولت اقدام نماید. به نظر می‌رسد تنها راه نجات نهادهای فعال در نظام  تامین اجتماعی و نجات مردم به ویژه اقشار ضعیف جامعه و اولین گام در استقرار نظام تامین اجتماعی همگانی، شکل دهی نهاد تنظیم گری و قاعده گذاری (رگولاتوری) مطابق بند (‌۲) سیاست‌های کلی تامین اجتماعی است.
جامعه بازنشستگان و مستمری بگیران جزو آسیب پذیرترین اقشار کشور هستند و در دهه‌های گذشته مطالبات صنفی مختلفی را پیگیری کرده‌اند و همواره از نظر معیشت دغدغه داشته اند دولت مورد نظر جنابعالی چه برنامه ای برای رفع مشکلات و دغدغه های این قشر دارد ؟
بازنشستگان با جمعیتی در حدود6 میلیون نفر که به همراه افراد تحت تکفل خود یک جامعه حدود ۲۵ میلیون نفری را تشکیل می‌دهند، از اقشار تاثیرگذار در مناسبات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور به شمار می‌روند که تجارب اندوخته شده آنان پس از سه دهه حضور در دستگاه‌های اجرایی می‌تواند فرصت مناسبی را برای اصلاح روش‌ها و بهبود ساختارها فراهم کند. از آنجا که متوسط سن بازنشستگی در ایران بین ۴۸ تا ۵۱ سال برآورد می‌شود اما امید به زندگی ۷۵ سال است، قشر بازنشسته هنوز ظرفیت‌های فراوانی را برای نقش‌آفرینی در جامعه دارند. یکی از مهمترین اقدامات دولت دکتر پژشکیان ساماندهی مطالبات تامین اجتماعی از دولت و استفاده از افراد شایسته و متخصص در مدیریت شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی است. شرکت شستا باید به وظیفه اصلی خود که  ارتقای بهره وری در جهت تامین منابع حداکثری سازمان تامین اجتماعی است بازگردد و از وارد شدن به فعالیت های حاشیه ای که موجب اتلاف منابع آن می گردد بپرهیزد.
مهمترین مشکل و دغدغه فعلی بازنشستگان تمامی صندوق های بازنشستکی فعلا معیشتی است و در همین راستا ان شاء الله تلاش خواهد شد تا ضمن تامین معیشت قابل قبول برای بازنشستگان با اجرای قانون متناسب سازی مطابق برنامه هفتم توسعه و اجرای برنامه های حمایتی مشکلات این قشر نیز تا حد ممکن مرتفع گردد.
دولت مورد نظر جنابعالی در حوزه بازنشستگی چه برنامه هایی را  در دستور کار قرار خواهد داد؟
زمینه سازی جهت اجرای صحیح اصلاحات پارامتریک، توسعه پوشش فراگیر بیمه افراد فاقد بیمه پایه اجتماعی با مشارکت مردم و از طریق آزمون وسع، ساماندهی و تعیین تکلیف معافیت‌های بیمه‌ای بلاوجه از طریق آزمون وسع و ایجاد زمینه های قانونی لازم جهت  توسعه پوشش بیمه کارفرمایان و شاغلین مشاغل پلتفرمی، ساماندهی وضعیت شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی و صرفه‌جویی در مصارف با تاکید بر صیانت از منابع ثابت درآمدی  از جمله مهم ترین اصلاحاتی است که می‌تواند منجر به کاهش بحران صندوق های بازنشستگی و ایفای تکالیف دولت در حوزه بیمه ای شود. البته در شرایط کنونی انجام بسیاری از اصلاحات نیازمند اجماع همه جانبه از سوی قوای سه گانه و گفتمان اجتماعی در پذیرش آثار اجتماعی آن از سوی مردم است.
جناب آقای قریب در چند سال گذشته شاهد فراز و فرودهای مختلفی در عملکردهای سازمان تامین اجتماعی بوده ایم، در یک کلام بازنشستگان، بیمه شدگان و کارفرمایان از عملکرد این سازمان رضایت چندانی ندارند، کارکنان این سازمان هم گرفتار بی انگیزگی و کاهش بهره وری شده اند، ارزیابی شما از وضعیت کنونی این سازمان چگونه است؟ و اگر دولت چهاردهم را دکتر پژشکیان تشکیل دهد چه اتفاقاتی در این سازمان خواهد افتاد؟
با توجه به سابقه کاری اینجانب در سازمان تامین اجتماعی پس از بازنشستگی هم با کارکنان و مدیران سازمان تامین اجتماعی ارتباط دارم و در جریان امور این سازمان هستم.

آیا طرح های حمایتی و تامین معیشت اقشار آسیب پذیر همچنان در دولت دکتر پزشکیان ادامه خواهد یافت؟
دولت چهاردهم موظف به اجرای برنامه هفتم توسعه است، از طرفی با توجه به وضعیت اقتصادی کشور تلاش خواهد شد برنامه‌های حمایتی دولت بهتر و بیشتر مورد توجه قرار گیرد. بدون تردید از تجربیات خوب
دولت‌های گذشته استفاده خواهد شد و تلاش می گردد با ساماندهی وضعیت تورم و گرانی و رونق بازار کسب و کار با مشارکت همه جانبه مردم و با کمک خود مردم مشکلات را یکی پس از دیگری مرتفع سازیم. بدون تردید  در دولت چهاردهم بودجه سازمان‌های حمایتی و امدادی را مورد بازنگری قرار داده و در صورت نیاز اصلاتی اعمال خواهد شد. عملکرد نهادهای امدادی نیز ضمن شفاف شدن باید قانونی و مطابق با برنامه‌ریزی‌های دقیق صورت پذیرد. بدون تردید شایسته نظام جمهوری اسلامی نیست که جمعیت کثیری از مردم مشمول کمک های حمایتی و امدادی باشند. سوق دادن فعالیت های مردم به سمت امور تولیدی از برنامه های اصلی دولت دکتر پزشکیان خواهد بود.
10-آیا برنامه‌ای برای توسعه مناسبات بین المللی در حوزه کار و اشتغال هم دارید؟
یکی از اهداف دولت در حوزه اشتغال توسعه ارتباطات بین المللی و استفاده از ظرفیت های اشتغال همسایگان و سایر کشورها می باشد. در این دولت تلاش خواهد کرد با فعال نمودن دیپلماسی عمومی در سایر کشورها بویژه در کشورهایی که با آنها دارای اشتراکات وسیع فرهنگی هستیم زمینه عقد تفاهمنامه های کاری فراهم گردد. البته در این مورد باید به هر یک از کارجویان به عنوان سفیران فرهنگی جمهوری اسلامی نیز نگریسته شود. در حوزه مشاغل نوظهور الکترونیکی هم تلاش خواهد شد از ظرفیت های موجود در کشورهای دوست استفاده حداکثری گردد.
11-در پایان چه پیامی برای جامعه بیمه شدگان، بازنشستگان، کارگران و کارفرمایان دارید ؟
در آستانه انتخابات زودرس ریاست جمهوری قرار گرفته‌ایم. در حال حاضر، ضرورت مهم، بازخوانی تجربه‌ سال‌های اخیر است که به عنوان دوره «یکدستی قوا» شناخته می‌شود و «وضع موجود»، محصول غیرقابل انکار چنین دیدگاهی است. وضعیتی که نشان داد به حاشیه راندن نیروهای متخصص و کاردان و فراتر از آن، محدود کردن دایره حضور و ایفای نقش «مردم» به یک جمعیت محدود، نه تنها به کارآمدی منجر نگردید بلکه ناکامی در تحقق وعده‌های داده شده به‌ویژه در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی را به ارمغان آورد و معیشت و زندگی مردم را به شرایطی سخت‌ترسوق داد.
ملت ایران نشان داده که هر زمان فشارها و محدودیت‌ها افزایش یافته، می‌تواند عرصه را دگرگون سازد به همین دلیل امیدوارم مردم با انتخابی آگاهانه همت کنند و به تشکیل دولتی قوی و باکفایت رای دهند.