درخشش هنر‌ایرانی در استانبول+عکس

یکی از بخش‌های چشم نواز مسجد تاریخی سلیمانیه استانبول، تزئین این مسجد با شکوه توسط کاشی‌کاران و استادان تذهیب خراسان ایران است.

یکی از قدیمی ترین و با شکوه ترین
مساجد تاریخی استانبول، مسجد سلیمانیه است. از افتخارات مسجد تاریخی
سلیمانیه که یکی از بزرگترین کتابخانه‌های اسلامی را نیز در خود جای داده،
تزئین این مسجد توسط کاشی کاران و استادان تذهیب از خراسان ایران است.

دفتر خبرگزاری فارس در استانبول به مناسبت حلول ماه مبارک رمضان، ماه
مهمانی خدا به بررسی برخی آثار تاریخی و مهم در دل شهر استانبول، شهری که
میزبان تمدن‌های بزرگی بوده پرداخت.

مسجد سلیمانیه

اولین بررسی که گزارش آن در ذیل تقدیم خوانندگان فارس می‌شود مربوط به
مسجد تاریخی سلیمانیه است. این مسجد درسال 1551 میلادی به دستور سلطان
سلیمان و از سوی معمار سینان، معمار مشهور دوران عثمانی ساخته شده است.

مسجد سلیمانیه که به حق یکی از زیباترین آثار نبوع معمار سینان و شاگردان
وی در دوران عثمانی محسوب می‌شود در عین حال با ظاهری ساده ولی بسیار زیبا
و با خطوط چشمگیر خودنمایی کرده و نمادی عالی از رسیدن افکار بشری به سوی
خالق یکتا است.

ویژگی‌های مسجد سلیمانیه

مسجد سلیمانیه دارای دو مناره در در طرف صحن آن است. جمع شرفه های مناره
ها بیانگر تعداد پادشاهان عثمانی از بنیانگذار این امپراطوری تا سلطان
سلیمان است. در هریک از مناره های ضلع ورودی مسجد دو شرفه و در  هر یک از
دو مناره ضلع انتهایی نیز سه شرفه وچود دارد که جمع آنها ده شرفه می شود.
این مسجد دارای سه درب ورودی در جلو و دو طرف آن است. بخش بالای درهای
ورودی با قوس‌های پهن تزئین شده و بر روی قوس های نیز کنده کاری های تزئینی
جای گرفته است.

در پیرامون گنبد مسجد بیست و چهار گنبد کوچک جای گرفته و با همین تعداد
ستون دایره ای تشکیل داده است. دو ستون نزدیک به درب ورودی اصلی از سنگ
سماقی است و سایر ستون ها به ترتیب ده ستون از سنگ مرمر زرد و ده ستون دیگر
سنگ مرمر سفید است. این ستون ها همگی به روش معماری جواهری ساخته شده و
خلاء ها نیز با سنگ مرمر سفید پر شده است.

سقف مسجد با چهار گنبد پوشیده شده است. بخش داخلی گنبدها با طرح های
متنوع رنگ روغن تزئین شده است. گنبد مرکزی مسجد نیز با آویزه هایی از جنس
سنگ مرمر سفید تزین شده و نوک آویزه ها ستاره دار است.

بخش بالایی درب بنای اصلی مسجد از درون به شکل مثلث بوده و از سنگ های
مرمر سفید تزئینی ساخته شده است. این درب هماهنگی بسیار زیبایی با کل بنای
مسجد از خود نشان می دهد.

کف صحن مسجد کاملا با سنگ مرمر سفید مفروش شده است. تنها در بخش ورودی
مسجد و مقابل درب ورودی بزرگ سنگی سیاه رنگ به قطر دو متر مربع قرار داده
شده است به طوری که مراجعه کنندگان به مسجد باید از روی این سنگ سماقی سیاه
رنگ عبور کرده و وارد مسجد شوند.

مسجد سلیمانیه بسیار وسیع و دارای گنبدی مرتفع است. این گنبد با رنگ های
آبی و سفید و زرد تزئین شده و این رنگ ها در کل زینت بخش این مسجد با شکوه
تاریخی می باشد. سنگ مرمرهای گرانقیمت و چینی از دیگر  لوازم تزئین این
مسجد بشمار می رود.

گنبد اصلی مسجد را چهار زانویی به بدنه اصل متصل می سازد و در بخش زیرین
آن، در حد فاصل طبقه ورودی و بخش ویژه بانوان ستون‌های نگه دارنده طبقات
قرار دارد. در دایره ای که در این بخش تشکیل شده سه طبقه دایره وار جای
گرفته است.

در ماه مبارک رمضان و شب های اعیاد اسلامی شمع هایی که بر روی ضریح های
مشبک این بخش روشن می شود مناظری بدیع نظیر ستاره، گل و برگ ایجاد می کند.

کانال‌های زیر آبی مسجد

در بخش زیر زمین مسجد سلیمانیه تعداد زیادی کانال کنده شده که از طریق آن
امکان دسترسی به مخازن آب مورد نیاز مسجد و بناهای جانبی آن فراهم شده
است. معمار سینان سازنده این بنای تاریخی با کندن این کانال ها و باز کردن
دریچه های آن به درون مسجد امکان خنک شدن محوطه درون مسجد در تابستان و گرم
شدن آن در زمستان را فراهم کرده است.

آرامگاه سلطان سلیمان و معمار سینان

آرامگاه سلطان سلیمان که این مسجد به دستور وی ساخته شده به همراه برخی
شخصیت های مشهور عثمانی و بستگان نزدیک سلطان سلیمان در گورستان مسجد
سلیمانیه قرار دارد.

این در حالی است که آرامگاه معمار سینان در این گورستان واقع نشده و در خارج از صحن این مسجد قرار دارد.

ویژگی‌های معماری مسجد

مسجد سلیمانیه که همواره مورد بازدید تعداد زیادی توریست داخلی و خارجی
ترکیه قرار می گیرد در عین حال به لحاظ معماری داری ویژگی‌های منحصر بفردی
است.

معمار سینان در فضای درونی این مسجد سیستم تهویه هوا ایجاد می کند. در
واقع در آن دوران که هنوز انرژی برق شناخته شده نبود فضای مسجد با 275 شمع
بسیار بزرگ روشن می شد و لذا هوای مسجد دودآلود می‌گشت. معمار سینان برای
برطرف کردن دود ناشی از شمع‌های مذکور و جلوگیری از آسیب رساندن این دود به
مسجد و جماعت یک اتاقک کوچک در بالای درب ورودی میانی می سازد. دریچه‌هایی
که معمار سینان در گوشه های مختلف مسجد تعبیه می کند، باعث می شود که دود
شمع‌ها در این اتاقک جمع شود.

نکته جالب تر اینکه معمار سینان در این اتاقک که به “اتاق دود” معروف شده
یک سیستم مرطوب کننده هوا ایجاد می‌کند و با تقطیر دود گردآوری شده در این
اتاقک بهترین مرکب آن دوران را بدست می آورد. آثار مشهوری که جای جای مسجد
سلیمانیه را تزئین کرده با همین مرکب نگاشته و یا ترسیم شده است.