علما باید از محصولات مدرن استفاده کنند نه سنتی

عصر خبر به نقل از شبکه مجازی آستان: حجت‌الاسلام و المسلمین غرویان، استاد حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با شبکه مجازی آستان گفت: امیدوارم در حوزه‌های علمیه به بحث اجتهاد در اندیشه امام خمینی بیشتر از گذشته پرداخته شود. اندیشه‌های امام باید در سطح کلان حوزه‌ها مطرح شود و در مورد آن اجتهاد شود و دیدگاه‌های مستدل و مدوّن امام خمینی (س) در مسائل مختلف، توسط مجتهدین و کار‌شناسان خبره استنباط شود تا از آن‌ها در مدیریت و سیاست و سایر شئون جامعه استفاده شود. حجت‌الاسلام و المسلمین غرویان، استاد حوزه و دانشگاه، درباره نقش امام خمینی (س) در آشتی جهان مدرن با دین و همچنین اجتهاد در اندیشه امام اظهار نظر کرده است.  مشروح مصاحبه  با حجت‌الاسلام و المسلمین محسن غرویان را در ادامه می‌خوانید.  نقش امام خمینی (س) در آشتی جهان مدرن با دین چه بود؟ امام خمینی (س) علاوه بر اینکه فقیه، اصولی، متکلم و آشنا با فلسفه بودند، یک فیلسوف نیز بودند و نگاه باز و پویایی به مسائل داشتند و نگاه‌شان موافق با تغییرات تمدنی بود. واقعیات را در نظر داشتند و زمینه را برای استفاده از تمدن جدید و محصولات علمی روز دنیا باز می‌کردند. ایشان در سخنرانی‌هایی که در سال‌های ۴۲ و بعد از آن ایراد می‌کردند با لحن تند و عتاب و سرزنش با کسانی که علما، روحانیت و مراجع را متهم به ارتجاع می‌کنند، برخورد می‌‍کند و مصداق آن هم موضوعی است که می‌فرمایند: مراجع ما با طیاره (هواپیما) سفر می‌کنند و این چنین نیست که علما همچون دوران گذشته با اسب سفر کنند.  این نشان‌دهنده کنایه‌ای در دیدگاه امام است که علما و مراجع باید از محصولات مدرن و علمی در هر زمانی استفاده کنند و ایشان معتقد بودند این چنین نیست که علما مرتجعانه فکر و عمل کنند و نباید به اسم سنت‌گرایی با پدیده‌های روز دنیا مبارزه کنند. من معتقدم این دیدگاه، ناشی از نگاه فلسفی ایشان به انسان، جهان و عالم هستی است که بر اساس فلسفه ملاصدرا همه چیز در حال تغییر و تحول است، انسان‌ها هم تغییر می‌کنند، تکنولوژی، علم و همه شئون زندگی انسان در حال تحول است. امام نگاه‌شان این بود که با حفظ اصول دین و شریعت می‌توانیم پدیده‌های نوین علمی را بپذیریم و اسلام را با این شرایط جدید تمدنی تطبیق دهیم، خود امام هم در اداره کشور و مدیریت جامعه و سیاست از اندیشه‌های نو بهره گرفتند. به عقیده شما آیا در زمان کنونی، اجتهاد در اندیشه امام یک نیاز واقعی است؟ کاملا این چنین است و من خیلی خوشحالم که آیت الله سید حسن خمینی این بحث را باز کردند. امیدوارم در حوزه‌های علمیه به بحث اجتهاد در اندیشه امام خمینی بیشتراز گذشته پرداخته شود. در واقع در سطح کلان حوزه‌ها باید اندیشه‌های امام مطرح شده و به آن اجتهاد شود و دیدگاه‌های مستدل و مدوّن امام خمینی (س) در مسائل مختلف، توسط مجتهدین و کار‌شناسان خبره استنباط شود تا از آن‎‌ها در مدیریت و سیاست و سایر شئون جامعه استفاده شود. آیا باید عناصر زمان و مکان را در اجتهاد در اندیشه‌های امام به کار بگیریم؟ بله. ببینید به طور مثال سیاست و موضع‌گیری‌های سیاسی همیشه در حال تغییر است و شرایط و روابط سیاسی ما با دیگر کشور‌ها و دولت‌ها نیز همیشه متغیر است. مثلاً امام در آن زمان با توجه به شرایط موجود، موضع‌گیری خاصی در خصوص رژیم آل سعود داشتند و در این زمان تا قبل از حمله آل سعود به یمن شرایط خاص دیگری حاکم بود، و پس از حمله به یمن شرایط متفاوتی حاکم شده و سیاستمدارو مجتهد هر زمان نیز با توجه به شرایط موجود موضع‌گیری می‌کند. امروز در حکومت سعودی تغییراتی را مشاهده می‌کنیم که قشر جدیدی از آل سعود بر سر کار آمدند که افکار تند و افراطی نسبت به تشیع و ایران دارند، این‌گونه رفتار آن‌ها اقتضا می‌کند که ما نیز در مقابل آن‌ها موضع‌گیری مقابله به مثلی داشته باشیم. در واقع اجتهاد در اندیشه امام همین است که ما شرایط زمان امام ونظرات و فتاوای ایشان را بسنجیم و سپس ببی