تیغ میراث بر گردن بزرگترین پروژه گردشگری چهارمحال و بختیاری

اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری چهار محال و بختیاری در اقدامی عجیب مجری بزرگترین پروژه سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری این استان را خلع ید کرده است.

به گزارش عصرخبر، طرح نمونه گردشگری شیدا اَبَر پروژه گردشگری در استان چهار محال و بختیاری است که در جنوب سد زاینده رود واقع شده و حالا سرنوشتش در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. بر اساس اسنادی که در اختیار «هفت صبح» قرار گرفته است، عدم تامین زیرساخت‌ها از سوی دولت مانع اصلی اجرای این طرح بوده اما حالا این بخش خصوصی است که هزینه‌های عهدشکنی دولت را پرداخت می‌کند.

منطقه نمونه گردشگری شیدا در نزدیکی روستای یان چشمه شهرستان بن و در جنوب سد زاینده رود واقع شده است. این طرح یکی از بزرگترین پروژه‌های گردشگری استان چهار محال و بختیاری به شمار می‌رود اما از زمان تصویب، اجرای آن با فراز و فرودهای زیادی همراه بوده است.

بر اساس اسنادی که در اختیار «هفت صبح» قرار گرفته است، این طرح گردشگری در ابتدا یک مجری بومی داشته که به دلایلی موفق به اجرای طرح نمی‌شود در نتیجه یک سرمایه‌گذار جدید با تاسیس شرکت شهرک‌سازان پاک بوم و به عهده گرفتن دیون مجری قبلی، اجرای پروژه در طرح شیدا را قبول می‌کند.

همان روزهایی که کرونا در کشور قربانی می‌گرفت، اعضای شرکت شیدا با طراحی نقشه‌ها و … تلاش می‌کنند که نخستین گام را برای اجرای طرح بردارند. تلاش‌هایشان به نتیجه می‌رسد و موفق می‌شوند در سال 1400 مصوبه شورایعالی معماری و شهرسازی را دریافت کنند.

پس از آنکه نقشه‌های تهیه شده توسط مجری جدید به تایید بالاترین مقام تصمیم‌گیر در حوزه طرح‌های گردشگری می‌رسد، همه منتظر می‌شوند که این مصوبه بلافاصله از سوی اداره کل میراث چهار محال و بختیاری ابلاغ شود تا رسما در ساختاری جدید، کار را شروع کنند اما در همان ابتدای راه با دست‌اندازهای مختلف مواجه می‌شوند و فرآیند تصویب تا ابلاغ طرح توسط اداره کل میراث چهار محال، 6 ماهی طول می‌کشد.

تامین زیرساخت، وظیفه دولت

طبق قانون، اداره کل میراث چهار محال به‌عنوان مجری طرح گردشگری شیدا طرف قرارداد با شرکت شهرک‌سازان پاک بوم می‌شود. بر اساس قرارداد منطقه نمونه گردشگری شیدا که در 15 ماده تدوین شده، کارفرما یعنی دولت متعهد می‌شود که زیرساخت‌های مورد نیاز برای این طرح را تا ورودی عرصه در نظر گرفته شده این اَبَرپروژه تامین و در اختیار پیمانکار قرار دهد اما کارفرما یعنی اداره کل میراث فرهنگی چهار محال هیچ‌گاه به تعهداتش عمل نمی‌کند.

نامه‌های متعددی از سوی پیمانکار برای رفع موانع به مسئولان ذی‌ربط نگاشته می‌شود اما شواهد نشان می‌دهد گویا عزمی جدی برای حل مسایل وجود نداشته یا دست کم به نیاز مجری طرح، به درستی پاسخ داده نمی‌شود.

اگرچه تامین جاده جزء وظایف کارفرماست اما در پاسخ به نامه درخواست تامین مسیر دسترسی، اداره کل میراث استان این وظیفه را به مجری طرح همجوار شیدا که یک طرح خصولتی و متعلق به سازمان همیاری‌هاست، محول می‌کند. سازمان همیاری‌ها هم برای استفاده از جاده دسترسی شمالی طرح، شرط دریافت سالانه 6 میلیارد تومان هزینه را برای پروژه شیدا قرار می‌دهد.

این مجموعه در توجیه درخواست پول توضیح می‌دهد که جاده اولیه توسط سازمان همیاری‌ها کشیده شده و سالانه برای مرمت و آسفالت آن هزینه‌های هنگفتی پرداخت می‌شود و اگر پروژه شیدا قصد استفاده از مسیر را دارد، باید حتما پول پرداخت کند.

به این ترتیب در حالی که دولت باید جاده را تا ورودی طرح تامین می‌کرد، دسترسی به جاده برای طرح شیدا صرفا با پرداخت هزینه امکان‌پذیر می‌شود و کارفرما هزینه‌های پیش‌بینی نشده را به مجری طرح تحمیل می‌کند.

تحمیل هزینه‌های اضافی صرفا به موضوع جاده مرتبط نیست، در رابطه با تامین آب نیز متن مکاتبات نشان می‌دهد که با حفر چاه برای آغاز پروژه موافقت نمی‌شود و تامین آب این طرح گردشگری بزرگ به پروژه بن بروجنی ارجاع داده می‌شود که هنوز تکمیل نشده است.

در نامه‌ای دیگر هم موضوع تامین آب شیدا به سازمان همیاری‌ها گره می‌خورد و وعده تامین آب از محل پمپ آب این مجموعه به مجری طرح شیدا داده می‌شود.

بررسی اسناد نشان می‌دهد که اتکای بیش از حد میراث فرهنگی به همراهی پروژه مجاور شیدا که در اختیار سازمان همیاری‌هاست، خود معضلی بزرگ را برای اجرای طرح منطقه نمونه گردشگری جنوب سد زاینده رود ایجاد می‌کند.

چرا که علاوه بر جاده و آب که به همراهی سازمان همیاری‌ها گره خورده، تامین گاز طرح شیدا را هم به پروژه همجوار ارجاع می‌‎دهند در حالی که طرح همسایه، برای برداشت حتی یک قدم کوتاه هم پول مطالبه می‌کند. وقتی طرح شیدا درخواست تامین گاز برای تجهیز کارگاه و اجرای پروژه ارائه می‌دهد، با نظر میراث چهار محال، سازمان همیاری‌ها حاضر می‌شود به مدت یک سال به صورت موقت برای تجهیز کارگاه با دریافت تمام هزینه‌های مربوط به برقراری انشعاب، تهیه و نصب کنتور و پرداخت بهای گاز مصرفی، گاز در اختیار پروژه شیدا قرار دهد.

در حالی مجموعه میراث برای یک انشعاب موقت هزینه جدید به پروژه شیدا تحمیل می‌کند که این پروژه نیاز به انشعاب دائمی برای تداوم کار خود دارد و معلوم نیست چرا مسئولان استانی در زمینه تامین زیرساخت‌ها تعلل کرده و برای حل مشکلات پیش روی اجرای یک طرح بزرگ گردشگری، نسخه موقت می‌پیچند.

تصرف اراضی طرح شیدا توسط سازمان همیاری‌ها

در حالی تامین زیرساخت‌های اولیه مورد نیاز طرح شیدا دائما به همکاری سازمان همیاری‌ها ارجاع داده می‌شود که طرح مجاور 1.7 هکتار از اراضی شیدا را تصرف کرده است و همین تصرف زمین، اجرای نقشه‌های منطقه نمونه گردشگری شیدا را با مشکل مواجه می‌کند.

بر اساس قوانین موجود، طرحی که به تصویب شورایعالی معماری و شهرسازی رسیده است، قابلیت تغییر ندارد اما زمینی که به منطقه گردشگری شیدا تحویل شده، دارای معارض است و اگر زمین جایگزین به طرح اختصاص یابد، یک بار دیگر باید مسیر اصلاح نقشه‌ها و دریافت مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری که مسیری بسیار طولانی است، طی شود.

طرح شیدا در حالی کار خود را آغاز می‌کند که دسترسی به جاده هم ندارد و تعرض انجام شده به زمین طرح، دسترسی منطقه نمونه گردشگری شیدا را به جاده شمالی قطع کرده است. این موضوع در نامه دو سال قبل اداره کل میراث چهار محال به فرماندار مطرح شده و از فرماندار درخواست می‌شود برای دسترسی طرح شیدا به جاده، تدبیری اندیشیده شود.

در صورتجلسه‌ای که برای رفع تداخل 1.7 هکتاری سازمان همیاری‌ها تدوین شده هم به این نکته اشاره می‌شود که در جاده شمالی باید خاکبرداری انجام شود تا مسیر دسترسی برای طرح شیدا فراهم شود. از متن این صورتجلسه این‌گونه برداشت می‌شود که در زمان تشکیل جلسه حل اختلافات، مسیر جاده توسط خاک مسدود شده بوده است!

صورتجلسه حل مشکلات منطقه گردشگری شیدا که به امضای نماینده شرکت پاک بوم، نماینده امور اراضی استان، یک نقشه‌بردار، نماینده اداره کل میراث استان و دو نفر دیگر رسیده است این پرسش را در ذهن ایجاد می‌کند که چه کسانی با خاکریزی، مسیر جاده دسترسی طرح شیدا را مسدود کرده‌اند و هدفشان چه بوده است؟

فسخ قرارداد توسط امور اراضی

در حالی که وجود معارض در اراضی طرح گردشگری شیدا یکی از عوامل اصلی عدم اجرای طرح مصوب شورایعالی شهرسازی و معماری بوده و اداره امور اراضی استان چهار محال تنها مسئول رفع مشکل به حساب می‌آید، این مجموعه به جای اصلاح محدوده زمین و حل مشکلات طرح گردشگری شیدا، در دی ماه سال گذشته پیشرفت فیزیکی طرح را مغایر با جدول زمان‌بندی طرح اعلام می‌کند و مهلت 6 ماهه‌ای برای تجهیز مجدد کارگاه و آغاز به کار پروژه تعیین می‌کند.

با این وجود، اجاره نوبت سوم زمین طرح گردشگری به مبلغ 247 میلیون تومان هم از مجری طرح دریافت می‌شود و قرارداد اجاره زمین تا پنجم تیرماه سال آینده تمدید می‌شود اما از آنجا که مجری به دلیل تداوم مشکلات طرح، تجهیز مجدد کارگاه را فقط تحمیل هزینه اضافه می‌داند و در نامه‌ای به مسئولان استان خواستار رفع مشکلات برای تجهیز مجدد کارگاه می‌شود، امور اراضی پس از اتمام مهلت قانونی که خودش تعیین کرده بود، بدون اینکه اقدامی برای حل مشکلات کند، قرارداد اجاره زمین طرح گردشگری شیدا را زودتر از موعد پایان قرارداد، فسخ می‌کند.

تحمیل هزینه‌ای میلیاردی به پیمانکار به دلیل عهدشکنی دولت

پس از آنکه امور اراضی تلاش می‌کند بار دیگر تجهیز بی‌فایده کارگاه را به طرح گردشگری شیدا تحمیل کند، مدیر عامل این طرح در نامه‌ای به اداره کل میراث فرهنگی چهار محال و بختیاری با یادآوری مشکلات موجود در پروژه تاکید می‌کند که اگر هزینه‌های انجام شده از سال 98 تاکنون بروزرسانی شود، حدود 500 میلیارد تومان به ارزش امروز برای خرید پروژه و پرداخت دیون، سه بار تجهیز کارگاه و ارقام نگهداری شرکت شامل بیمه و … هزینه شده است.

وی تاکید نموده که تجهیز مجدد کارگاه بدون حل مشکلات قبلی، تحمیل هزینه جدید به مجموعه گردشگری شیداست. اما مسئولان استانی صدای مجری را نشنیده و در نهایت با فسخ قرارداد اجاره زمین، مجری طرح گردشگری شیدا خلع ید می‌شود و بار دیگر سرنوشت این پروژه بزرگ گردشگری در هاله‌ای از ابهام فرو می‌رود؛ پروژه ای که اگر وزارت میراث فرهنگی همراهی میکرد با حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان به سرانجام می‌رسدی اما امروز و با احتساب تورم و هزینه‌های دیگر سربار چیزی حدود 10 هزار میلیارد تومان هزینه برای انجامش لازم است.

اکنون این پرسش مطرح می‌شود که در شرایطی که عزمی جدی برای حل مشکلات منطقه گردشگری شیدا وجود ندارد، آیا خلع ید مجری که مصوبه شورایعالی شهرسازی را دارد، به اجرای سریع این پروژه بزرگ کمک می‌کند؟ آیا بدون حل مشکلات، با ورود مجری جدید و بدون تامین زیرساخت‌ها می‌توان این پروژه بزرگ را به سرانجام رساند؟ اگر قرار است برای مجری جدید زیرساخت تامین شود، چرا با مجری فعلی همکاری نشده است؟ آیا تحمیل هزینه برای تامین زیرساخت‌ها پروژه گردشگری شیدا را غیر اقتصادی نمی‌کند؟ آیا غیر اقتصادی شدن این ابرپروژه امکان جذب سرمایه‌گذار برای آن را تضعیف نمی‌کند؟ به نظر می‌رسد آنچه امروز در طرح شیدا در حال رخ دادن است، صرفا پاک کردن صورت مسئله از سوی مسئولان استانی باشد.