چرا کارفرمایان از کارگر ایرانی گریزانند؟

گروه اقتصاد خبرگزاری آنا؛ سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران- این روز‌ها موضوع گرانی دستمزد کارگران ساختمانی را به عنوان یک عامل اصلی در افزایش قیمت ساخت و ساز‌ها بیان می‌کنند. اما واقعیت دستمزد کارگران ساختمانی چیست؟ صحبتی بر افزایش ۵۰ درصدی دستمزد کارگران ساختمانی نیست، تنها بحثی که مطرح است افزایش حق بیمه کارگران ساختمانی است در حال حاضر زمزمه‌هایی از مجلس شنیده می‌شود مبنی بر اینکه سهم بیمه کارگران ساختمانی از ۷ درصد به ۱۳ و نیم درصد افزایش یابد که این اقدام در واقع ظلم به کارگران ساختمانی است.

کارفرمایان تمایلی برای جذب نیرو کار ندارند

تا به امروز دستمزد‌ها تغییری نکرده و متأسفانه شورای عالی کار نیز برای ترمیم مزد کارگران هیچ جلسه‌ای تشکیل نداده است این مسئله موجب شده کارفرمایان تمایلی به جذب کارگر ایرانی نداشته باشند و همچنان از اتباع خارجی استفاده کنند در واقع عامل اصلی این وضعیت شخص وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی است که به‌عنوان رئیس شورای عالی کار مسئولیت مستقیم دارد، اما نسبت به شرایط معیشتی جامعه کارگری بی‌توجه است.

دستمزد کارگران ایرانی تناسبی با تورم و هزینه‌های زندگی ندارد، در حال حاضر کارگاه‌ها و کارخانه‌ها برای جذب کارگر حقوقی بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان پیشنهاد می‌دهند در حالی که فقط هزینه اجاره خانه برای یک کارگر بیش از ۱۵ میلیون تومان است. طبیعی است که چنین فردی به مشاغلی مانند رانندگی در تاکسی‌های اینترنتی روی بیاورد یا چند شغل هم‌زمان داشته باشد تا بتواند نان شب خود را تأمین کند.

بیکاری ارادی افزایش می‌یابد

زمانی کارگر ایرانی نمی‌تواند با این درآمد زندگی خود را اداره کند دچار بیکاری ارادی می‌شود؛ یعنی فرد تمایل به کار دارد، اما به‌دلیل پایین بودن مزد و نبود صرفه اقتصادی سر کار نمی‌رود از سوی دیگر اتباع غیرقانونی که در کشور خود امنیت جانی یا معیشتی ندارند، حاضرند با دستمزد پایین در ایران کار کنند این مسئله به نفع کارفرماست، زیرا بدون پرداخت هزینه بیمه و مزایا می‌تواند نیروی کار ارزان داشته باشد

در حال حاضر حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار کارگر ساختمانی تحت پوشش تأمین اجتماعی هستند و همین تعداد نیز در صف بیمه قرار دارند. به طور کلی می‌توان گفت بیش از یک میلیون و دویست هزار کارگر ساختمانی شناسنامه‌دار ایرانی در کشور وجود دارد.

کارگران ساختمانی بیکار شده‌اند

با توجه به رکود حاکم بر بازار مسکن و نبود پروژه‌های عمرانی بزرگ، بسیاری از این کارگران بیکار شده‌اند، پروژه‌هایی که امروز در جریان هستند محدودند و همین امر موجب شده فرصت‌های شغلی برای کارگران ساختمانی کاهش یابد.

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حوزه مهارت‌آموزی عملکرد ضعیفی دارد، در عصری که دنیا به سمت هوشمندسازی پیش می‌رود، وزارت کار هنوز نتوانسته نظام دقیقی برای آموزش مهارت‌های مورد نیاز آینده طراحی کند اگر کارگران ما مهارت‌محور شوند می‌توانند به صاحبان مشاغل آینده تبدیل شوند، اما متأسفانه ضعف ساختاری وزارتخانه باعث شده چنین تحولی رخ ندهد.

حداقل دستمزد یک میلیون است

در حال حاضر حداقل دستمزد کارگران ساختمانی در تهران از روزی یک میلیون تا یک و نیم میلیون تومان برای کارگر ساده آغاز می‌شود و تا حدود دو میلیون تومان برای کارگر ماهر یا معمار می‌رسد. البته این نرخ بسته به نوع کار، سختی آن و شرایط هر استان متغیر است با این حال در نبود نظارت کافی از سوی روابط کار، دستمزد‌ها به‌صورت محلی و توافقی تعیین می‌شود و عدد ثابتی ندارد.

اگر همین دستمزد را هم ملاک بگیریم، یک کارگر ساختمانی در صورت اشتغال کامل ماهانه ۳۰ تا ۴۵ میلیون تومان درآمد خواهد داشت؛ اما این رقم در شرایطی است که هیچ حمایت اجتماعی از جمله بیمه نداشته باشد. در واقع با وجود این اعداد همچنان کارگر ایرانی زیر خط فقر زندگی می‌کند و کارفرمایان برای پرداخت هزینه کمتر به سمت کارگران اتباع می‌روند.

۳۰ درصد جوانان آموزش و مهارت ندارند

بر اساس آمار رسمی وزارت کار حدود ۳۰ درصد از جوانان کشور نه آموزش دیده‌اند نه مهارت دارند و نه شغلی یافته‌اند این مسئله نشانه بی‌کفایتی جدی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در تنظیم روابط کار و مهارت‌آموزی نیرو‌های جوان است. دانشگاه‌ها و مدارس ما نیز افراد را تربیت می‌کنند که هیچ تناسبی با بازار کار ندارند تا زمانی که این نظام آموزشی اصلاح نشود و وزارت کار از خواب آلودگی خارج نشود، کارگران ایرانی همچنان قربانی بی‌توجهی مسئولان خواهند بود.