سفیر ترکیه: ایران پول بلوکه شده‌ در ترکیه ندارد

 
به گزارش ایسنا، درحالی که برخی تحلیل‌گران ترکیه را بازیگری “تنها” در منطقه در تخولات جاری ارزیابی می‌کنند این کشور در آخرین اقدام به سمت تعامل با رژیم اسراییل حرکت کرده است.
 
سفیر ترکیه در ایران در این رابطه معتقد است: ارتباط و تماس‌های آنکارا با تل‌آویو در سطح قائم مقام وزیر امور خارجه این کشور مدت زمان طولانی است که دنبال می‌شود. او گفت که روابط ترکیه و اسراییل را نباید در چارچوب بازی برد ـ باخت تحلیل کرد بلکه باید آن را به نفع ثبات و امنیت منطقه دید.
 
رضا هاکان تکین، سفیر ترکیه در ایران در گفت‌وگو با ایسنا آینده روابط دو کشور را روشن توصیف کرد و افزود: در سال گذشته به دلایلی که به طور مشخص مربوط به ما نمی‌شد، وقفه‌ای در روابط‌مان را تجربه کردیم.
 
او ادامه داد: با اجرایی شدن برجام و مذاکرات هسته‌ای ایران هم‌چنین  پس از برگزاری دو انتخابات در ترکیه و تشکیل دولت جدید، هر دو کشور شانس و امکان گسترش روابط  را به یک اندازه دارند.
 
سفیر ترکیه در تهران با اشاره افزایش دیدارهای مسوولان تهران و آنکارا بعد از برجام گفت: بعد از انجام مذاکرات ایران و پس از گذشت مدت کوتاهی سفرهایی بین مسوولان دو کشور انجام شد. از سوی ترکیه در سطح نخست‌وزیری سفری به ایران انجام شد و رئیس‌جمهور ایران نیز سفری را به ترکیه داشت. همین‌طور کمیسیون اقتصادی دو کشور که در دو سال گذشته امکان برگزاری نشست‌های آن فراهم نشده بود، برگزار شد و همین طور وزیر امور خارجه دو کشور هم سفرهای متقابلی داشتند.
 
وی ادامه داد: پس از تغییر نخست‌وزیر ترکیه مجددا وقفه‌ای در سطوح عالی روابط تهران – آنکارا به‌وجود آمد، اما با تشکیل دولت جدید، در هفته گذشته تماس تلفنی بسیار مثبت و سازنده بین بنعالی ییلدیریم، نخست‌وزیر جدید ترکیه با اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور ایران انجام شد که در این تماس تلفنی دو طرف بر گسترش روابط در تمامی حوزه‌های اقتصادی و همکاری‌های منطقه‌یی تاکید کردند.
 
تکین در مورد گسترش همکاری بین شرکت‌ها و موسسات ایرانی و ترکیه‌ای این طور اظهار کرد که گرایش‌ها و تمایلات کسب و کار در بخش خصوصی ترکیه برای حضور در ایران هر روز گسترش می‌یابد و هر هفته هیات‌هایی از ترکیه به ایران می‌آیند و با در نظر گرفتن این شرایط من آینده روابط دو کشور را درخشان می‌بینم.
 
این دیپلمات ارشد ترکیه در پاسخ به این سوال که مسوولان دو کشور از رقم 30 میلیارد دلار برای آینده تعاملات دو کشور در سال‌های آتی یاد می‌کنند، این رقم چگونه محقق می‌شود؟ گفت: این هدفی است که هر دو طرف در مورد آن تصمیم گرفته‌اند ولی متاسفانه اخیرا شاهد کاهش حجم روابط دو کشور بودیم. برای مثال در سال 2012 رقم 22 میلیارد دلار را در تعاملات دو کشور شاهد بودیم ولی در سال گذشته میلادی حجم تعاملات ما تا  9.8 (نه و هشت دهم) میلیارد دلار کاهش یافت.
 
او ادامه داد: اما کاهش حجم تعاملات دو کشور بیش‌تر به دلیل تحریم‌های اعمال شده علیه ایران بود و در حال حاضر که این تحریم‌ها برداشته شده است، پیش‌بینی می‌کنیم در روابط اقتصادی دو کشور شاهد یک جهش باشیم.
 
تحریم‌ها و کاهش قیمت نفت و گاز دلایل پایین آمدن تعاملات تهران – آنکاراست
 
تکین کاهش بهای نفت را یکی دیگر از دلایل کاهش حجم تعاملات تهران و آنکارا دانست و گفت: تمام واردات ترکیه از ایران مربوط به حوزه نفت و گاز می‌شود که در یک سال و نیم تا دو سال گذشته با کاهش قیمت نفت و به تبع آن کاهش قیمت گاز، حجم تعاملات ما کاهش یافته است.
 
سفیر آنکارا در تهران در مورد امضا موافقت‌نامه تجارت ترجیحی و باقی ماندن برخی مسائل در بخش ترانزیت بین دو کشور، خاطرنشان کرد: این موافقت‌نامه در سال 2015 امضا شده است؛ ولی اجرایی شدن این موافقت‌نامه مثل هر موافقت‌نامه دیگری با مسائلی روبه‌رو بود ولی امید می‌رود که در حال حاضر با برداشته شدن موانع موجود بر سر راه اجرای این موافقت‌نامه حجم تجارت دو کشور افزایش پیدا کند.
 
حل مسائل ترانزیتی دور از دسترس نیست
 
وی پیشینه برخی مسائل در ترانزیت زمینی بین ایران و ترکیه را مربوط به ده‌ها سال پیش دانست و گفت: این مسائل از سمت هر دو کشور در مواقعی افزایش و یا کاهش می‌یابد؛ ولی به طور کلی موضوع ترانزیت زمینی کلا بین ایران و ترکیه تحت کنترل بوده و آرزوی ما این است که اصلا مشکلی وجود نداشته باشد و به تلاش‌های خود برای از میان بردن همه این مسائل ادامه می‌دهیم. وزیر راه و ترابری ما در ماه‌های آتی شاید سفری به ایران داشته باشد. بنعالی ییلدریم، نخست‌وزیر فعلی ما در گذشته به عنوان وزیر راه فعالیت کرده و روی کار آمدن او برای بهبود چنین مسائلی امید ایجاد کرده است؛ چرا که او به جزییات این امر واقف است و امیدواریم در سفر عالی‌رتبه‌ای که در ماه‌های آینده پیش‌رو داریم بتوانیم این مشکل را به نحو مطلوبی حل کنیم.
 
در ادامه گفت‌وگوی سفیر ترکیه در ایران با خبرنگار ایسنا، او از تمایل مجمع صادرکنندگان در ترکیه (TIM) برای تاسیس دفتری در تهران گفت و تاکید کرد که گشایش این دفتر تاثیر به‌سزایی در گسترش تعاملات دو کشور خواهد داشت. هم‌چنین یکی از نهادهای اقتصادی ترکیه دفتر صنایع این کشور است که نیمی از صاحبان صنایع در ترکیه عضو این نهاد هستند. اتاق صنایع استانبول(ISO) همکاری‌های جدی را با ایران دارد و پروژه‌هایی را در مورد تاسیس منطقه مشترک صنعتی با تهران دنبال می‌کند.
 
وی ادامه داد: در بین طرف‌های ترک تمایل زیادی نسبت به همکاری با ایران وجود دارد و معتقدیم همکاری‌های ما نباید صرفا محدود به صادرات کالاهای مصرفی به ایران شود بلکه با توسعه پروژه‌های سرمایه‌گذاری با ایران حتی می‌توانیم شریک سومی هم داشته باشیم. حسن چنین پروژه‌هایی این است که روابط اقتصادی دو کشور را طولانی مدت‌تر و عمیق‌تر می‌کند. در هر صورت وظیفه ما به عنوان دولت‌های ترکیه و ایران این است که زمینه فعالیت آزاد بخش‌های خصوصی دو کشور را فراهم کنیم و مشکلاتی که بر سر فعالیت‌های آن‌ها وجود دارد را حل کنیم. در مورد مساله مرزی و وجود صف‌های طولانی مدت پشت مرزها و ترافیکی که در حال افزایش است تاکید می‌کنم که این‌ها مشکلاتی است که غیرقابل حل نیست و ما با همکاری هم می‌توانیم آن‌ها را حل کنیم.
 
ایران پول بلوکه شده‌ای در ترکیه ندارد
 
باوجود برداشته شدن تحریم‌ها هنوز برخی تحریم‌های بانکی ایران پابرجاست
 
تعاملات بانکی و مالی بین ایران و ترکیه موضوع دیگری بود که این دیپلمات ارشد ترکیه در مورد آن توضیح داد و گفت: نه تنها ایران پول بلوکه شده‌ای در ترکیه ندارد بلکه در سخت‌ترین دوران تحریم‌ها، هالک بانک ترکیه کانالی برای انتقال پول ایران بوده است و این کانال هم‌چنان هم فعال است. پولی را که ایران از هندوستان طلب داشت از طریق هالک بانک به دست ایران رسید. البته باوجود برداشته شدن تحریم‌ها هنوز برخی تحریم‌های بانکی ایران پابرجاست.
 
تکین در مورد تاسیس شعب بانک‌های ترکیه در ایران یا بالعکس تصریح کرد: این مساله هم از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا نشات می‌گیرد و گذشته از آن نگرانی بانک‌های بزرگ از این است که در صورت همکاری با ایران متحمل جریمه‌های سنگینی از طرف آمریکا شوند. این یکی از اصول پایه‌ای سیستم فاینانس جهانی است که اگر با آمریکا روابط فاینانس و تجاری دارید باید مقررات آن را رعایت کنید که دچار مشکل نشوید. هم‌ اینک کانال هالک بانک که در دوران تحریم‌ها به عنوان یک ابزار استثنائی در خدمت ایران بوده است هنوز ابزار بانکی است که بسیار از آن استفاده می‌کند. البته ترکیه  آماده است روابط خود با ایران را در حوزه بانکی هم گسترش بدهد.
 
او هم‌چنین در رابطه با تاسیس شعب بانک ملت در ترکیه گفت: این بانک در ترکیه سه شعبه دارد و آن‌ها کم کم دارند فعال می‌شوند. بانک‌های دیگری هم از ایران درخواست فعالیت و تاسیس شعبه دارند که در خواست‌های آن‌ها در حال پی‌گیری است و تلاش‌های ما برای گسترش سایر تعاملات بانکی با تهران ادامه دارد. در همین راستا هفته گذشته با ولی‌الله سیف، رییس بانک مرکزی ایران دیداری فوق‌العاده سازنده‌ای داشتم و در این زمینه هم به آینده امیدوارم.
 
وی هم‌چنین در پاسخ به این سوال که آیا برای تاسیس بانک‌های ترکیه در ایران نیاز به تضمین آمریکا دارید؟ خاطرنشان کرد: بحث ضمانت در میان نیست، چرا که قانونی برای منع روابط بانکی با ایران وجود ندارد. یک سری مقررات تحت عنوان حمایت ایران از  تروریسم و برنامه موشکی وجود دارد. اگر اسم ایران جزء آن‌ها نباشد مشکلی برای تعامل وجود ندارد. همان‌طور که بخش عظیمی از اقتصاد ترکیه در حوزه بخش خصوصی قرار می‌گیرد بخش بزرگی از سیستم بانکی ترکیه هم خصوصی است. بانک‌ها هم میزان ریسک‌پذیری همکاری با ایران را ارزیابی می‌کنند و در صورتی که به نتایج مطلوب برسند اقدام لازم را انجام می‌دهند. دولت ما در این خصوص نقش مشوق خود را انجام خواهند داد.
 
ترکیه به اندازه 50 سال پیش به عضویت در اتحادیه اروپا نیاز ندارد
 
این دیپلمات ارشد ترکیه در خصوص جدا شدن بریتانیا از اتحادیه اروپا گفت: بی‌شک تصمیم انگلستان مبنی بر خروج از اتحادیه اروپا یک رویداد بسیار مهم برای اتحادیه اروپا محسوب می‌شود. امیدواریم این رویداد باعث شود دوستان اروپایی ما دید استراتژیک بلند مدت نسبت به اتحادیه اروپا و سیاست‌گذاری‌ها در این اتحادیه داشته باشند و از حساب و کتاب‌های کوتاه مدت و منفعت‌های کوتاه‌مدت پرهیز کنند.
 
او هم‌چنین در مورد این‌که ترکیه هم‌چنان سیاست‌اش برای پیوستن به اتحادیه اروپا را دنبال می‌کند یا خیر؟ تاکید کرد: در سیاست‌های ما مبنی بر عضویت در اتحادیه اروپا تغییری ایجاد نشده است، اما اگر اتحادیه اروپا نتواند در درون خود از این مرحله عبور کرده و این جهش را انجام دهد موضع ترکیه هم نسبت به این موضوع تغییر خواهد کرد. در تاریخ اتحادیه اروپا هیچ کشوری به اندازه ترکیه به عنوان نامزد عضویت دائم در این اتحادیه در اتاق انتظار نگه داشته نشده است و امروز ترکیه به اندازه 50 سال پیش که در خواست عضویت در اتحادیه اروپا را مطرح کرد نیاز به این اتحادیه ندارد، چرا که امروزه اقتصاد ترکیه و پروژه‌هایی که در حوزه‌های اقتصادی در دست دارد از خیلی کشورهای عضو اتحادیه اروپا بهتر است.
 
سفیر آنکارا در تهران با بیان این‌که اگر اروپا هم‌چنان بر مواضعش در قبال پناهجویان، تقویت بیگانه‌ستیزی و درون‌گرایی ادامه دهد، دیگر ترکیه تمایلی برای آن‌که یک بخش از این اروپا باشد نخواهد داشت، افزود: این‌که اتحادیه اروپا چه آینده‌ای پیش روی خود دارد را کشورهای عضو آن تعیین کرده و به آن شکل خواهند داد.
 
در کاهش خروج پناهجویان از مرزهای این کشور به سمت اروپا موفق بوده‌ایم
 
تکین در بخش دیگری از این گفت‌وگو از کاهش ورود پناهجویان سوری از مرزهای این کشور به اروپا خبر داد و ضمن ناچیز دانستن کمک‌های بین‌المللی به این پناهجویان تاکید کرد: در حال حاضر دو میلیون و هفتصد و پنجاه هزار آواره سوری در ترکیه حضور دارند. تقریبا 10 درصد این جمعیت در 25 یا 26 کمپ که در مناطق مرزی ایجاد شده است، ساکن هستند ولی بخش اعظم این جمعیت در چهار گوشه ترکیه زندگی می‌کنند. ما برای این‌که آن‌ها بتوانند به زندگی خود ادامه بدهند گام‌های قانونی لازم را برداشته‌ایم و برای آن‌ها حق کار قائل شده‌ایم و در حال حاضر بخش قابل توجهی از کودکان سوریه‌ای در مدارس ترکیه تحت آموزش قرار گرفته‌اند.
 
وی ادامه داد: تا امروز بودجه‌ای که از طرف دولت ما صرف پناهجویان سوریه‌ای شده است از مرز 10 میلیارد دلار گذشته است ولی متاسفانه کمک‌های بین‌المللی که دریافت کردیم در مقایسه با این رقم خیلی کم بوده و آن‌ها کمی بیش از 450 میلیون دلار را به این موضوع اختصاص داده‌اند. دوستان اروپایی ما تنها زمانی متوجه موضوعی به نام پناهجویان سوری شدند که این پناهجویان پشت درهای آن‌ها و لب مرزها صف کشیده بودند. ما آرزو داشتیم آن‌ها خیلی زودتر از این‌ها متوجه جدی بودن موضوع بشوند و تصمیم‌های پایه‌ای برای حل موضوع مهاجران اتخاذ کنند تا کار به اینجا کشیده نشود. در هر صورت بین ترکیه و اتحادیه اروپا موافقت‌نامه‌ای امضا شد برای این که این مهاجرت بی‌نظم را نظمی بدهیم و پس از آن بود که توانستیم کنترل‌های مرزی خود را افزایش بدهیم.
 
این دیپلمات ارشد ترک در تهران سیاست‌های کنترل مرزی ترکیه برای کنترل خروج پناهجویان به سمت اروپا را موفق خواند و گفت: این روند به ویژه در منطقه (دریای) اژه و همین طور مرزهای غربی و شمال غربی ترکیه که گذرگاه‌های رسیدن به اروپا هستند موفق بوده است تا جایی که در منطقه اژه که برخی مواقع روزانه بین 5 تا 6 هزار نفر از آن به سمت اروپا می‌رفتند این رقم به 30 تا 40 نفر در روز کاهش یافته است بنابراین با نگاه به ارقام می‌توانیم بگوییم این موافقت‌نامه موفقیت‌آمیز بوده است.
 
تکین عمل به وعده‌ها از سوی اتحادیه اروپا را برای ادامه سیاست‌های کنترل ورود پناهجویان سوری به اروپا موثر دانست و گفت: عناصر دیگری هم در این موافقت‌نامه  همکاری در این زمینه وجود دارد و باید ببینیم دوستان اروپایی ما در چارچوب موافقت‌نامه به وعده‌های خود عمل می‌کنند یا خیر. برای مثال کمک‌های مالی و معافیت‌های ویزا که قرار بود در مورد شهروندان ترکیه اعمال شود. طبیعی است پس از خروج  بریتانیا از اتحادیه اروپا تحولات عمیقی در این اتحادیه شکل خواهد گرفت و ما باید ببینیم که این موافقت‌نامه در خصوص مهاجرت به چه سمتی پیش خواهد رفت.
 
ترکیه به داعش کمک نکرده است
 
ترکیه در مورد حمایت از داعش آماج پروپاگاندای سیاه قرار گرفته است
 
سفیر آنکارا در ایران با ورود به موضوع داعش درباره برخی اخبار منتشر شده مبنی بر حمایت ترکیه از این گروه تروریستی و هم‌چنین مداوای برخی سران این گروه تروریستی در این کشور تصریح کرد: متاسفانه ترکیه دراین خصوص آماج پروپاگاندای” سیاه” قرار گرفته است. ترکیه نه گهگاه و نه به شکل مداوم به داعش کمک نکرده است. داعش در فلسفه و دیدگاه ما بیگانه است. علاوه بر این یکی از کشورهایی که داعش بیش‌تر از همه آن را مورد حمله و هدف قرار داده ترکیه است. گذشته از انفجارهایی که در استانبول و آنکارا توسط داعش انجام شد نواحی مرزی ما هم‌چنان در شهر کیلیس آماج حملات داعش هستند.
 
تکین در مورد تعداد دقیق زندانیان داعش در ترکیه اظهار بی‌اطلاعی کرد و در مورد سرنوشت آن‌ها گفت: تعداد آن‌ها را نمی‌دانم ولی آینده‌شان به طور کامل مشخص است؛ آن‌ها را مثل هر قانون‌شکن و تروریست دیگری بازداشت می‌کنند و عدالت در مورد آن‌ها تصمیم خواهد گرفت. نیروهای ما در میدان مبارزه با نیروهای داعش هستند و اگر از آن‌ها کسی زنده دستگیر شود به محاکم قانونی تحویل داده می‌شود.
 
او هم‌چنین در مورد روند دادرسی و این‌که تا به حال هیچ یک از تروریست‌های داعش محاکمه شده‌اند؟ اظهار کرد: روند قضایی در چنین پرونده‌هایی به سرعت انجام نمی‌شود و من اطلاعات جزیی در این زمینه ندارم ولی می‌دانم در خصوص صدها متهم به همکاری با داعش طرح دعوی شده است و ان‌شاءالله مجازاتی که مستحقش هستند را خواهند گرفت و در مورد کسانی که ترکیه را  به حمایت از داعش متهم می‌کنند می‌گویم که باید به سلامت عقلانی و منطق آنان شک کرد.
 
داعش و پ.ک.ک به یک اندازه خطرناک‌اند
 
این دیپلمات ارشد ترک در پاسخ به این سوال که از نظر ترکیه داعش خطر جدی‌تری است یا گروه پ.ک.ک؟ گفت: ما به شکل هم‌زمان با هر دوی آن‌ها در حال نبرد هستیم و هر دو تهدیدی برای امنیت ملی ما هستند. ما هیچ‌گاه تروریست خوب و ترورسیت بد یا نرم و خشن نداریم و دید ما به گروه‌ها و سازمان‌های تروریستی به یک شکل است. هم‌چنین مقابله ما با پ.ک.ک به بیش از 30 سال قبل بازمی‌گردد. متاسفانه پ.ک.ک از بی‌ثباتی در سوریه و عراق سوء استفاده کرده و از فضا به نفع خود بهره‌برداری می‌کند.
 
تکین با بیان این‌که شاید برخی از کشورها به پ.ک.ک و بازوهای دیگر آن در چارچوب منافع کوتاه مدت کمکی بکنند ولی قطعا نتیجه این کمک‌ها به آن‌ها باز می‌گردد، افزود: در رسانه‌های ایران و بین‌المللی مرتب تکرار می‌شود که ترکیه با کردها مقابله می‌کند و ترکیه علیه کردها می‌جنگد. این درست نیست؛ ترکیه علیه پ.ک.ک می‌جنگد. این درست نیست که پ.ک.ک را تمثیل از کردها می‌دانند. پ.ی.د بازوی سوریه‌ای پ.ک.ک است و آن‌ها (پ.ی.د) هم نماینده کردهای سوریه نیستند. به هر حال ما هشدارهای لازم در این زمینه را به دوستان خودمان داده و معتقدیم، پ.ی.د در مناطق شمالی سوریه دست به یک مهندسی جغرافیای سرزمینی می‌زند.
 
 مذاکرات صلح سوریه بخش دیگری از این گفت‌وگو بود که تکین در رابطه با برخی تحلیل‌ها که مطرح می‌کنند ترکیه در قبال موضوع سوریه تبدیل به بازیگری تنها در منطقه شده است، تصریح کرد: من قبول ندارم ترکیه در بحث سوریه تنها مانده است هر چند گهگاه تنها ماندن چیز بدی نیست؛ ولی ما در این موضوع تنها نمانده‌ایم.
 
وی در رابطه با این‌که چرا هیچ یک از نشست‌های صلح سوریه به نتیجه مطلوبی منتهی نشده‌اند؟ گفت: در نشست‌های ژنو که به طور منظم هر هفته برگزار می‌شود دو موضوع مشخص وجود دارد. یکی بحث آتش‌بس و دیگری بحث امداد رسانی است و ایران هم در این نشست‌ها شرکت می‌کند. اگر به تحولاتی که در این نشست‌ها بررسی می‌شود نگاه کنیم به طور آشکار می‌بینیم که ترکیه تنها نمانده است ولی متاسفانه وضعیتی که سوریه در آن است خیلی امیدبخش نیست. هم‌چنان خونریزی‌ها ادامه دارد و از کمک‌های انسانی به عنوان ابزار فشار استفاده می‌کنند. مناطقی که روزهای طولانی تحت محاصره بوده‌اند فردای روزی که کمک‌های انسانی به آن‌ها رسیده است بمباران می‌شوند. هنوز مردم با سلاح‌های بی‌رحمانه‌ای مثل بمب‌های خوشه‌یی مورد هدف قرار می‌گیرند.
 
سفیر ترکیه در با اشاره به حضور نیروهای نظامی روسیه از سپتامبر گذشته تا امروز روسیه در میدان سوریه گفت: نیروهای هوایی روسیه به بهانه برخورد با گروه‌های تروریستی حمله‌های هوایی انجام می‌دهند که در آن‌ها مردم سوریه هدف قرار می‌گیرند. حتی در هفته‌ها و ماه‌های اخیر بمب‌هایی که در چارچوب قوانین بین‌المللی ممنوع اعلام شده‌اند در سوریه مورد استفاده قرار گرفته‌اند. با وجود تمام این مسائل مردم سوریه به مقاومت خود ادامه می‌دهند و ما طرفدار حل مسالمت‌آمیز موضوع سوریه از هستیم نه نظامی آن.
 
او در ادامه تاکید کرد که “برای حل بحران سوریه همکاری ایران و روسیه نیز ضروری است” و افزود: در ژنو یک چارچوب مشخص شده است برای این که چطور سوریه بتواند آینده خود را ترسیم کند. خواسته ما اجرایی شدن بیانه “ژنو 1” است، متاسفانه حکومت اسد فکر می‌کند از طریق نظامی می‌تواند تمام سوریه را نگه دارد. ما علاوه بر تلاش‌هایی که می‌کنیم از دولت‌هایی مثل روسیه و ایران که به دولت سوریه نزدیک هستند می‌خواهیم نقش سازنده‌ای را در جهت پایان یافتن خونریزی‌ها و روی کار آمدن دولتی فراگیر در سوریه داشته باشند.
 
تکین در مورد آینده روابط ترکیه و روسیه و گفت‌وگوهای انجام شده در این زمینه خاطرنشان کرد: در رابطه با روسیه در حال حاضر تغییر جدی ایجاد نشده است. روابط دیپلماتیک ما با روسیه در حداقل قرار دارد. ما از روزی که این حادثه اتفاق افتاد دست‌مان را به سمت روسیه دراز کردیم تا این مشکل را به طور مشترک حل کنیم اما مدام از طرف روسیه جواب رد شنیدیم. تنش در روابط با روسیه موجب خوشحالی ما نیست چرا که قبل از این ما روابط خیلی خوبی با روسیه داشتیم و روابط بین ملت‌های ما گسترده است. توریست‌های روس دومین جمعیت توریست‌هایی هستند که به ترکیه سفر می‌کنند. ما معتقدیم که این رابطه به نفع روسیه هم نیست ولی برای بهبود روابط اراده یک طرفه کافی نیست و هر دو طرف باید صاحب این ارده باشند.
 
رابطه ترکیه و اسراییل به نفع ثبات و امنیت منطقه است
 
در مورد رابطه با اسراییل هماهنگی‌های لازم با حماس انجام شده است
 
سفیر آنکارا در تهران در پایان این گفت‌وگو در رابطه با اخبار مربوط به تعامل و رابطه ترکیه با رژیم صهیونیستی گفت: ارتباط و تماس‌های ما در سطح قائم مقام وزیر امور خارجه مدت زمان طولانی است که دنبال می‌شود. در روابط‌مان با اسراییل پس از واقعه کشتی مرمره وقفه‌ای حاصل شد و پس از آن به شکل شفاف اعلام کرده بودیم که اگر اسراییل بخواهد روابط به شکل گذشته بازگردد باید شروطی را انجام بدهد.
 
وی تاکید کرد: روابط ترکیه و اسراییل را نباید در چارچوب بازی برد ـ باخت تحلیل کرد و آن را به نفع ثبات و امنیت منطقه دید. در نهایت اگر ما بتوانیم از ظلمی که به فلسطینی‌ها می‌شود قدری کاسته و کانالی را برای کمک‌رسانی به فلسطینی‌ها باز کنیم کسی نباید از ایجاد ارتباط بین ما و اسراییل ناراحت شود. ترکیه با مقام‌های حماس هم رابطه نزدیکی دارد و در این روند هماهنگی‌های لازم با حماس هم انجام شده است.