نقش مثبت ایران در خاورمیانه امروز
وقایع و اعمال و عکس‌العمل‌های تهران در منطقه از زمان امضاشدن توافق هستهای در وین در ماه جولای سال گذشته خلاف چنین جهت‌گیری‌‌ای را نشان می‌دهد. نگاهی به منازعات سوریه، یمن و فلسطین همه اشاره به این حقیقت دارند که توافق‌نامه هستهای نقشی مثبت در منطقه ایفا کرده است.
عصرخبر به نقل از روزنامه شرق: حزب جمهوری‌خواه آمریکا و اسرائیل که از توافق‌نامه هستهای با ایران ناخرسند هستند، انبوه مخالفت‌های خود را بر دو جبهه متمرکز کرده‌اند. برای آنها توافق‌نامه هستهای در ازمیان‌بردن کامل تهدید هستهای ایران شکست خورده است. آنها همچنین اعتقاد دارند که لغو تحریم‌ها می‌تواند به طرزی بالقوه باعث غوغای بیشتر در خاورمیانه شود؛ درحالیکه بسیاری از دانشمندان، دیپلمات‌های سابق و اعضای جامعه ضداطلاعاتی در ایالات متحده و اسرائیل در ملأعام از بخش‌های فنی توافق هستهای سخن رانده‌اند. تعداد اندکی از آنها از ادعاهای ثابت‌نشده‌ای استفاده می‌کنند؛ مانند اینکه ایران جسارت یافته و در حال ایجاد مشکل در منطقه‌ای است که از قبل دچار آشوب بود! مخالفان توافق هستهای بر این طبل می‌کوبند که ایران رهبر و عامل ایجاد تروریسم در جهان است و اینکه میلیاردها دلار پول بلوکه‌شده ایران که آزاد شده، به نحوی از انحا، ایرانی‌ها را تشویق می‌کند تا نفوذشان را به هزینه رژیم‌های میانه‌رو مجری در اطراف آنها گسترش دهند. وقایع و اعمال و عکس‌العمل‌های تهران در منطقه از زمان امضاشدن توافق هستهای در وین در ماه جولای سال گذشته خلاف چنین جهت‌گیری‌‌ای را نشان می‌دهد. نگاهی به منازعات سوریه، یمن و فلسطین همه اشاره به این حقیقت دارند که توافق‌نامه هستهای نقشی مثبت در منطقه ایفا کرده است. در منازعه سوریه جایی که در آن ایرانی‌ها و روس‌ها پس از آغاز شورش توده‌ای از بشار اسد حمایت کرده‌اند، ایران موفق شده تا در سه شهر مهم در دوازدهم ماه آگوست یک آتش‌بس ٤٨ساعته را میانجیگری کند و این یک روز قبل از دیدار وزیر امور خارجه ایران، دکتر محمدجواد ظریف، از پایتخت سوریه رخ داده است. در حقیقت این آتش‌بس بخشی از تلاش تهران برای کمک‌کردن به حل جنگ داخلی در سوریه بوده و برای دو روز دیگر نیز تمدید شده است. در یمن نیروهای وفادار به منصور هادی دستاوردهای مهمی اغلب در جنوب یمن داشته‌اند؛ اما اتفاق بین حوثی‌ها و ایران که بسیار از آن سخن رفته است؛ ایرانی که انتظار می‌رفت در حمایت از یمنی‌های هم‌مسلکش حرکتی انجام دهد، هرگز علنی نشده است. هیچ شاهد نیرومندی که نشان از این امر داشته باشد که ایران به نیروهای ضد منصور هادی کمک می‌کند، وجود ندارد. برعکس ایرانی‌ها حامی مذاکرات به رهبری سازمان ملل در ژنو بوده‌‌اند و به نظر می‌رسد که نقش زیادی در پایان‌یافتن آن بحران ایفا کرده‌اند. در جبهه منازعه فلسطین، یکی از رهبران ارشد سازمان آزادی‌بخش فلسطین، پی‌ال‌او که از تهران دیدن می‌کرد، گفته بود بناست محمود عباس، رئیس‌جمهوری فلسطین، در دو ماه آینده از ایران دیدن کند. این دیدار پس از اینکه بین تهران و حماس اختلاف پدید آمده و حماس برای نزدیکی به عربستان سعودی حرکت کرده، انجام می‌شود. این تحولات در پی توافق هستهای، حکایت از این دارد که ایران در خاورمیانه بیشتر یک نیروی میانه‌رو است تا افراطی. ایران که احساس نمی‌کند وجودش از سوی ایالات متحده تهدید می‌شود، نباید به‌عنوان نیرویی مشکل‌ساز در منطقه به حساب آید؛ درحالیکه همه اینها در جمع‌بندی مربوطه مبنی بر اینکه از زمان امضای توافق‌نامه هستهای تاکنون ایران موضعش را در قبال منطقه معتدل کرده، لحاظ نمی‌شود؛ اما این جمع‌بندی حاکی از آن است که مطمئنا اثبات اینکه ایران رادیکال‌تر خواهد شد، چنانکه مخالفان توافق‌نامه ادعا می‌کنند، سخت خواهد بود. یک دلیل دیگر برای تسهیل نسبی امور در برخی از موارد منازعه در منطقه از جمله منازعه هستهای در سطح وسیعی پیامی قدرتمند به منطقه می‌دهد. جنگ‌های داخلی اغلب به دلیل دخالت‌های مستقیم یا غیرمستقیم منطقه‌ای و بین‌المللی ادامه می‌یابند. تا زمانی که جامعه جهانی دچار اختلاف و افتراق است، این افتراق اغلب در مناطقی مانند سوریه، یمن و لیبی انعکاس می‌یابد. هرچند هنگامی که برخی از شبه‌نظامیان و جنگجویان می‌بینند پشتیبانان آنها و حامیان دشمنان‌شان کانال‌های گفت‌وگو برقرار کرده و توافق‌نامه امضا می‌کنند، به سرعت متوجه می‌شوند که نمی‌توانند برای ابد به اربابان خود تکیه کنند. توافق‌نامه هستهای با ایران نقطه عطفی خطیر در تلاش‌های جهانی برای صلح است. این نقطه عطف نشان می‌دهد جامعه بین‌المللی اصالتا با اشاعه تسلیحات هستهای مخالف است و اشاره به آن دارد که هنوز دیپلماسی جایگاه خاص خود را در حل منازعات جهانی دارد. هنگامی که دیپلماسی و هنر حل منازعات شکست می‌خورد، جنگ اغلب اجتناب‌ناپذیر است. کسانی که با توافق‌نامه هستهای با ایران مخالفت می‌کنند، تنها باید نگاهی به دستاوردهای آن بیندازند و دیدگاه خود را تغییر دهند. توافق‌نامه هستهای به‌طوری بدیهی منجر به لغو تحریم‌ها علیه ایران می‌شود و ناگهان جمهوری اسلامی را تبدیل به یک دموکراسی چندحزبی می‌کند که به حقوق بشر احترام می‌گذارد و همه نوع آزادی‌ها را رعایت می‌کند؛ اما برعکس استدلال جنگ‌طلبان از توافق جولای گذشته در وین تا امروز و نیروهای دیپلماسی و راه‌حل‌های سیاسی اکنون قوی‌تر از راه‌حل نظامی حامیان خشونت و جنگ شده است. اگر این روند ادامه یابد، جامعه بین‌المللی می‌تواند قانع شود که توافق هستهای با ایران نفوذی نوسازی‌شده و میانه‌روانه بر خاورمیانه خواهد داشت.
