زهر مهلک یارانه!

عصرخبر به نقل از روزنامه آرمان: با وجود اینکه بر اساس مصوبه مجلس نهم، قرار بود دولت در پرداخت یارانه این ماه سه دهک بالایی را از شمول دریافت یارانه های نقدی خارج کند، اما بنا بر اخبار به نظر می رسد این اتفاق رخ نداده است و همچنان تمامی دهک های برخوردار در کنار دهک های نیازمند، مبلغ یارانه تیر را دریافت کرده اند. نکته مورد بحث این است که طرح پرداخت یارانه های نقدی که از دولت گذشته کلید خورد، اساسا طرح اصولی و درستی نبود و تاکنون به لحاظ اقتصادی تبعات منفی زیادی را نیز در بر داشته است. با این حال ادامه این روند ناصحیح جای سوال دارد. البته نباید از نظر دور داشت که تا پیش از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها، سیاست های سوبسیدی دولت در قبال حامل‌های انرژی نیز غلط بوده است، چرا که در اقتصادهای پیشرفته هرگز چنین سوبسیدهایی تعلق نمی‌گیرد. در انگلستان طی چهار دهه گذشته و پیش از آن، دولت همواره از اقشار پردرآمد مالیات های سنگین گرفته و آن را به تولیدکنندگان پرداخت کرده است. در این روش، تولید ارزان تمام شده و در نتیجه کالای تولیدی با قیمت مناسب به دست مصرف‌کننده می رسد. در واقع، در این پروسه دولت به طور غیرمستقیم، درآمد را در میان اقشار جامعه توزیع می کند و در نتیجه پول نقدی وارد اقتصاد نشده و موجبات تورم و رکود را فراهم نمی کند. اما در اقتصاد ایران، بعد از طرح هدفمندی یارانه ها، نقدینگی به طور مستقیم وارد بازار شد و به دلیل اینکه این نقدینگی بی واسطه به مصرف‌کننده تعلق گرفت، هزینه تولید بالا رفت. متاثر از افزایش هزینه تولید قیمت کالاها نیز سیر صعودی پیدا کرد و چون نقدینگی سرگردان در کشور وجود داشت، روند افزایش تورم هم ادامه دار شد تا آنجا که به حدود ۴۵ درصد رسید. از سوی دیگر، چون درآمدهای ثابت دولت از محل فروش نفت بود، در دوره وفور درآمدها، پرداخت یارانه ها آنچنان با دشواری همراه نبود، هر چند در همان دوره هم یارانه بخش صنعت پرداخت نشد. با فروکش کردن درآمدهای نفتی، نه تنها بخش صنعتی کشور به قهقرا رفت، حتی دولت در پرداخت یارانه ها به مردم هم دچار مشکل شد. در حال حاضر ادامه دادن پرداخت‌های نقدی، اقدامی است که به شدت به زیرساخت های اقتصادی آسیب می زند، چرا که دولت به جای اینکه نقدینگی موجود را صرف بازسازی اقتصادی کند و اشتغال و تولید را افزایش دهد، همچنان این پول را به طور مستقیم به دست مردم می رساند که برای دریافت کننده هم سودی ندارد. بنابراین سیاست غلط پرداخت نقدی یارانه‌ها هر چه زودتر متوقف شود، به همان میزان به احیا و اصلاح اقتصادی کشور کمک می‌شود. دولت بهتر است بیش از این منابع مالی کشور را تلف نکند، کما اینکه تا همین جا هم پرداخت نقدی به دهک های پر درآمد به منزله تصرف اموال عمومی تلقی می‌شود، زیرا این اقشار برخوردار، بدون نیاز به چنین مبالغی همچنان دریافت آن را حق خود می دانند و دولت هم بی‌توجه به ناکارآمدی این سیاست، همچنان بر ادامه دادن آن اصرار می ورزد. ادامه روند پرداخت های نقدی، آن هم در شکل گسترده فعلی زهر مهلکی برای اقتصاد کشور است.