تأمین امنیت زنانی که شب در خیابان مانده‌اند

 
 سال 78 بود که اورژانس اجتماعی با هدف به حداقل رساندن زمان دسترسی مردم به منابع اجتماعی و کاهش میزان آسیب‌های اجتماعی وارده به افراد، در سازمان بهزیستی ایجاد شد. در ادامه فعالیت‌های اورژانس، جای خالی مراکز نگه‌داری از زنان خیابانی، کودکان کار خیابانی و… احساس شد و خانه‌های سلامت برای نگه‌داری از دختران فراری، مراکز نگه‌داری از کودکان کار و خیابان، مراکز کاهش طلاق و… ایجاد شد و این مراکز قدرت پاسخگویی اورژانس را افزایش داد. گشت سیار هم در سال 83 فعال شد و پس از آن خط تلفن 123 اورژانس اجتماعی نیز فعالیت خود را آغاز کرد.
 
برنامه اورژانس اجتماعی شامل مرکز اورژانس اجتماعی (تلفیقی از مداخله در بحران فردی، خانوادگی و اجتماعی)، خط تلفن 123، تیم سیار اورژانس و پایگاه خدمات اجتماعی است. این برنامه تلاش می‌کند مداخلات روانی و اجتماعی را قبل از مداخلات قضایی و انتظامی وارد کند. شناسایی آسیب‌های اجتماعی در حال شیوع به‌صورت کشوری و منطقه‌ای از طریق این برنامه صورت می‌گیرد تا به این ترتیب از آسیب‌های جدید در آینده جلوگیری شود.
 
چه کسانی مشمول دریافت خدمات اورژانس اجتماعی می‌شوند؟
گروه‌های هدف و افرادی که مشمول دریافت خدمات اورژانس اجتماعی می‌شوند، عبارت‌اند از: زوجین متقاضی طلاق و خانواده‌های دارای اختلافات حاد؛ زنان و دختران در معرض آسیب یا آسیب‌دیده اجتماعی؛ افرادی که قصد خودکشی دارند یا اقدام به خودکشی کرده‌اند؛ کودکان خیابانی و کار؛ همسران آزاردیده؛ کودکان آزاردیده؛ مبتلایان به اختلال هویت جنسی؛ دختران و پسران فراری از منزل؛ سالمندان و معلولان آزاردیده، معتادان، افراد بی‌خانمان؛ بیماران روانی مزمن و سایر افراد در کلیه سنین که در شرایط بحرانی ویژه قرار دارند.
 
خدماتی که اورژانس اجتماعی ارایه می‌دهد
اقدامات اجرایی که در اورژانس اجتماعی صورت می‌گیرد شامل پذیرش، خدمات تخصصی، ترخیص و پیگیری پس از ترخیص است. پذیرش افراد در اورژانس اجتماعی به دو شکل خودمعرف و ارجاعی انجام می‌شود. ارجاع نیز توسط خط اورژانس اجتماعی 123، خدمات سیار اورژانس اجتماعی، مراکز بهزیستی، مراکز قضایی، نیروی انتظامی و سایر نهادهای دولتی و غیردولتی صورت می‌گیرد. خدمات تخصصی اورژانس اجتماعی شامل خدمات مددکاری، روان‌شناسی، تربیتی، حقوقی، فرهنگی و آموزشی است و این خدمات به دو صورت سرپایی و نگه‌داری ارایه می‌شود.
 
ترخیص مناسب هم به شکل‌های زیر انجام می‌شود: بازگشت به خانواده که مهم‌ترین هدف این مراکز است؛ ارجاع به مراکز زیرمجموعه امور آسیب‌دیدگان اجتماعی مانند مراکز خانه سلامت، بازپروری زنان آسیب‌دیده اجتماعی و…؛ ارجاع به سایر مراکز مرتبط با سازمان بهزیستی و ارجاع به سایر سازمان‌ها و نهادهای حمایتی ذی‌ربط. پس از ترخیص فرد از اورژانس نیز مددکار اجتماعی مرکز موظف است پیگیری‌های لازم را به طرق علمی و مصوب انجام دهد.
 
178 مرکز پایگاه خدمات اجتماعی در کشور ارایه خدمت می‌کنند
به گفته حسین اسدبیگی؛ رییس اورژانس اجتماعی کشور مراکز مداخله در بحران اورژانس اجتماعی سه سطح دارند و در استان‌های بزرگ و برخی شهرستان‌ها به‌صورت شبانه‌روزی و در شهرستان‌های کوچک به‌صورت روزانه، آماده ارایه خدمات به مراجعه‌کنندگان هستند. در سراسر کشور 178 مرکز پایگاه خدمات اجتماعی و 298 خودروی خدمات سیار وجود دارد. ضمن این‌که سال گذشته 557 هزار تماس با خط تلفنی 123 برقرار شده که 148 هزار عدد از این تماس‌ها مرتبط با موضوع اورژانس اجتماعی بوده است. از این تماس‌ها 7 درصد در مورد کودک‌آزاری و 6 درصد در مورد همسرآزاری بوده است. فرار از منزل نیز 960 مورد تماس را به خود اختصاص داده است. 45 درصد از تماس‌ها نیز تنها برای گرفتن راهنمایی به‌ویژه در مورد مسأله اعتیاد بوده است.
 
او در رابطه با آمار کسانی که در خصوص موضوع خودکشی با اورژانس اجتماعی تماس گرفته‌اند گفت: سال گذشته 2 هزار نفر به صورت تلفنی مشکل خود را با کارشناسان مطرح کردند. یک هزار و 800 تن به مراکز خدمات سیار اورژانس اجتماعی و 685 تن به مراکز مداخله در بحران مراجعه و موضوع خودکشی را مطرح کردند. برنامه‌های بازآموزی مددکاری و روانشناسی برای کارشناسان اورژانس اجتماعی اجرا می‌شود تا راه‌های مداخله‌ علمی‌تر و حرفه‌ای‌تر برای مواجهه با افراد در معرض خودکشی را بیاموزند.
 
چند روز پیش هم در خبرها عنوان شد زنانی که به هر دلیلی شب در خیابان ماندند و نتوانستند خود را به جایی برسانند می‌توانند با خط تلفن 123 تماس بگیرند تا امنیت آن‌ها تأمین شود.