متن کامل گزارش آمانو در راستای قطعنامه ۲۲۳۱
گزارش یوکیا آمانو درباره راستی آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت منتشر شد.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از ایسنا متن کامل گزارش مدیرکل آژانس به شرح زیر است:
«شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی
GOV/۲۰۱۶/۴۶
۸ سپتامبر ۲۰۱۶
راستی آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت
گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی
A. مقدمه
۱. این گزارش مدیر کل به شورای حکام و همزمان به شورای امنیت سازمان ملل (شورای امنیت) در خصوص اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران (ایران) ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و در خصوص موضوعات مرتبط با راستی‌آزمایی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت است. این (گزارش) همچنین اطلاعاتی درخصوص موضوعات مالی، و مشورت‌ها و تبادل اطلاعات آژانس با کمیسیون مشترک ایجاد شده توسط برجام ارائه می دهد.
B. سابقه
۲. در تاریخ ۱۴ ژوییه ۲۰۱۵، چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلیس، ایالات متحده آمریکا، بهمراه نماینده عالی اتحادیه اروپا برای امور خارجی و سیاست امنیتی (E۳/EU+۳) و ایران درخصوص برجام توافق کردند. در تاریخ ۲۰ ژوییه ۲۰۱۵ شورای امنیت قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) را به تصویب رساند که در آن از جمله از مدیرکل درخواست کرد که “راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته ای ایران برای کل دوره تعهدات یادشده درچارچوب برجام را برعهده گیرد”.[۱] در اوت ۲۰۱۵، شورای حکام به مدیرکل اجازه داد تا راستی‌آزمایی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته ای ایران همانگونه که در برجام پیش بینی شده را انجام داده و بر همین اساس برای کل دوره تعهدات یادشده در پرتو قطعنامه شماره ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل، منوط به در اختیار داشتن منابع مالی و منطبق با رویه های پادمانی استاندارد آژانس، گزارش ارائه نماید. شورای حکام همچنین اجازه داد که آژانس با کمیسیون مشترک هم‌چنان که در سند GOV/۲۰۱۵/۵۳ و اصلاحیه یک آن آمده، مشورت و تبادل اطلاعات کند.
۳. هزینه سالانه تخمینی آژانس برای اجرای پروتکل الحاقی ایران و برای راستی‌آزمایی و نظارت تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران به شرح مندرج در برجام مبلغ ۹.۲ میلیون یورو در سال است که کل آن از محل کمک‌های فرا بودجه‌یی در سال ۲۰۱۶ تأمین می‌شود. تا تاریخ ۲۴ اوت ۲۰۱۶ مجموع مبلغ در اختیار آژانس برای اجرای پروتکل الحاقی و برای راستی‌آزمایی و نظارت در ارتباط با برجام به میزان ۱۰.۱ میلیون یورو بوده است که منابع هزینه نشده برای فعالیتهای برنامه اقدام مشترک (JPA) را نیز شامل می‌شود.
C. فعالیتهای راستی‌آزمایی و نظارت بر برجام (JCPOA)
۴. از تاریخ ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ (روز اجرای برجام) آژانس اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران ذیل برجام را راستی‌آزمایی و نظارت کرده[۲],[۳] و از زمان انتشار گزارش فصلی قبلی مدیرکل، به‌شرح ذیل گزارش می‌دهد[۴].
C.۱. فعالیتهای مربوط به آب سنگین و بازفرآوری
۵. ایران ساخت رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک (رآکتور IR-۴۰) موجود را طبق طراحی اولیه آن پیگیری نکرده است.[۵] ایران قرص‌های اورانیوم طبیعی، میله‌های سوخت یا مجموعه‌های سوخت طراحی شده به صورت ویژه برای راکتور IR-۴۰ طبق طراحی اولیه را تولید یا آزمایش نکرده و همه قرص‌های سوخت اورانیوم طبیعی و مجموعه‌های سوخت موجود در انبار تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده است (بندهای ۳ و ۱۰).[۶]
۶. ایران به اطلاع‌رسانی به آژانس در خصوص موجودی آب سنگین در ایران و تولید آب سنگین در کارخانه تولید آب سنگینHWPP)[۷]) ادامه داده و به آژانس اجازه داده است که بر میزان ذخایر آب سنگین ایران و مقدار آب سنگین تولید شده در HWPP نظارت کند (بند ۱۵). در تاریخ ۳۰ اوت ۲۰۱۶، آژانس راستی‌آزمایی کرد که ذخیره آب سنگین ایران به ۱۲۶.۵ متریک تن رسیده است.[۸] در سراسر بازه زمانی گزارش‌دهی، ایران بیش از ۱۳۰ متریک تن آب سنگین در اختیار نداشته است (بند ۱۴).
۷. ایران فعالیتهای مربوط به بازفرآوری را در رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) و تأسیسات تولید ایزوتوپ مولیبدن، ید و زنون (MIX) و یا در هر تأسیسات اعلام شده دیگر انجام نداده است (بند ۱۸).
C.۲. فعالیتهای مربوط به غنی‌سازی و سوخت
۸. تعداد ۵۰۶۰ سانتریفیوژ IR-۱ به صورت نصب شده در ۳۰ آبشار به شکل محاسبه شده در واحدهای عملیاتی در زمان توافق پیرامون برجام (بند ۲۷) در کارخانه غنی‌سازی سوخت (FEP) در نطنز به صورت نصب شده باقی مانده‌اند. ایران تعداد ۹۶ سانتریفیوژ IR-۱ را از میان سانتریفیوژهای در حال نگهداری در انبار[۹] به منظور جایگزینی با سانتریفیوژهای آسیب دیده یا خراب نصب شده در FEP خارج کرده است (بند ۲۹.۱).
۹. ایران به غنی‌سازی UF۶ در FEP ادامه داده است.[۱۰] در سراسر بازه زمانی گزارش‌دهی، ایران غنی‌سازی بالاتر از ۳.۶۷ درصد از اورانیوم ۲۳۵ را انجام نداده است (بند ۲۸).
۱۰. ایران متعاقب بازیابی اورانیوم غنی‌سازی شده‌ای که به عنوان (اورانیوم) قابل بازیابی از خطوط فرآیند در EUPP [۱۱] بیان کرده بود، در نامه‌ای به تاریخ ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۶ گزارشی را در خصوص مقدار اورانیوم غنی سازی شده در خطوط فرآیند کارخانه پودر فرآوری شده UO۲ در اصفهان (EUPP) در اختیار آژانس قرار داد.[۱۲] آژانس گزارش ایران را بررسی کرده و مشخص ساخته است که ایران مقدار اورانیوم غنی‌سازی شده در خطوط فرآیند EUPP را بیشتر تخمین زده است. آژانس در نامه ای به تاریخ ۲۳ اوت ۲۰۱۶ از ایران خواست تا این مقدار را مورد ارزیابی مجدد قرار دهد و گزارش خود را طبق آن اصلاح نماید. مباحث فنی مربوطه بین آژانس و ایران در جریان است.
۱۱. کل موجودی ذخیره شده اورانیوم غنی سازی شده ایران از میزان ۳۰۰ کیلوگرم UF۶ غنی شده تا میزان ۳.۶۷ درصد اورانیوم ۲۳۵ (یا معادل آن در اشکال مختلف شیمیایی) فراتر نرفته است (بند ۵۶).[۱۳]
۱۲. در کارخانه غنی سازی سوخت فردو (FFEP) تعداد ۱۰۴۴ سانتریفیوژ IR-۱ در یک بال از تأسیسات مزبور قرار داده شده‌اند (بند ۴۶)، که تعداد ۱۰۴۲ سانتریفیوژ IR-۱ به صورت نصب شده در شش آبشار باقی مانده‌اند و در تاریخ ۱۳ اوت ۲۰۱۶ دو سانتریفیوژ IR-۱ از این شش آبشار جدا، اصلاح و به صورت جداگانه در همان بال از تأسیسات مزبور به منظور انجام «تحقیقات اولیه و فعالیت های تحقیق و توسعه مربوط به تولید ایزوتوپ با ثبات» نصب شدند.[۱۴] ایران در بازه زمانی گزارش هیچ گونه غنی سازی اورانیوم یا فعالیت های تحقیق و توسعه مرتبط انجام نداده و هیچ گونه مواد هسته ای در کارخانه وجود نداشته است (بند ۴۵).
۱۳. همه سانتریفیوژهای انبار شده به همراه متعلقات آن‌ها در انبار، تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده‌اند (بندهای ۲۹، ۴۷، ۴۸ و ۷۰).[۱۵] آژانس دسترسی منظم به ساختمان های مرتبط در نطنز شامل همه FEP و کارخانه نیمه صنعتی غنی‌سازی (PFEP) را ادامه داده و دسترسی روزانه طبق درخواست آژانس انجام شده است (بند ۷۱).
۱۴. ایران فعالیت های غنی‌سازی را در راستای غنی‌سازی بلند مدت و برنامه تحقیق و توسعه غنی‌سازی خود به همان صورت ارائه شده به آژانس در تاریخ ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ انجام داده است (بند ۵۲).
۱۵. ایران هیچ‌کدام از تأسیسات اعلام شده را به منظور تبدیل صفحات سوخت یا ضایعات به UF۶ مورد استفاده قرار نداده و از ساخت تأسیساتی جدید بدین منظور به آژانس اطلاعی نداده است (بند ۵۸).
C.۳. تحقیق و توسعه، تولید و موجودی سانتریفیوژ
۱۶. هیچ‌گونه اورانیوم غنی شده‌ای از طریق فعالیتهای تحقیق و توسعه انباشت نشده است، تحقیق و توسعه غنی‌سازی ایران با و بدون اورانیوم با استفاده از سانتریفیوژها در محدوده تعریف شده در برجام انجام شده است. ( بندهای ۳۲-۴۲)
۱۷. متعاقب مفاد گزارش قبلی مدیرکل[۱۶] ایران اظهارنامه‌های مربوط به تولید و موجودی لوله‌های روتور سانتریفیوژ و بیلوز (Bellows) را به آژانس ارائه کرده و اجازه راستی‌آزمایی اقلام در موجودی را به آژانس داده است (بند ۸۰.۱). آژانس نظارت مداوم شامل استفاده از اقدامات نظارتی و مراقبتی را انجام داده و راستی آزمایی نموده که تجهیزات اعلام شده برای تولید لوله های روتور و بیلوزها برای تولید سانتریفیوژ فقط برای فعالیتهای مشخص شده در برجام استفاده شده‌اند (بند ۸۰.۲). ایران هیچ‌گونه سانتریفیوژ IR-۱ را برای جایگزینی با آن‌هایی که خراب شده و یا از کار افتاده اند تولید نکرده است. ( بند ۶۲)
۱۸. همه لوله‌های روتور اعلام شده، بیلوزها و مجموعه‌های روتور شامل لوله روتورها و بیلوزهایی که از روز اجرا تولید شده‌اند تحت نظارت مداوم آژانس قرار داشته‌اند. (بند ۷۰) همانگونه که قبلاً گزارش شد، ایران در تاریخ ۲ ماه می ۲۰۱۶ به آژانس اطلاع داد که قصد دارد تولید لوله‌های روتور را مجدداً آغاز کند.[۱۷] بر اساس راستی‌آزمایی آژانس، ایران در تاریخ ۲۶ ژوئن ۲۰۱۶ این تولید را مجدداً آغاز کرد. مباحث فنی مربوطه میان ایران و آژانس ادامه دارد.
D. اقدامات شفاف‌سازی
۱۹. ایران کماکان به آژانس اجازه داده تا از نظاره‌گرها و مهر و موم‌های الکترونیکی آنلاین در زمینه غنی‌سازی استفاده کند تا بدینوسیله وضعیت آن‌ها در اماکن هسته‌ای به بازرسان آژانس مخابره و جمع‌آوری خودکار ثبت سوابق اندازه‌گیری توسط ادوات اندازه‌گیری نصب شده آژانس تسهیل شود (بند ۶۷.۱). ایران بنا به درخواست، نسبت به صدور روادید درازمدت برای بازرسان منصوب آژانس اقدام کرده و برای آژانس در اماکن هسته‌ای، محل کار مناسب فراهم کرده و استفاده از محل کار در مکان‌های نزدیک سایت‌های هسته‌ای در ایران را تسهیل کرده است (بند ۶۷.۲). ایران بازرسان اضافی آژانس تعیین شده برای ایران را پذیرفته است. (بند ۶۷.۳)
۲۰. ایران کماکان به آژانس اجازه داده – تا از طریق اقدامات مورد توافق با ایران، از جمله از طریق اقدامات مراقبتی و نظارتی – بر تمامی کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) تولید شده در ایران یا کسب شده از دیگر منابع و گزارش شده توسط ایران به آژانس، نظارت کند. همچنین، ایران تمامی اطلاعات ضروری برای قادر کردن آژانس جهت راستی آزمایی تولید کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) و موجودی انبار UOC تولید شده در ایران یا کسب شده از هر منبع دیگری را ارایه کرده است (بند ۶۹).
E. دیگر اطلاعات مرتبط
۲۱. ایران اجرای موقت پروتکل الحاقی موافقت‌نامه پادمان‌ها بر اساس ماده ۱۷ (b) پروتکل الحاقی، تا زمان لازم الاجرا شدن آن را ادامه می‌دهد. در تاریخ ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۶، ایران اظهارنامه‌های خود را بر اساس پروتکل الحاقی (به آژانس) ارایه کرد. این اظهارنامه‌ها تحت ارزیابی آژانس قرار دارد. آژانس بر اساس پروتکل الحاقی، کماکان دسترسی‌های تکمیلی به سایت‌های هسته‌ای و دیگر مکان‌ها داشته است.
۲۲. طی مقطع زمانی این گزارش، آژانس در جلسات گروه کاری خرید کمیسیون مشترک شرکت نکرده است. (برجام، ضمیمه چهار – کمیسیون مشترک، بند ۶.۴.۶).
F. خلاصه:
۲۳. آژانس به راستی آزمائی انحراف نداشتن مواد هسته‌ای اعلام شده در تاسیسات هسته‌ای و مکان‌های خارج از تاسیسات که به‌طور معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند (LOFs) و از سوی ایران درچارچوب موافقت‌نامه پادمان‌ها اعلام شده ادامه می‌دهد. ارزیابی‌ها در خصوص نبود فعالیت‌ها و مواد هسته‌ای اعلام نشده برای ایران کماکان ادامه دارد.
۲۴. از روز اجرا، آژانس به نظارت و راستی آزمایی اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای از سوی ایران بر اساس مفاد برجام پرداخته است.
۲۵. مدیرکل به گزارش‌دهی به طور مقتضی ادامه خواهد داد.
پاورقی:
