تحلیل کارشناسی،جهاد نفس در دیدگاه امام خمینی(س)

عصر خبر: رسیدگی به ظاهر و تلاش برای داشتن تهذیب اخلاق از دیدگاه برخی کارشناسان علوم رفتاری خودسازی به شمار می رود.انسان از خودسازی برای رسیدن به خواسته ها و هماهنگ شدن با شرایط زندگی بهره مند می شود و برای تکامل ظرفیت ها و پرورش نفس خودسازی امری لازم و ضروری به شمار می رود.
دکتر قربانعلی ابراهیمی جامعه شناس  و استاد دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار آستان گفت:انسان در میان سایر جانداران که تک بعدی هستند،دارای دو بعد مادی و معنوی است.بعد معنوی در زندگی انسان نقش اساسی دارد و این بعد را بعد ملکوتی،فطری یا عقلایی می نامند.در حقیقت شناخت،وجدان،ایثار،گذشت و حقیقت طلبی یا حتی علم جویی نیز در این بعد می گنجد.
وی با اشاره به فرمایشات امام راحل در زمینه جهاد نفس و جهاد اکبر و تحلیل این دیدگاه گفت: همان طور که امام خمینی(س) در بیانات شان به جهاد نفس تاکید داشتند بیشتر به این منظور است که جهاد نفس باعث سازندگی ملت می شود و این همان دیدگاه را به اثبات می رساند که خودسازی باعث تکامل انسانی و جامعه انسانی می شود.
امام خمینی(س) در این باره فرمودند:”‏‏ سازندگی های روحی مقدم بر‏‎ ‎‏همه سازندگی هاست. جهاد سازندگی از خود افراد باید شروع بشود و خودشان را‏‎ ‎‏بسازند و با شیطان باطنی جهاد کنند که این جهاد منشأ همه جهادهایی است که بعد‏‎ ‎‏واقع می شود. انسان تا خودش را نسازد نمی تواند دیگران را بسازد و تا دیگران‏‎ ‎‏ساخته نشوند، نمی شود که کشور ساخته بشود. جهاد سازندگی از خود آدم باید‏‎ ‎‏شروع بشود.‏
‏‏   ایشان در کلامی دیگر می فرمایند:” جهاد نفس، جهاد اکبر است. برای اینکه همۀ جهادها اگر بخواهد نتیجه داشته باشد و‏‎ ‎‏بخواهد انسان در جهادها پیروز بشود موکول به این است که در جهاد نفس پیروز باشد.‏‎ ‎‏اگر انسانها توجه به خودشان داشته باشند، جهاد نکرده باشند با شیطان خودشان، اینها‏‎ ‎‏واحد واحدهایی هستند که علاوه بر اینکه نمی توانند اصلاح جامعه را بکنند، فساد هم در‏‎ ‎‏جامعه می کنند. همه فسادهایی که در عالم واقع می شود، برای این است که آن جهاد واقع‏‎ ‎‏نشده؛ آن جهاد اکبر واقع نشده. تمام این گرفتاریهایی که بشر دارد از دست خود بشر‏‎ ‎‏دارد. بشر است که به بشر جنایت وارد می کند. سایر موجودات، سایر حیوانات ولو سبع‏‎ ‎‏هم باشند، آن قدری که بشر جنایت می کند آنها نمی کنند. این بشر است که چون اصلاح‏‎ ‎‏نشده است و جهاد سازندگی نکرده است، این از همۀ حیوانات سبعتر است. هیچ سبعی‏‎ ‎‏مثل انسان نیست. و هیچ حیوان دیگری هم به پای این حیوان نمی رسد. ‏(صحیفه امامجلد 11صفحه 379).
دکتر ابراهیمی در ادامه گفت:از بیانات امام خمینی(س) می توان این طور برداشت کرد که تمام فسادها و آسیب های اخلاقی و اجتماعی که جامعه را تهدید می کند به این علت است که انسان با نفس خود در مبارزه نبوده و جهادی صورت نگرفته است چنانچه جهاد با نفس صورت گیرد تا حدودی جوامع از گزند آسیب ها مصون می ماند.جهاد نفس انسان را به تعالی،رشد و شهود قلبی می رساند.جهاد نفسس یا همان خودسازی علاوه بر جنبه های اعتقادی ،جنبه های اخلاقی و اجتماعی زیادی را در بر می گیرد.افرادی که دارای تواضع و فروتنی هستند و از تکبر و خودخواهی پرهیز می کنند در حقیقت خودسازی را به تکامل رساندند.همان گونه که بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران تاکید می کنند بر اینکه سازندگی های روحی بر همه سازندگی ها مقدم تر است منظور این است که جامعه ای که افراد در آن به لحاظ روحی و روانی از سلامت روان کامل برخوردار باشند جامعه از هر گونه آلودگی مبرا خواهد شد.