ماجرای بدهی سنگین دو نماینده به بانک
هفته نامه تجارت فردا نوشت:
گزارشی که مجلس
هشتم در مورد اصلی‌ترین بدهکاران بانکی کشور به دست آورد، هر چند به دلایلی
صلاح دیده شد تا رسانه‌ای نشود اما حال، پس از گذشت دو سال از انجام این
تحقیق و تفحص برخی از اسامی بدهکاران بالاتر از یک میلیارد تومان در حال
رسانه‌ای شدن است. در این بین، بانک ملی لیست بدهکارانش را به صورت اسامی
به ترتیب میزان معوقات بانکی منتشر کرد که بازه‌ای از چند میلیارد تومان تا
چند هزار میلیارد تومان را در‌برمی‌گرفت. در این بین اسامی برخی از
تولیدکنندگان بزرگ کشور، برخی از افرادی که این روزها به اسم اختلاس و
رانت‌خواری اقتصادی دارای پرونده مفتوحه قضایی هستند و همچنین اسامی برخی
چهره‌های سیاسی دیده می‌شود. افرادی که در لیست حدود 150نفره بانک ملی،
تقریباً همگی در رده‌هایی بالاتر از شهرام جزایری قرار دارند. بدهکاران
بزرگی که به گفته اعضای تیم تفحص از معوقات بانکی به راحتی در کشور هنوز به
فعالیت اقتصادی مشغول هستند و نه ممنوع‌الخروج شدند و نه ممنوع‌المعامله؛
معوقات‌شان در یک بانک میلیاردی است و با این حال از یک بانک دیگر هم اقدام
به دریافت یک وام کلان دیگر می‌کنند. وام‌هایی که در گزارش تفحص مجلس مشخص
می‌شود در بسیاری از موارد میزان وثیقه به کار برده‌شده هیچ تناسبی با
میزان وام دریافتی ندارد.
در این بین در ردیف صد
و اندی از لیست بدهکاران بانک ملی، نام دو نماینده مجلس به چشم می‌خورد:
ایرج ندیمی؛ محسن کوهکن؛ میزان وثیقه 9 میلیارد تومان؛ میزان معوقه بانکی 9
میلیارد تومان؛ وامی که گفته می‌شود برای ساخت چهار برج مسکونی برای
تعاونی مسکن نمایندگان، پنج سال پیش به صورت مشارکتی و پرداخت در چند قسط
متناسب با پیشرفت کار دریافت شده است. در حالی که طبق قانون وام‌های
مشارکتی، سقفی برای مدت زمان ساخت گذاشته می‌شود اما به گفته محسن کوهکن
عضو هیات‌رئیسه مجلس، چون در مراحلی از ساخت مشکلاتی مانند برکناری
پیمانکار یا ایرادات شهرداری برای دادن پایان کار ایجاد شد، در انجام پروسه
ساخت و اتمام کار، طبق زمان‌بندی، کار جلو نرفته است و تازه هشت ماه پیش
در نامه‌ای به بانک درخواست آغاز تقسیط جهت پرداخت اقساط را داده‌اند. در
حالی که بر اساس قانون وام‌های مشارکتی، پروژه باید در زمان کوتاه‌تری به
اتمام می‌رسیده است.
البته محسن کوهکن، این اتفاق
را به نفع بانک می‌داند چون هر قدر دوران مشارکت طولانی‌تر باشد سود
18درصدی را که نسبت به سود در دوران تقسیط بیشتر است، دریافت می‌کند. هر
چند وی از پاسخ به این موضوع که در اختیار داشتن تسهیلاتی چند میلیاردی
(حتی به صورت تقسیطی) در پنج سال گذشته با توجه به میزان نرخ تورم، بسیار
بیشتر از سود 18درصدی به نفع دریافت‌کنندگان بوده است تا بانک ملی؛ به هر
روی این نماینده که به عنوان نماینده تعاونی مسکن مجلس هفتم، مسوول دریافت
این وام‌ها بوده است، می‌گوید در حالی که مردم به راحتی وام‌های 50 میلیونی
برای مسکن دریافت می‌کنند 9 میلیارد وام برای 440 کارمند و نماینده مجلس
رانت خاصی نیست و پس از تقسیط هم به پرداخت معوقات بانکی خواهند پرداخت.
این در حالی است که محورهای اصلی گزارش تفحص مجلس از معوقات بانکی شامل
محورهایی مانند این سوالات بود که آیا پرداخت تسهیلات از سوی نظام بانکی به
طرح‌ها دارای توجیه فنی، اقتصادی و مالی بوده و آیا گیرندگان تسهیلات
اهلیت داشته‌اند؟ آیا بانک‌ها در پرداخت تسهیلات، وثایق معتبر دریافت کرده و
به تشخیص خود عمل کرده‌اند یا تحت دستور و فشار مجبور به پرداخت تسهیلات
شده‌اند؟ چند درصد تسهیلات پرداختی جذب و در محل‌های اعلامی هزینه شده است و
علت و میزان معوقات بانکی در این دوره زمانی چقدر بوده است؟ و اشخاص حقیقی
و حقوقی که تسهیلات دریافتی‌شان بیش از 10 میلیارد ریال بوده است و آنانی
که در سررسید مقرر مطالبات بانک‌ها را پرداخت نکرده‌اند چه کسانی.
****
آقای کوهکن در گزارش تحقیق و تفحص مجلس از بزرگ‌ترین معوقات بانکی شاهد
این هستیم که در لیست بدهکاران بانک ملی، اسم شما و آقای ندیمی و یک فرد
دیگر با بدهی 9 میلیارد تومانی مطرح است. می‌توانید دلیل اخذ این وام و عدم
پرداخت معوقات بانک را بگویید؟
این وام
برای پروژه مسکن نمایندگان و کارکنان مجلس است که برای ساخت 440 واحد
مسکونی در چهار برج، از بانک ملی دریافت شد. من و آقای ندیمی و آقای برزگر
به نمایندگی از این 440 نفر، مراحل اخذ این وام را انجام دادیم. چون این
440 نفر نمی‌توانستند تک به تک طرف معامله با بانک باشند حضور من و آقای
ندیمی به نمایندگی از این افراد چهار برج را به رهن بانک بردیم و برای
تک‌تک آنها وام مسکن 20 میلیون تومانی گرفتیم. این پروژه مسکن که معروف به
پروژه کوثر است در مجلس هفتم کلید زده شد. که مجموعه‌ای از کارکنان مجلس
نمایندگان مجلس هفتم و نمایندگان ادوار بوده‌اند. در این پروژه برای اولین
بار بود که برای منزل نمایندگان تمام بخش‌ها از زمین تا ساخت‌و‌ساز از هیچ
گونه تسهیلات مجلس استفاده نشد و همه چیز به نرخ بازار آزاد تامین شد.
* چرا اقساط این وام‌ها پرداخت نشده است؟
ساختمان
امسال کار ساخت و سازش تمام می‌شود. ما یک بار هم مراجعه کردیم به بانک تا
وام را تقسیط کند اما شهرداری یک شرایطی را برای نمای ساختمان گذاشته بود
که به همین دلیل گرفتن پایان کار کمی به تاخیر افتاد. در و پنجره هم هنوز
اتمام نیافته بود که حالا در مراحل پایانی است.
* این وام باید چند‌ساله پرداخت می‌شد؟
این
وامی که ما گرفتیم وام مشارکت در دوران ساخت بود. سود 18درصدی داشت و
وقتی ساختمان تمام شد، وام تقسیط می‌شود و دفترچه‌هایش را به افراد می‌دهیم
و دیگر پروژه در رهن بانک نمی‌رود بلکه سند تک‌تک این 440 نفر به طور
جداگانه در غالب وام‌های 20 میلیون‌تومانی به رهن بانک می‌رود و چند‌ساله
اقساطش را پرداخت می‌کنند. ما چند ماه پیش از بانک خواستیم که وام را به
تعداد افراد تقسیط کند چون سفت‌کاری تمام شده بود؛ منتها بانک تمایلی به
این کار نداشت چون وقتی تقسیط صورت بگیرد سود دریافتی بانک پایین می‌آید
اما سود دوران مشارکت بالاست؛ و این به نفع بانک است. این تعاونی شبیه
تعاونی‌های دیگری است که وام می‌گیرند. مثلاً شما در نشریه‌تان تعاونی
می‌زنید و می‌روید وام می‌گیرید.
* شما این وام را چه سالی گرفتید؟
این
وام را یکجا دریافت نکردیم. مطابق با پیشرفت کار بخشی از این رقم 9
میلیارد تومان را دریافت کردیم. به عبارتی 20 درصد به 20 درصد متناسب با
پیشرفت کار، وام دریافت شده است. این وام مشارکتی است و فرق می‌کند با
وام‌هایی که یک فرد به صورت یکجا یا در دو قسط دریافت می‌کند.
* یعنی اولین بخش را شما از 85 دریافت کردید و در شش سال گذشته سرجمع این دریافت‌ها به 9 میلیارد تومان رسیده است؟
ساخت
را از سال آخر مجلس هفتم شروع کردیم اما با مشکلاتی برخورد کردیم،
پیمانکار در دوره‌ای خلع ید شد و حمالی ساخته شد. اما ما مکاتباتش را داریم
که وقتی سفت‌کاری تمام شد از بانک خواستیم تقسیط را آغاز کند. چون وقتی
تقسیط صورت بگیرد دفترچه پرداخت تحویل داده می‌شود.
*
اما آقای کوهکن، اینجا یک مشکلی وجود دارد. شما می‌گویید هشت ماه پیش
درخواست تقسیط داده‌اید؛ اما دریافت وام را از سال 86 آغاز کرده‌اید. به
قول شما همان 20 درصد 20 درصد هم زمان‌های مشخصی دارد که مثلاً شما باید
طول سازه‌تان در دو سال تمام شود. اما شما وامی میلیاردی گرفته‌اید و این
هشت ماه را هم کم کنیم چهار سال این وام چند میلیاردی به صورت بخش بخش در
اختیار شما قرار گرفته است. این وسط سوال اصلی سود این پول است که به جای
دو سال فعلاً چهار سال است که بدون پرداخت در اختیار 440 کارمند و نماینده
مجلس بوده است. با توجه به نرخ تورم، حتی اگر امروز هم وام تقسیط شود و سود
محاسبه شود باز هم یک امتیاز ویژه به این برج‌ها و مالکانش از محل منابع
بانک ملی اختصاص نیافته است.
شما با سیستم
وام چون آشنا نیستید این سوال را می‌کنید. وقتی شما شش ماه از آغاز کارتان
می‌گذرد می‌آیند و میزان پیشرفت کارتان را می‌بینند که 30 درصد تا 40 درصد
کار را انجام داده‌اید؛ خب 20 درصد وام را برای شما آزاد می‌کنند. شما
ساختمان را پیش می‌برید و باز شش ماه بعد مطابق پیشرفت به بانک اعلام
می‌کنید. بانک مجدداً نگاه می‌کند؛ لذا وام ساختمان در این مدت یک سود
دوران مشارکت دارد. بعد از تقسیط هم سود زمان تقسیط را دارد. چون سود
مشارکت بالاتر از سود تقسیط است این بانک است که به طور عمدی ترجیحش این
است که دیرتر تقسیط را آغاز کند. ما هم برعکس تمایل داشتیم زودتر وام را
تقسیط کند. نامه‌اش هم موجود است که هشت ماه پیش نامه نوشتیم و درخواست
تقسیط کردیم.
•
اگر این حرف‌های شما صحیح است، پس چرا بانک ملی شما را به عنوان یکی از
بدهکاران اصلی این بانک که دارای معوقه‌های میلیاردی هستند، معرفی کرده
است؟
خب بانک ملی تخلف کرده است. ما هشت ماه پیش نامه نوشته‌ایم و بانک با تقسیط مخالفت کرده است.
•
آقای حداد این وام را برای نمایندگان مجلس هفتم جور کرد؟ چون هزاران
تعاونی مشابه هست اما به همین راحتی نمی‌توانند وام‌هایی با رقم 9 میلیارد
تومان دریافت کنند.
نه ربطی به آقای حداد
نداشت. این هم به بی‌اطلاعی شما از وضعیت وام برمی‌گردد. اگر شما به عنوان
یک فرد بخواهید وام مسکن دریافت کنید به راحتی تا 50 میلیون و 60 میلیون
وام پرداخت می‌کنند. از طرفی شما این را هم لحاظ کنید وقتی که اعضای تعاونی
ما برای یک واحد 78 متری یا 150 متری ظرف چندین سال 150 تا 200 میلیون پول
بدهند، سهم یک قسط 20 میلیون تومانی به جایی نمی‌خورد. یعنی این طور نیست
که با پول بانک خانه ساخته باشیم و سودش را هم پرداخت نکرده باشیم. بانک
شریک بسیار بدی است و من اگر قرار بود برای خودم خانه‌ای بسازم حتماً از
بانک وام نمی‌گرفتم. دلیلش هم این است که بنده همه چیزم را فروخته‌ام دارم
در یک جایی ساخت و ساز می‌کنم که خودم و بچه‌هایم جایی بنشینیم. یک ریال از
بانک وام نگرفتم چون بانک را شریک خوبی نمی‌دانم.
