در گفتگو با مهندس زینلی مطرح شد: کویرتایر نخستین تولیدکننده تایر سبز در ایران
کویر تایر تاکنون حدود ۲۰درصد نیاز بازار را تامین کرده است.
به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، افزایش ارتباطات بینالمللی در سطح صنعتی و حضور در حوزههایی در سازمان ملل که روی قوانین زیستمحیطی کار میکنند و تاثیر آتی مهمی روی صنایع مختلف کشور از جمله صنعت تایر دارد، موجب میشود که صنعت تایر کشور نیز فرصت تغییر متناسب با تحولات دنیا را بهدست آورد. برای بررسی صنعت تایر کشور، مشکلات و نقاط قوت و ضعف آن با سید محمدحسین زینلی مدیرعامل شرکت کویر تایر به بحث و گفتوگو پرداختیم.
مهندس زینلی بیان کرد: تحریمها بر تامین مواد اولیه، قطعات یدکی، فناوری و ارتباطات با دنیای خارج و … نه تنها روی صنعت تایر به صورت خاص بلکه روی زنجیره ارزش صنعت تایر نیز تاثیر میگذارد اما فرصتهایی نیز برای کویرتایر فراهم کرده است و برای نخستین بار در کشور، کویرتایر توانست پرس پخت مورد نیاز صنعت تایر را بومیسازی کند. همچنین، چندین تایر در اندازهها و سرعتهای مختلف با تکنولوژی تایر سبز در حوزههای تایرهای سواری و SUVها، کویرتایر را بینیاز از خرید تکنولوژی تولید تایر سواری از خارج کشور کرده است.
در مورد فعالیت شرکت و تاریخچه آن توضیح دهید.
شرکت کویرتایر در اواخر سال ۱۳۶۶ با سرمایه یک میلیون ریال توسط گروهی از معتمدین شهرستان بیرجند تاسیس و عملیات اجرایی احداث کارخانه بر اساس موافقت اصولی صادره از وزارت صنایع وقت و با ظرفیت اسمی ۲۵.۵۰۰ تن از نیمه دوم ۱۳۷۰ در زمینی به مساحت ۱۱۲ هکتار در شهرستان بیرجند آغاز شد. سرمایه اولیه آغاز به کار احداث کارخانه با تلاش و پیگیریهای مجدانه و با تکیه بر مشارکت سرمایههای خرد، از سهامداران جزء و مردمی ۴۲ شهر از سراسر کشور تامین شد و با ۲۲ نوبت افزایش سرمایه طی سالهای ۱۳۶۶ تا ۱۳۸۰، سرمایه شرکت از ۱۰۰ هزار تومان به ۲۰ میلیارد تومان افزایش یافت و سرانجام، در نوزدهم مهر ماه سال ۱۳۷۷ با صرف ۳۵۰ میلیارد ریال سرمایهگذاری و ارزبری ۸۴ میلیون دلار به بهرهبرداری رسید. اکنون، سرمایه ثبتی شرکت ۷۰۰ میلیارد ریال است.
کویرتایر نخستین تایرساز ایرانی است که اقدام به انعقاد قرارداد خرید و انتقال دانش فنی و تولید تایرهای رادیال استیل بلت کرد. برای تولید تایر منطبق بر فنآوری روز دنیا، همه ماشینآلات شرکت کویرتایر با برترین کیفیت و پیشرفتهترین تکنولوژی سختافزاری، از معروفترین تامینکنندگان اروپا و ژاپن خریداری شد. شرکت کویرتایر از بدو راهاندازی در سال ۷۷ تاکنون همواره با نوآوری، تلاش، پشتکار و توانمندی مدیران، کارشناسان و کارکنان متعهد و دلسوز خود بیش از صدها عنوان دستاورد از مراکز مختلف کشور و جهان کسب کرده است.
این افتخارات کارنامه درخشانی را در صنعت تایر کشور فراروی کویرتایر گشوده و آن را به عنوان یک واحد پیشرو، متعالی و افتخارآفرین در سطح ملی و استانی مطرح ساخته است که مهمترین این افتخارات شامل دریافت گواهینامه و لوح تقدیر واحد تحقیق و توسعه نمونه از سوی وزارت صنایع و معادن طی سالهای ۷۷، ۷۸ و ۷۹، دریافت لوح تقدیر کارآفرین نمونه و دوستدار کارگر از سازمان تامیناجتماعی در سال ۸۴، دریافت لوح تقدیر و گواهینامه اهتمام به سرآمدی در فرآیند جایزه ملی کیفیت سال ۸۵، دریافت لوح تقدیر و تندیس روابطعمومی نمونه در پنجمین کنفرانس روابطعمومی ایران و دریافت جایزه ترویج روابطعمومی در سال ۸۶، کسب عنوان واحد نمونه استانی و احراز رتبه اول در حوزه امور فرهنگی و اجتماعی کارگران و دریافت تقدیرنامه از سوی استاندار خراسانجنوبی و سازمان کار و امور اجتماعی خراسان جنوبی در سال ۸۷، دریافت لوح تقدیر و تندیس واحد نمونه صنعتی کشور از سوی رییس جمهور و وزارت صنعت، معدن و تجارت طی سالهای ۸۱، ۸۳، ۸۵، ۸۸ و ۹۰، دریافت گواهینامه و تندیس واحد نمونه کشوری رعایت حقوق مصرفکنندگان از سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان طی سالهای ۸۲،۸۳، ۸۶، ۸۸ ، ۸۹ و ۹۰، دریافت تندیس صادرکننده برتر کشور از سوی سازمان توسعه تجارت ایران در سال ۹۰، کسب واحد نمونه صادراتی استان خراسانجنوبی از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان طی سالهای ۸۹ ۹۰ و ۹۱، دریافت لوح تقدیر و تندیس واحد نمونه کیفیت و استاندارد در سطح ملی از سوی سازمان استاندارد و تحقیقات صنعت، دریافت لوح تقدیر و تندیس نشان برتر تعاملات الکترونیک از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال ۹۶، دریافت لوح تقدیر و تندیس نقرهای سومین دوره جایزه ملی مدیریت انرژی در سال ۹۶ و دریافت لوح تقدیر واحد نمونه صنعتی و اقتصادی کشور در سالهای مختلف است.
در مورد طرح پژوهشی اصلاح ساختاری تایر با هدف تولید تایر سبز که متعلق به شرکت شماست، توضیح دهید.
شرکت کویرتایر در راستای ایفای مسئولیت اجتماعی سازمان، فعالیتهای تحقیقاتی و توسعهای خود را به سمت طراحی و تولید محصولات دوستدار محیط زیست هدایت کرده و تصمیم گرفت برای نخستین بار در کشور تایر سبز را طراحی و تولید کند. پیادهسازی نوآوری سبز، چالشی بزرگ برای شرکتهای غیر سبز مانند شرکتهای تایرسازی است زیرا به مجموعه جدیدی از منابع و دانش فنی نیاز دارد که اغلب متفاوت از منابع و امکاناتی است که شرکتها دارند. شرکت کویرتایر با طراحی و تولید تایرهای سبز با استفاده از دانش فنی موجود سازمان و مهندسی معکوس، فرصت جدیدی برای حضور در بازار داخلی کشور ایجاد کرده و بدون اجبار قوانین ملی و اینکه دولت با وضع قوانین شرکتها را مجبور به رعایت مسائل زیستمحیطی کند، به سمت سبز شدن گام برداشته است.
از جمله مزایای تایر سبز تولیدی شرکت کویرتایر میتوان به کاهش یا حذف مواد غیردوستدار محیطزیست در فرمولاسیون آمیزههای مصرفی، افزایش عمر مفید تایرها در شرایط سرویس به میزان ۲۵ تا ۳۰ درصد، کاهش وزن تایر که منجر به کاهش مصرف مواد اولیه (منابع) از ۷ تا ۱۰ درصد میشود، مقاومت غلتشی پایینتر (به میزان ۱۶ درصد) که موجب کاهش مصرف سوخت خودرو به میزان ۵/ ۲ درصد و به تبع آن کاهش آلایندههای زیستمحیطی ناشی از مصرف سوخت خودرو از جمله کاهش انتشار گاز CO۲ از اگزوز خودروها میشود، کاهش مصرف انرژی در تولید تایر و کاهش حجم تایرهای کارکرده (پسماندها) که در طبیعت رها میشود، اشاره کرد.
شرکت شما چه سهمی از اشتغالزایی را در کشور تامین کرده است؟
براساس طرح آمارگیری نیروی کار در تابستان ۹۷، تعداد شاغلان مستقیم کویرتایر ۱۵۰۲ نفر و شاغلان مستقیم و غیرمستقیم ۶.۹۰۸ نفر است. محصولات شرکت شما چه مزیتهایی از نظر دانش و فناوری و استانداردهای نوین بینالمللی نسبت به محصولات موجود در بازار دارند؟کویر تایر به صورت حرفهای روی تولید تایرهای رادیال سواری فعالیت میکند و در میان تولیدکنندگان داخلی یکی از سه شرکت برتر صنعت تایر ایران در زمینهی تایرهای سواری رادیال است. استانداردهای تایرهای سواری رادیال در ایران منطبق با تغییرات استانداردهای بینالمللی دنیاست و با همیاری کمیته استاندارد انجمن صنفی تایر و موسسه استاندارد، آنها را متناسب تغییرات دنیا، بهروز میکند. به تازگی، بحث تدوین استاندارد برچسب تایر برای تایرهای تولید داخل، مساله روز تایرسازان است که خوشبختانه، کویر تایر با پیشبینی این موضوع مدتی است روی فناوریهای تولید تایر سبز که یکی از ارکان برچسب تایر است (کاهش مقاومت غلتشی تایر) فعالیت میکند.
چشمانداز صنعت تایر را چگونه ارزیابی میکنید؟
صنعت تایر ایران در سالهای گذشته، توسعه کافی بهلحاظ کمی پابهپای صنعت خودروی کشور داشته است و از این رو، به رغم عدم رشد اقتصادی قابل توجه در کشور و نوسانات شدید تولید خودرو، صنعت تایر توانسته است همزمان با مقابله با واردات تایر، خود را بهلحاظ کمی توسعه دهد و به نظر میرسد، حداقل در حوزه تایر سواری رادیال اکنون همپای نیاز کشور امکان تولید وجود دارد و فقط بهلحاظ کیفی، استانداردهای جهانی و تولید برخی سایزهای کممصرف که تاکنون تولیدشان اقتصادی نبوده است، نیاز به تحرک دارد. پس از این، در حوزه تایر رادیال سواری به نظر میرسد فرصتهای داخلی برای توسعه صنعت تایر اندک است و رشد صنعت تایر با تمرکز با صادرات ممکن است، خوشبختانه، در این حوزه نیز بازار بکری در اطراف ایران وجود دارد و به غیر از ترکیه، کشور دیگری وجود ندارد که در غرب آسیا تولید کننده تایر محسوب شود. در صورت توسعه روابط بینالمللی و بانکی ایران فرصت مناسبی برای توسعه صنعت تایر خواهد بود.
تاثیر توسعه صنعت تایر بر اقتصاد کشور چیست؟ چه راهکارهایی را برای رسیدن به این هدف پیشنهاد میکنید؟
صنعت تایر مکملی برای صنعت ترابری و صنعت خودروی کشور است و متناسب رشد این دو صنعت، قابلیت رشد خوبی دارد و احتمالا میتوان برای آن هدفگذاری کرد و نیمدرصد کل تولید ناخالص داخلی کشور را به عهده صنعت تایر گذاشت و زمینه بیشتری برای رشد آن فراهم کرد. همچنین، زمینه کافی در منطقه برای توسعه صادرات تایر و ارزآوری برای کشور در این حوزه وجود دارد و باید روی آن تمرکز کرد. برای دستیابی به این هدف، نیازمند بهبود روابط منطقهای کشور برای حذف موانع صادراتی، عقد قراردادهای تعرفه ترجیحی برای صادرات و کمک به بزرگ شدن کارخانههای تایرسازی موجود کشور (به جای تاسیس شرکتهای جدید) برای ایجاد توان مالی کافی برای سرمایهگذاریهای صادراتی، کیفیتی و تحقیقاتی است.
نکتهی دیگری که باید از جانب دولت در صنعت تایر مد نظر قرار گیرد، بهروزآوری استانداردهای صنعت تایر و فشار قانونگذار برای اصلاح سطح قوانین برای همپایی سطح صنعت تایر کشور با دنیاست اگر دولت سعی نکند سطح استانداردها را متناسب با تغییرات جهانی و نیازهای ملی بازنگری کند، عملا فشار مثبتی به صنعت تایر برای بهبود خود وارد نمیکند و این امر، موجب عدم رشد صادراتی صنعت تایر میشود. افزایش ارتباطات بینالمللی در سطح صنعتی و تمایل به گفتگو با جهان خارج و حضور در مجامع قانونگذار دنیا مانند حوزههایی در سازمان ملل که روی قوانین زیستمحیطی کار میکنند و تاثیر آتی مهمی روی صنایع مختلف کشور از جمله صنعت تایر دارد، موجب میشود که همراه با تحولات دنیا، صنعت تایر کشور فرصت تغییر متناسب تحولات دنیا را داشته باشد.
تولید تایر توسط شرکت شما چه سهمی از تقاضا در بازار و نیاز کشور را تامین میکند؟
کویر تایر تاکنون حدود ۲۰درصد نیاز بازار را تامین کرده است اما با تحولات اخیر اقتصادی کشور، اندازه بازار کشور در حوزه تایر به وضوح، کوچک شده و در سال آینده نیز به نظر میرسد کوچکتر شود و در این شرایط، سهم تولیدکنندگان داخلی از تامین کل نیاز کشور بیشتر از گذشته خواهد بود و از سهم تایرهای وارداتی کاسته خواهد شد. سهم تولید کویرتایر از کل صنعت تایر ایران از نظر وزنی ۱۱ درصد (سهم تولید کویرتایر از کل تولید تایر سواری صنعت تایر ایران از نظر وزنی ۲۳ درصد)، سهم تولید کویرتایر از کل صنعت تایر ایران از نظر حلقه ۲۲ درصد (سهم تولید تایر سواری رادیال کویرتایر از کل تولید تایرهای رادیال سواری صنعت تایر ایران از نظر حلقه ۳۳ درصد)، سهم تامین نیاز تایرهای سواری خودروسازان ایرانی ۳۷ درصد (سهم ریالی فروش شرکت کویرتایر از کل بازار داخلی سواری رادیال بیش از ۱۵ درصد) است.
با توجه به تغییر نرخ ارز، در زمینه تامین مواد اولیه با چه مشکلاتی مواجه شدهاید؟
اگر تغییر نرخ ارز به تنهایی رخ میداد، تنها مشکل تامین نقدینگی برای خرید کالا بود که مانند دورههای گذشته، امکان حل آن وجود داشت اما این بار، فضا کاملا متفاوت است؛ مساله اصلی افزایش نرخ ارز نیست بهخصوص که در مواردی امکان تهیه مواد اولیه با ارز ۴۲۰۰ تومانی برای صنعت تایر فراهم شده است، مساله اصلی عدم امکان نقلوانتقال وجوه برای خرید و سایه سنگین تحریم روی شرکتهای مختلف تامینکننده مواد اولیه است که بازاری نیز در آمریکا دارند و تمایل به همکاری با ایران ندارند. این امر، جدا از بخشنامههای مستعجلی که نظام بورواکراتیک دولتی و شرکتی آن را عملیاتی کرده، تغییر میکند و سرعت عمل شرکتها را به شدت کاهش میدهد. چنان که بیم آن میرود در برخی موارد شرکتها به دلیل نرسیدن مواد اولیه در آینده متوقف شوند هر چند تاکنون توانستهایم از مشکلات گذر کنیم اما خطر توقف همچنان وجود دارد.
با توجه به تحریم و شرایط موجود در کشور، صنعت تایر با چه مشکلاتی مواجه است؟
تحریمها به غیر از تامین مواد اولیه که توضیح داده شد، روی تامین قطعات یدکی، فناوری و ارتباطات با دنیای خارج برای مطلع شدن از تحولات فنی و کسبوکار دنیا و ایجاد تغییر در فرایندهای داخلی شرکتها تاثیر بهسزایی میگذارند. این امر نه تنها روی صنعت تایر به صورت خاص بلکه روی زنجیره ارزش صنعت تایر نیز تاثیر میگذارد و با عقب ماندن شرکتهای تامینکننده مواد و قطعات داخلی، وابستگی تایرسازان به خارج را نیز افزایش میدهد. مهمتر از آن، تحریمها منجر به کاهش شدید رشد اقتصادی کشور شده که همین امر موجب کاهش اندازه بازار صنعت تایر میشود و عملا فرصتهای توسعه و رشد این صنعت را در داخل از بین میبرد، در خارج نیز به دلیل نبود ارتباطات بانکی و موانع قانونی همکاری با دیگر کشورها عملا بخش صنعت اگر نگوییم رو به افول، رو به سکون خواهد رفت.
البته تحریمها فرصتهایی هم برای کویرتایر داشته است. برای نخستین بار در کشور، کویرتایر توانست با همسو کردن توانمندی کارشناسان کارخانه و امکانات ساخت کشور، پرس پخت مورد نیاز صنعت تایر را در کارخانه بیرجند بومیسازی کرده و مورد استفاده قرار دهد. همچنین، با تقویت و توجه ویژه به اداره تحقیقات و شکوفایی خلاقیتهای داخلی کارخانه توانستیم طی دو سال گذشته، چندین تایر در اندازهها و سرعتهای مختلف با تکنولوژی تایر سبز در حوزههای تایرهای سواری و SUVها تولید کرده و کویرتایر را از خرید تکنولوژی تولید تایر سواری از خارج کشور بینیاز کنیم.
برای برونرفت از مشکلات بهوجود آمده، از دولت چه انتظاری دارید؟
طبیعی است که مشکلات درون شرکت را دولت نباید حل کند، دولت وظیفه رفع موانع زیرساختی و قانونگذاری را دارد و شرکتها در عرصه رقابت باید با تکیه به این موارد، گلیم خود را از آب بیرون بکشند. اکنون، دولت در حوزه ارتباطات بانکی، انتقال پول به خارج و بهبود روابط خارجی با کشورهای منطقه و جهان اگر سنگهای جلوی راه را بردارد، بخش بزرگی از مشکلات پیشرو حذف خواهند شد.
در خصوص چالشهای نوآوری نانو توضیح دهید؟
در کشور ما سالانه حدود ۲۲ میلیون حلقه تایر با سایزهای مختلف مصرف میشود که ۱۶ میلیون حلقه آن تولید داخل است. با توجه به اینکه نزدیک به ۶۰ درصد مواد اولیه ساخت تایرهای داخلی از خارج کشور وارد میشود، کاهش مصرف کائوچوی مصنوعی کلروبیوتیل، صرفهجویی ارزی قابل توجهی از طریق کاهش واردات مواد اولیه مصرفی ایجاد می نماید، ( تکنولوژی تولید کائوچوی کلروبیوتیل تنها در اختیار چند کشور خاص بوده و جزو گران قیمت ترین کائوچو های مصرفی در صنعت تایر می باشد).
بنابراین در همکاری با ستاد ویژه توسعه فناوری نانو دفتر ریاست جمهوری و بنا به پیشنهاد شرکت «کویرتایر» چالش «کاهش نفوذپذیری هوا در لایه داخلی تایر خودرو» از حدود ۲ سال قبل در سطح کشور برگزار شد که در این چالش از کلیه شرکتهای خلاق و نوآور، پژوهشگران، مخترعان و فناوران، اعضای هیات علمی و دانشجویان دانشگاهها و پژوهشگاهها از داخل و خارج کشور دعوت به همکاری و ارائه پیشنهاد به عمل آمد. کلیه علاقمندان به طور رایگان در این چالش نوآوری شرکت کرده و به برندگان مرحله دوم چالش، فرصت همکاری برای توسعه فناوری و تجاریسازی طرح ارائه شده تا مرحله تولید انبوه با شرکت کویرتایر داده شد.
این چالش به عنوان سومین چالش نوآوری نانو در ستاد ویژه توسعه فناوری نانو دفتر ریاست جمهوری با عنوان « کاهش نفوذپذیری هوا در لایه داخلی تایر خودرو » بنا به درخواست شرکت «کویرتایر» در زمستان سال ۱۳۹۵ ثبت و مراحل اجرایی آن آغاز شد. هدف محوری این چالش نوآوری «ارائه راهکاری برپایه فناوری نانو برای افزایش مقاومت لایه داخلی تایر خودرو در برابر نفوذ هوا» بوده است. در جریان ثبتنام برای این چالش، ۴۲ تیم به ارائه طرح پیشنهادی خود در سایت چالش اقدام کردند.۷۰درصد طرح ها تیمی و ۳۰درصد نیز به صورت انفرادی در چالش شرکت کرده بودند. از میان طرح های دریافتی ۶ طرح به شرکت های دانش بنیان تعلق داشت. حدود۲۰ درصد از ارائه کنندگان طرح ها اظهار کردند که نمونه اولیه را تهیه کرده اند. ۱۱ نفر از شرکت کنندگان از اعضای هیات علمی دانشگاهها و ۱۴ نفر نیز دانشجوی مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا بودند.
در پایان این مرحله نتایج و عملکرد هر تیم از نظر فنی و توجیه اقتصادی مورد ارزیابی قرار گرفته و نهایتا ۳ تیم برتر انتخاب شدند. نتایج حاصله از آمیزه تولید شده توسط تیم های برتر که در آزمایشگاههای معتمد ستاد ویژه توسعه نانو انجام گرفته است نشان دهنده بهبود ۵۰ درصدی در مقاومت آمیزه ها در برابر نفوذ پذیری در برابر هوا، برای آمیزه تولیدی تیم اول و بهبود ۳۰ درصدی برای آمیزه تولیدی تیم دوم، با حفظ سایر خواص شامل خواص رئولوژیکی و خواص فیزیکی و مکانیکی و… بوده است .
با پایان یافتن مرحله دوم چالش و مشخص شدن نتایج عملکردی هر تیم در مرحله ساخت نمونه آزمایشگاهی، پیرو قرارداد منعقده بین شرکت کویرتایر و ستاد فناوری نانو دفتر ریاست جمهوری، دو تیم از سه تیم منتخب ، اقدام به تولید و ارسال نمونه مواد نانو جهت تولید آمیزه و تایر نمودند که پس از دریافت نمونه ها در تیر ماه ۱۳۹۷، اقدام به تولید آمیزه و تایر آزمایشی در شرایط کاملاٌ یکسان با محصولات روتین خط تولید کویر تایر ، به شرح زیر به عمل آمد:
۱- تعداد ۷۵ حلقه تایر رادیال ( سایز ۱۸۵/ ۶۵R۱۴ KB۲۷) با نمونه ارسالی توسط تیم اول چالش
۲- تعداد ۶۵ حلقه تایر رادیال (سایز۱۸۵/ ۶۵R۱۴ KB۲۷) با استفاده از مستر بچ ارسالی توسط تیم دوم چالش
پس از تولید تایرهای فوق، تعداد ۱۲ حلقه از هر سایز آزمایشی در کنار ۱۲ حلقه تایر روتین خط تولید جهت انجام تست های داخلی و جاده ای ارسال شد. نتایج حاصله در تست های داخلی بیانگر بهبود عملکرد تایرهای تولیدی با استفاده از مواد نانویی در تست های سرعت ، دوام در فشار کم و خستگی به میزان حدود ۱۲درصد می باشد. همچنین این تایرها در حال حاضر مراحل تست جاده را در مقایسه همزمان با تولیدات روتین خط تولید می گذراند به گونهای که در هر خودرو همزمان از دوحلقه تایر روتین خط تولید و دو حلقه تایر تولید شده با مواد نانویی استفاده شده است و در حال حاضر به مدت ۶ ماه در شرایط سرویس و در حال تست در جاده های بین شهری می باشد، که جمع بندی نتایج عملکرد تایرها تا حال حاضر بیانگر حفظ کیفیت و ثبات پارامتر های عملکردی و بخصوص فشار باد داخل تایر، در آزمون جاده است. طبق برنامهریزی صورت گرفته پس از اتمام آزمون های داخلی و جاده ای و جمع بندی نتایج و صحه گذاری بهبود عملکرد تایر های آزمایشی توسط کویر تایر، طبق قرار داد فی مابین کویر تایر و ستاد ویژه توسعه نانو (تیم های برگزیده) مرحله تجاری سازی این طرح انجام خواهد گرفت.