سکته مغزی
سکته مغزی هنگامی رخ میدهد که یک لخته خونی جریان خون را قطع کند. این اتفاق باعث میشودقسمتی از مغز که خونرسانی آن در اثر ایجاد این لخته دچار اختلال شده است، آسیب ببیند. در ادامه با دکتر نیم همراه باشید.
سکته مغزی که معمولاً حمله مغزی نیز نامیده میشود، با مسدود شدن مسیر خون و یا پارهشدن یک رگ در مغز، میتواند باعث آسیبهای ماندگار مغز، ناتوانیهای طولانیمدت وحتی مرگ بشود.
برای اینکه سکته مغزی را بشناسید، لازم است در ابتدا مغز را بشناسید. کنترل حرکات انسان در اختیار مغز انسان است، همچنین یادگیری، احساسات و زبان نیز بر عهده مغز است.کنترل تنفس و هضم کردن غذا نیز در کنترل مغز است.
برای اینکه مغز بتواند این فعالیتها را بهدرستی انجام دهد نیازمند اکسیژن کافی است.مغز ما حدود دو درصد از وزن بدن ما را تشکیل میدهد اما بااینحال بیست درصد از اکسیژنی را که تنفس میکنید مغز مصرف میکند. رگهای شما خون غنی از اکسیژن را به قسمتهای مختلف مغز شما میرساند.
سکته مغزی بر اساس آمار
هرساله حدود 800 هزار نفردچار سکته مغزی میشوند.
هر 40 ثانیه یک حمله مغزی رخمیدهد.
سکته مغزی پنجمین عامل مرگ در ایالاتمتحده آمریکا است.
هر 4 دقیقه یک فرد براثر حمله مغزی میمیرد.
80 درصد سکتههای مغزی قابلپیشگیری است.
در زمان سکته مغزی چه اتفاقی رخ میدهد؟
اگراتفاقی رخ دهد که جریان خون مغز انسان را مسدود کند، سلولهای مغز در حدود چنددقیقه شروع به مردن میکنند، چون نمیتوانند اکسیژن کافی دریافت کنند و این اتفاق منجر به سکته مغزی میشود.
انواع آسیب سکته مغزی
سکته مغزی بسته به میزان و محل درگیری مغز، پنج نوع آسیب ایجاد میکند.
فلج یااختلال در کنترل حرکات که یکی از بیشترین اثرات سکته است نظیر مشکل در راه رفتن،گرفتن اشیا در دست و اختلالات بلع که به علت عدم کنترل مغز بر فعالیت عضلات میباشد.
اختلالات حسی مانند از دست دادن حس درد، لمس، دما
اختلالات گفتار و درک محیط که حداقل یک نفر از هر چهار نفر را دچار میکند.
اختلال در تفکر و یادآوریخاطرات
مشکلات روحی، خشم و ناراحتی
انواع سکته مغزی
دو نوع حلمه مغزی وجود دارد که، هر دو نوع آن میتواند به سلولهای مغزی آسیب بزند. علائم حمله مغزی این آسیب بسته به اینکه کدام قسمت از بدن تحت کنترل این سلولهای آسیبدیده باشند، شروع بهظاهر شدن میکند.
سکته مغزی ایسکمیک
سکته مغزی ایسکیمک زمانی رخ میدهد که لختههای خونی یا اجزای دیگری، جریان خون مغز رامسدود کنند. پلاکهای چربی که در دیواره رگها تشکیل میشوند میتوانند جریان خونرا مسدود کنند. درواقع فشارخون بالا علت اصلی سکته مغزی ایسکمیک است.
سکته مغزی هموراژیک
سکته مغزی هموراژیک در اثر پاره شدن رگهای تغذیهکنندهی مغز اتفاق میافتد. خون اطراف مغز ریخته میشود و سبب ورم کردن و فشار میشود و سبب آسیب زدن به سلولهای مغز میشود.خون خارجشده از رگ، میتواند به بافتهای اطراف مغز آسیب بزند.
سکته مغزی هموراژیک نسبت به سکته ایسکمیک کمتر رایج است. درواقع فقط 15 درصد سکتهها ازنوع هموراژیک است. اما 40 درصد سکتههایی که باعث مرگ میشوند از نوع سکته هموراژیک است.
نشانههای سکته
توجه کنید که زمانی که نشانههای سکته مغزی شروع میشوند، هرچقدر از زمان شروع آنهابگذرد میتواند بر روی پروسه درمان تأثیر منفی بگذارد.
بیحسی و یا ضعف ناگهانی در صورت، بازوها و یا پاها
گیجی ناگهانی و اختلال در صحبت کردن و درک کردن
اختلال ناگهانی در بینایی یک یا هر دو چشم
اختلال ناگهانی در راه رفتن و عدم تعادل
سردرد شدید ناگهانی بدون دلیل مشخص
تست F.A.S.T
اگرمشکوک به سکته مغزی شدید تست F.A.S.T را بهصورت زیر انجام دهید
Face
از فرد بخواهید که بخندد. در این صورت یک سمت صورت فرد حالت افتادگی دارد.
Arms
از فرد بخواهید دستهای خود را بالا بیاورد. در این صورت یکی از دستهای فرد به پایین میافتد.
Speech
یکجمله بگویید و از فرد بخواهید که آن را تکرار کند. اگر نتوانست و یا جملات نامفهومی را بیان کرد نشانگر مثبت بود تست است.
Time
در صورت مشاهده هر یک از نشانههای بالا سریعاً با اورژانس تماس بگیرید و فرصت را از دست ندهید.
رسیدگی فوری برای بیماران سکتهای ضروری است
حمله مغزی از مواردی است که نیازمند رسیدگی اورژانسی است. اگر هر یک از نشانههای سکته مغزی را در فری مشاهده کردید، فوراً با اورژانس تماس بگیری. بههیچوجه زمان را ازدست ندهید جتی یک دقیقه هم بسیار حائز اهمیت است.
علت های سکته مغزی
علتهای بسیاری میتواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد، بعضی از این عوامل احتمال ابتلا به حمله قلبی را نیز افزایش میدهد.
فشارخون بالا یکی از اصلیترین علل سکته مغزی است. جالب است بدانید که از هر سه نفر یکنفر دچار فشارخون بالا است و از آن بیخبر است. فشارخون بالا در دوران بارداری در خانمها ریسک حمله مغزی را افزایش میدهد.
خانمها دو برابر آقایان دچار افسردگی میشوند و استرس بیشتری را در طول زندگی تجربه میکنند. این عوامل روانی ریسک ابتلا به سکته را افزایش می هند.
سیگار کشیدن سبب آسیبهای عروقی شده و ممکن است که باعث سکته بشود.
دیابت که در آقایان شایعتر از خانمها است، میتواند باعث بیماری عروق و درنتیجه ایجاد سکته بشود.
عوامل خطرساز سکته مغزی
داشتن اضافهوزن یا چاقی
عدم فعالیت جسمانی
نوشیدن مشروبات الکلی
مصرف موادی مانند کوکائین ومتامفتامین
داشتن فشارخون بالاتر از 120میلیمتر جیوه (mm Hg)
سیگار کشیدن یا در معرض دودسیگار قرار گرفتن
کلسترول بالا
بیماریهای قلبی عروقی، ازجملهنارسایی قلبی، نقصهای قلبی، عفونت قلب یا ریتم غیرطبیعی قلب
سابقه خانوادگی در حمله مغزی یا حمله قلبی
دیگر فاکتورهای مرتبط با عوامل خطرساز سکته مغزی
افراد بالای 55 سال خطرابتلا به حمله مغزی بیشتری نسبت به افراد جوان دارند.
نژاد آفریقایی-آمریکایی نسبت به سایر افراد احتمال سکته قلبی بیشتری دارند.
استفاده از قرصهای پیشگیری از حاملگی یا افزایش احتمال حاملگی احتمال رخ دادن حمله مغزی را بالا میبرد.
چگونه میتوانیم از بروز سکته مغزی جلوگیری کنیم
بیشتر سکتههای مغزی میتواند با تغییر شیوه زندگی و کنترل موارد پزشکی جلوگیری شوند.
آسپرین میتواند ریسک ابتلا به سکته را کاهش دهد اما باید قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنید چون آسپرین میتواند بعضی از انواع سکتهها را بدتر کند.
فشارخون خود را کنترل کنید.
مراقب کلسترول خود باشید.
سیگار کشیدن را ترک کنید.