شکر و برنج ایرانی در صدر افزایش قیمت در نیمه اول سال

کالاهای اساسی و اقلام ضروری خوراکی به یکی از جدی‌ترین مسائل دولت کنونی تبدیل شده که هرگونه برنامه‌ریزی برای حذف ارز دولتی را هم با چالش جدی روبه‌رو می‌کند. در تازه‌ترین اقدام دولت سیزدهم، سازمان برنامه و بودجه لایحه‌ای را به مجلس فرستاد تا اقدام به اصلاح ارز دولتی داشته باشد، اما نمایندگان مجلس در اولین اقدام دو‌فوریت آن را تصویب نکردند. خلاصه سخن نمایندگان این است که حذف ارز دولتی، آن‌هم در این شرایط اقتصادی و تورم، منجر به افزایش قیمت کالاهای اساسی خواهد شد و در نتیجه تعادل بازار و همچنین میزان دسترسی مردم به این کالاها کاهش می‌یابد. هرچه هست، دولت به دنبال حذف این ارز فسادزا در بودجه سال آینده است که البته تاکنون نتوانسته همراهی پارلمان را با خود داشته باشد. در این شرایط، بررسی قیمت کالاهای اساسی در نیمه اول امسال و میزان تغییر آنها اهمیت پیدا می‌کند که بر اساس آمار رسمی و همچنین مقایسه قیمت کالاهای اساسی در شهریور امسال نسبت به فروردین نشان می‌دهد قیمت انواع برنج، شکر و گوشت در نیمه اول امسال بین ۲.۷ تا ۲۷ درصد افزایش داشته و انواع برنج ایرانی و شکر بیشترین افزایش قیمت را داشته‌اند. بررسی آمارهای منتشر‌شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) و مقایسه افزایش قیمت کالاها در شهریور سال جاری نسبت به فروردین نشان می‌دهد قیمت هر کیلو برنج پاکستانی، تایلندی، طارم اعلی و هاشمی درجه‌یک در شهریور امسال به ترتیب ۷.۴، ۱۲.۱، ۲۵.۷ و ۲۷ درصد نسبت به فروردین افزایش داشته و به حدود ۲۶‌هزار‌و ۳۰۰، ۱۶ هزار تومان، ۴۳‌هزار‌و ۸۰۰ و ۴۲‌هزار‌و ۸۰۰ تومان رسیده است. بر اساس گزارش ایسنا از آن آمار و همچنین با معیار قراردادن داده‌های مرکز آمار ایران، می‌توان به این نتیجه رسید که در ماه‌های اخیر جدال بر سر کاهش دوره ممنوعیت فصلی واردات برنج بین دستگاه‌های مختلف و واردکنندگان در جریان بود. اخیرا مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی با اشاره به خشک‌سالی ۵۰ سال گذشته و آسیب جدی آن به کشت‌های مختلف کشاورزی از‌جمله برنج، از کاهش حدود ۱۸ تا ۱۹‌درصدی تولید برنج داخلی خبر داده و همین موضوع را عامل افزایش قیمت برنج داخلی عنوان کرده بود. پیش از این نیز اواخر خرداد دبیر انجمن واردکنندگان برنج از ذخیره کم برنج خارجی خبر داده بود و چند بار خواستار کاهش زمان دوره ممنوعیت فصلی واردات برنج شد. دوره ممنوعیت فصلی از ابتدای مرداد آغاز می‌شود و تا آبان‌ ادامه دارد که حالا طبق اعلام سازمان حمایت، ممنوعیت ثبت سفارش برنج زودتر از سال‌های قبل، یعنی از اول آبان برداشته شد. در بین انواع برنج، بیشترین افزایش قیمت در شهریور نسبت به فروردین، بعد از دو نوع برنج ایرانی، مربوط به شکر است که قیمت آن ۲۱ درصد افزایش یافته است؛ به‌طوری‌که قیمت هر کیلوگرم شکر سفید از حدود ۱۱‌هزار‌و ۹۰۰ تومان در فروردین به ۱۴ هزار تومان در شهریور امسال رسیده است. البته مشاهدات میدانی نشان می‌دهد قیمت شکر نیز در بسته‌های ۹۰۰ گرمی در مغازه‌ها به ۱۵ تا ۱۸ هزار تومان هم رسیده است. در این رابطه معاون بازرسی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اوایل امسال علت افزایش قیمت شکر را رو به اتمام بودن ذخایر شکر وارد‌شده با ارز دولتی اعلام کرد و گفت با توجه به اینکه شکر در حال حاضر با ارز نیمایی وارد می‌شود، دیگر مشمول نرخ‌گذاری تثبیتی نیست. وضعیت بازار گوشت و مرغ در نیمه اول ۱۴۰۰ هم خود داستانی مفصل است و قیمت هر کیلوگرم گوشت مرغ تازه نیز در شهریور با افزایش ۱۰.۷‌درصدی به بیش از ۲۷ هزار تومان رسیده است. قیمت این محصول در فروردین امسال حدود ۲۴‌هزار‌و ۷۰۰ تومان بوده است. نرخ مصوب مرغ در فروردین امسال درِ مرغداری ۱۷‌هزار‌و صد و برای مصرف‌کننده ۲۴‌هزار‌و ۹۰۰ تومان تعیین شد، اما گزارش‌های غیر‌رسمی از افزایش این دو قیمت مصوب به حدود ۱۹ و ۳۱ هزار تومان خبر می‌دهد. در این میان، قیمت هر کیلو گوشت گوساله و گوسفندی با ۱۷.۹ و ۲.۷ درصد افزایش در شهریور امسال به حدود ۱۲۹ و ۱۳۴ هزار تومان رسیده است. قیمت هر کیلو گوشت گوساله و گوسفندی در فروردین امسال به ترتیب حدود ۱۱۲ و ۱۱۳ هزار تومان بوده است. بر این اساس کمترین کاهش قیمت در شش‌ماهه اول امسال مربوط به گوشت گوسفندی بوده است.این آمار و اطلاعات از میزان افزایش قیمت کالاهای اساسی به‌خوبی شرایط سخت دولت برای تصمیم‌گیری‌های پیش‌رو را نشان می‌دهد؛ آنها برای هر تغییر و تحولی باید چشم به شرایط بازار و همچنین تغییرات احتمالی داشته باشند تا اینکه همین تعادل نیم‌بند کنونی از بین نرود.