اقدام عجیب لغت‌نامه فرانسوی جنجال به پا کرد

لغت‌نامه مشهور «لُو پتی روبر» به تازگی با یک اقدام گرامری به نفع دگرباشان ضمیر سومی را برای خطاب دادن آنها به نسخه آنلاین خود افزوده است.

«لُو پتی روبر» دلیل این اقدام خود را بها دادن به هویت، فارغ از جنسیت عنوان کرده است. افرادی با هویت های جنسی (Sex) مختلف که طیف‌های گوناگونی را در بر می گیرد، از افرادی با دوگانگی جنسیتی Gender که جنسیت مشخصی ندارد گرفته تا افراد کوئیر و غیردگرجنس‌گرا.

در زبان فرانسه از «il» برای اشاره به افراد مذکر و «elle» برای اشاره به افراد مونث استفاده می شود. «لو پتی روبر» از چند هفته پیش، ضمیر «iel» را در اشکال مفرد و iels ,ielle ,ielles را برای اشاره به جمع این افراد به واژه‌های خود افزوده است، اقدامی که خشم مقامات و عموم مردم را برانگیخته است.

این تصمیم واکنش‌های متفاوتی را در جامعه فرانسه برانگیخته است و در راس آن مخالفت ژان میشل بلانکر، وزیر آموزش این کشور را به دنبال داشته است.

فرانسوا ژولیوه از هم حزبی های امانوئل ماکرون در پارلمان در ابتدا در یک توئیت از ارجاع این اقدام مسئولان لغت نامه به فرهنگستان فرانسه خبر داد و نوشت فرهنگ لغتی که فکر می کردیم باید یک مرجع باشد واژه هایی را به نسخه آنلاین خود افزوده که ربطی به زبان فرانسه ندارد. این نماینده پارلمان فرانسه در ادامه این اقدام را در راستای «ووکیسم» توصیف کرده است.

«ووکیسم» یا «ووک» اصطلاحی سیاسی با منشا آفریقایی-آمریکایی و به معنای آگاهی و بیداری مداوم است و حوزه‌های گوناگون اجتماعی نظیر فمینیسم، کنشگری دگرباشان جنسی و مباحث فرهنگی را در بر می گیرد.

آقای بلانکر در پاسخ به توییت فرانسوآ ژولیوه، اقدام «پتی روبر» را محکوم و تاکید کرده است که چنین آئین نگارشی آینده زبان فرانسه نیست و چنین فرهنگ لغتی نمی تواند برای کودکانی که در حال فراگیری دانستنی های اولیه و گرامر پایه هستند یک منبع باشد.

لغت نامه «لُو پتی روبر» با سابقه بیش از هفت دهه فعالیت هر ساله به کمک کمیته علمی خود متشکل از اساتید و زبان شناسان خبره برحسب نیاز جامعه واژه هایی را حذف، اضافه یا اصلاح می کند اما اینبار با این اقدام با انتقادات گسترده ای مواجه شده است.

وزیر آموزش فرانسه همچنین در جریان بازدید از مدرسه ای در پاریس تاکید کرد که هیچ دلیلی ولو مهم نباید موجب صدمه دیدن زبان فرانسه شود. ژان میشل بلانکر با تصریح بر اینکه فمینیسم بخودی خود دلیل مهمی است گفت ولی دفاع از آن توجیهی برای خدشه واردن کردن به زبان فرانسه نیست.

بریژیت ماکرون، همسر رئیس جمهوری فرانسه هم با انتقاد از این ابتکار «پتی روبر» گفت که زبان فرانسه با داشتن دو ضمیر مذکر و مونث زیباست و داشتن دو ضمیر کافی است