واکنش سناتورهای آمریکایی به تصمیم ضدایرانی تروئیکای اروپایی
ایسنا نوشت: گروهی از سناتورهای آمریکایی در نامه‌ای به تروئیکای اروپا، از تصمیم ضدایرانی اخیر آنها مبنی بر حفظ تحریم‌های موشکی و پهپادی علیه ایران پس از پایان یافتن تحریم‌های سازمان ملل در ماه اکتبر استقبال کرده و با مطرح‌کردن ادعاهایی علیه ایران، از آنها خواستند دیگر متحدان و شرکایشان را نیز در این تصمیم با خود همراه کنند.
«جیم ریش» سناتور جمهوری‌خواه و از اعضای ارشد کمیته روابط خارجی سنای آمریکا به همراه سناتور دموکرات «باب منندز» رییس پیشین کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا و «بیل هگرتی» سناتور جمهوری‌خواه به همراه ۲۸ سناتور دیگر نامه‌ای دو حزبی به کشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس(تروئیکای اروپا) نوشته و در آن ضمن مطرح کردن ادعاهایی علیه برنامه موشکی و پهپادی ایران، از تصمیم اخیر این کشورها برای انجام دادن اقداماتی در جهت حفظ تحریم‌های موشکی علیه ایران پس از پایان تاریخ تحریم‌های موشکی و پهپادی سازمان ملل علیه ایران در تاریخ ۱۸ اکتبر قدردانی کردند.
در متن این نامه، با طرح ادعاهایی علیه نقش ایران در منطقه آمده است: ما در این نامه از تصمیم شما برای انجام دادن اقدامات ملموس در جهت حفظ محدودیت‌های برنامه موشک‌های بالستیک و برنامه پهپادی ایران در پاییز امسال قدردانی می‌کنیم. در اکتبر ۲۰۲۳، تحریم‌های بین‌المللی علیه واردات و صادرات موشک‌ها و فناوری‌های پهپادی ایران، تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل پایان خواهد یافت. اجازه دادن به پایان یافتن این تحریم‌ها تهدیدی علیه ثبات و امنیت خاورمیانه و فراتر از آن ایجاد می‌کند. این امر موجب فراهم کردن امکان اشاعه بیشتر تسلیحات پیشرفته، قدرت بخشیدن به بازیگران مخرب در خاورمیانه و اروپا و فرستادن سیگنال اشتباهی به رژیم ایران می‌شود، در حالی که هیچ آمادگی‌ای برای تغییر سیاست‌های ثبات‌زدای خود در مناطق مختلف نداده است.
این ادعاها علیه نقش ایران در منطقه، با نادیده گرفتن حضور نظامی مداخله‌جویانه آمریکا در منطقه به بهانه کمک به حفظ امنیت آن و فروش میلیاردها دلار تسلیحات این کشور به برخی کشورهای منطقه مطرح می‌شود که در کنار مداخله این کشور در امور داخلی و مناسبات دوجانبه کشورهای منطقه، تاثیر مخربی روی ثبات و امنیت خاورمیانه داشته است.
وبگاه کمیته روابط خارجی سنای آمریکا گزارش داده این سناتورهای آمریکایی در نامه خود با مطرح کردن ادعاهای دیگری علیه ایران از جمله «تهدید به فعالیت‌هایی در زمینه برنامه هسته‌ای، حمایت از نیروهایی نیابتی منطقه‌ای و بی‌توجهی کامل به حقوق بشر»، آمده است که ایران به غنی‌سازی اورانیوم در سطوحی «بالاتر از کاربرد مسالمت‌آمیز غیرنظامی» ادامه داده و از همکاری کامل و شفاف با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خودداری می‌کند.
آنها همچنین مدعی شدن که ایران به «اشاعه موشک‌ها، راکت‌ها و پهپادها به نیروهای نیابتی‌اش در سراسر خاورمیانه، از جمله به حزب‌الله، حماس و جهاد اسلامی فلسطین برای استفاده علیه اسراییل ادامه می‌دهد.»
در این نامه آمده با تکرار ادعای دولت آمریکا و متحدان آن مبنی بر حمایت نظامی ایران از روسیه از طریق عرضه پهپادهای جنگی به آن، ادعایی که از سوی تهران و مسکو بارها رد شده است، مطرح شد: پایان یافتن این تحریم‌ها تاثیر مستقیمی روی مقاومت اوکراین در برابر حمله غیرقانونی و بی‌دلیل روسیه به کشورشان دارد. ایران تاکنون صدها پهپاد مرگ‌بار به فدراسیون روسیه داده است، از جمله شاهد-۱۳۱، شاهد-۱۳۶ و مهاجر-۶ که برای هدف قرار دادن شهروندان اوکراینی و نیروگاه‌ها و در هم شکستن نیروهای دفاعی اوکراین استفاده شده‌اند.
این سناتورهای آمریکایی درباره برنامه موشکی ایران نیز مدعی شدند: پایان یافتن تحریم‌های سازمان ملل ایران را قادر خواهد ساخت موشک‌های بالستیکی با برد ۳۰۰ کیلومتر یا بیشتر را برای استفاده در جنگ متجاوزانه روسیه به آن بدهد.
ایران با رد ادعاهای آمریکا و متحدان آن مبنی بر عرضه این پهپادها به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین، همکاری‌های نظامی ایران و روسیه را در چارچوب روابط دفاعی دو کشور و بی‌ارتباط به جنگ اوکراین دانسته است. ایران در عین حال، با تاکید بر این که جنگ را راهکار مناسبی برای حل مناقشه میان کی‌یف و مسکو نمی‌داند، اعلام کرده است که برخلاف مداخله‌جویی‌های غرب، از هیچ یک از طرفین این جنگ حمایت نمی‌کند و آماده میانجیگری برای رسیدن به راهکاری دیپلماتیک برای حل‌وفصل این مسئله است.
در پایان این نامه آمده است: بدون وجود یک قطعنامه الزام‌آور سازمان ملل، هیچ چارچوب چندجانبه‌ای برای اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه برنامه موشکی و پهپادی ایران وجود نخواهد داشت. به این دلایل و دلایلی دیگر، ما قویا از تصمیم به انجام دادن اقداماتی در راستای حفظ این تحریم‌ها علیه برنامه موشکی و پهپادی ایران پیش از پایان یافتن تاریخ این تحریم‌ها در اواسط اکتبر حمایت کرده و از شما می‌خواهیم از دیگر متحدان اروپایی و شرکای هم‌نظرتان بخواهید که این کار را انجام دهند.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات وین اخیرا در بیانیه‌ای اعلام کرد که انگلیس، آلمان و فرانسه به اطلاع اتحادیه اروپا رسانده‌اند که خواستار حفظ تحریم‌های موشک‌های بالستیک علیه ایران هستند.
بورل پس از دریافت نامه‌ای از تروئیکای اروپایی در بیانیه‌ای مدعی شد: وزرای خارجه می‌گویند که ایران از سال ۲۰۱۹ به توافق پایبند نبوده و این مسئله از طریق سازوکار حل‌وفصل مشکلات برجام رفع نشده است.
به گفته بورل، تروئیکای اروپا «نمی‌خواهد گام‌هایی در راستای رفع تحریم‌های بیشتر علیه ایران در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ بردارد.»
در همین راستا، منابع اروپایی مدعی شدند که «استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی، احتمال ارسال موشک‌های بالستیک از ایران به روسیه و همچنین محروم کردن ایران از منافع توافق هسته‌ای» سه دلیل اروپا برای حفظ تحریم‌های موشک‌های بالستیک علیه ایران است.
تروئیکای اروپایی نیز در بیانیه‌ای در رابطه با اقدام خود اعلام کردند: تعهد ما به یافتن راه‌حل دیپلماتیک همچنان باقی است. این تصمیم به معنای اعمال تحریم‌های بیشتر یا فعال کردن مکانیسم ماشه نیست. ما آماده‌ایم درصورتی که ایران به طور کامل تمامی تعهدات برجامی خود را اعمال کند، از تصمیم خود بازگردیم.
مطابق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که حدود ۸ سال پیش برای تأیید برجام صادر شد، محدودیت‌های اعمال‌شده این سازمان درخصوص فعالیت‌های مربوط به موشک‌هالی بالیستیک ایران اکتبر ۲۰۲۳ منقضی خواهند شد. بنابراین اقدام کشورهای اروپایی در خصوص حفظ تحریم‌های موشکی (حتی بدون کلید زدن مکانیسم ماشه) نقض قطعنامه ۲۲۳۱ است و به معنای تداوم سیاست کشورهای غربی در حفظ فشار بر ایران از طریق برجام تلقی می‌شود.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، طی بیانیه‌ای در واکنش به این تصمیم تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا اعلام کرد: تهران، تصمیم اتحادیه اروپا و ۳ کشور اروپایی برای عدم انجام تعهدات خود در موعد سال هشتم برجامی را اقدامی غیرقانونی و مغایر با تعهدات آنها ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و عملی تنش‌زا و توام با سوءنیت می‌داند.
در ادامه این بیانیه آمده است: جمهوری اسلامی ایران در واکنش به خروج غیرقانونی آمریکا و باز وضع تحریم‌های ظالمانه، مطابق حقوق خود ذیل مواد ۲۶ و ۳۶ برجام، گام‌های جبرانی را اتخاذ کرد و این گام‌ها کاملا مطابق رویه‌های مندرج در برجام است.
وزارت امور خارجه ایران ادامه داد: تصمیم به عدم انجام تعهدات از سوی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی در واکنش به اقدامات هسته‌ای ایران، کاملاً خالی از منطق حقوقی است، زیرا ایران یک سال تمام به طرف‌های اروپایی برای جبران اقدام غیر قانونی آمریکا در خروج از برجام فرصت داد و پس از آن نیز گام‌های جبرانی خود را به منظور ارائه فرصت جبران به طرف‌های اروپایی و حفظ پنجره دیپلماسی، به صورت تدریجی آغاز کرد. قابل پذیرش نیست که اتحادیه و سه کشور اروپایی این اقدام غیرقانونی خود را به عنوان واکنش به اقداماتی از ایران مستند کنند که کاملا قانونی و در واکنش به خروج آمریکا و بی عملی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی بوده است. اقدامات ایران از منظر حقوقی کاملاً قانونی بوده و خود اروپایی‌ها نیز به اذعان داشته و دارند.
این بیانیه می‌افزاید: اقدام طرف‌های اروپایی قطعا بر تلاش‌ها برای مدیریت تنش و ایجاد فضای مناسب برای همکاری‌های بیشتر بین طرف‌های برجام، آثار منفی خواهد داشت.
در ادامه تاکید شد: معیارهای جمهوری اسلامی ایران، همواره عمل و نه سخن کشورها بوده است. این اقدام طرف‌های اروپایی با ادعای آنان مبنی بر تلاش برای ایجاد فضای لازم به منظور احیای برجام ناسازگار است.
دستگاه دیپلماسی ایران همچنین مطرح کرد: تردیدی وجود ندارد که جمهوری اسلامی ایران به این اقدام غیرقانونی، تحریک آمیز و نقض آشکار تکالیف اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و انگلیس وفق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل به صورت مقتضی و در چارچوب حقوق خود ذیل برجام پاسخ خواهد داد.
وزارت امور خارجه ایران در پایان گفت: ما به طرف‌های اروپایی نسبت به انجام و اتخاذ اقدامات تنش زا که قطعا مدیریت روابط فی مابین را پیچیده و بر روند همکاری‌ها از جمله در مذاکرات رفع تحریم‌ها اثر منفی خواهد گذاشت، هشدار می‌دهیم.
