گزارشی خواندنی از پایتخت اسب ایران(+تصاویر)

عصرخبر – همه شهر به اينجا آمده بودند؛ از شب قبل هيجان مسابقه جمع خانواده را تنها يك گفت و گو مجبور كرده بود؛ اينكه كدام اسب زودتر از خط پايان مي گذرد. اين خود بحثي هيجان انگيز را به دنبال دارد كه همه اهالي خانه در آن شركت مي كنند و پير و جوان آنچه را كه از اسب ها مي دانند را با ديگران به اشتراك مي گدارند. شب قبل از مسابقه،شب بحث هاي دنباله دار است اما وقتي صبح مي شود،اولين چيزي كه از همديگر مي پرسند اين است كه خواب برنده شدن كدام اسب را ديده اند؟ اين زندگي تركمن ها قبل از هر دوره كورس است؛چه در گنبد باشد ،چه آق قلا و بندر تركمن. گنبد گاووس اما پايتخت اسب ايران است؛هر بهار و پاييز سالي دوبار كورس اسب دواني در آن برگزار مي شود. اسب نزد تركمن ها اما جايگاه ويژه اي دارد تا جايي كه در خانه ها و مغازه ها تصاويري  از اسب هاي اسطوره  كه در سالهاي گذشته به مقام قهرماني رسيده اند را مي تواني ببيني. كورس اسب گنبد از نظر هيجان و تعداد تماشاگر از بزرگترين اجتماعات ورزشي ايران است، حتي بالاتر ،در تمام طول هفته مردم منطقه تنها يك حرف دارند و آن اينكه در دور بعد چه اسبي برنده مي شود. داستان اسب ،كورس گنبد و تركمن ها در رگ و ريشه اين مردم وجود دارد و چيزي نمي تواند اين سه گانه را از بين ببرد.

رشيد؛مربي قهرمان
باران آمده و هوا به شدت سرد بود،اسب ها را در كاوري پهن و كلفت پيچيده بودند اما در پس اين آرامش ظاهري، شورشي دروني در اسب ، سوار ، مربي و مالك نهفته است. هيچ فكري جزء خط پايان نيست. رقابتي سنگيني در جربان است و بهترين اسب هاي ايران در هفته هشتم كورس گنبد حضور دارند. «رشيد ايري» مربي مشهوري در تركمن صحرا است؛مربي بزرگي كه اسب هاي قهرمان زيادي را مربيگري كرده است. ريز نقش است كه نشان از  روزگاري دور دارد كه او چابك سوار بود و ميدان اسب دواني را مقهور هنرنمايي خود مي كرد. استاد رشيد در مجاورت دشت عظيم سرسبزي كه كوه ها پشت آن مثل نقاشي بزرگي روي بوم طبيعت كشيده شده است، اسب ها را تمرين مي دهد. او در هفته هشتم دو اسب دارد كه هر دو از بهترين ها هستند. صبح هاي زود وقتي كه هنوز آفتاب در بازي شب و روز بيرون نيامده است ،اسب ها را روانه دشت و با آنها تمرين مي كند. رشيد نماد دوستي اسب و تركمن هاست. برادرش و پسرش نيز او را كمك مي كنند.روي ديوار خانه اش تابلويي قرار دارد كه اسبي در حال دويدن است و اين حديث نبوي كه «تا رستاخيز در پيشاني اسب خير و بركت وجود دارد» نوشته شده. به خاطر همين است كه رشيد وقتي اسب را مي بيند بر پيشاني او دست مي كشد. رشيد در روز هشتم مسابقه اما مربي برنده ميدان بود. اسب اولش كه اول شد و  اسب دومي نيز ،به مقام دوم رسيد.

داستان ريوها
كورس اين هفته اما يك اتفاق بزرگ براي اسب دواني ايران را به همراه داشت. در اسب دواني ايران باشگاه هاي ورزشي خصوصي به عنوان مالكين اسب ها بسيار مهم هستند. باشگاه پرورش اسب رادان يكي از باشگاه هاي تاثيرگذار در صنعت اسب ايران است. اسب هاي آنها با برند «ريو» در مسابقات شركت مي كند. در اين هفته اما «ريوكين» توانست صدمين قهرماني آنها را در كورس سوم به دست بياورند. «ريودژ» اسب ديگر اما در كورس هفتم دوم شد. رشيد ايري مربي ريو هاست و حميد رادان مالك آنها. جشن قهرماني زماني برگزار شد كه در كورس سوم رقابتي تنگاتنگ ميان دو اسب «فينيش لاين» و «ريوكين» در جريان بود و تنها يك دهم ثانيه بود كه صدمين قهرماني ريو ها را رقم زد. حميد رادان مي گويد:« از زماني كه ما باشگاه اسب دواني خودمان را تاسيس كرديم اين براي اولين بار است كه يك مركز توليد اسب توانسته در طول 10 سال ،100 قهرماني را به دست بياورد. من از اين جهت خوشحال هستم كه اسب ما توليد ايران است و در اين اينجا به دنيا آمده است.» ار او مي پرسم كه وضعيت اسب دواني ايران چگونه است،مي گويد:« وضعيت رو به بهبود است. رييس فدراسيون آقاي دكتر خليلي آشنايي خوبي به مقوله اسب دارند و با برنامه اي كه دارند روزهاي خوبي براي اسب دواني ايران پيش بيني مي كنم.»
200 متر به پابان خط پايان،نقطه جوش هيجان است. جمعيت به طرف موانع نرده اي جايگاه هجوم مي برند و اسم اسبي را كه آن را پيش بيني كرده اند را با فرياد صدا مي كنند. هلهله جماعت تماشاچي اسب را به حال مي آورد و مي داند كه تا آخر خط راهي نمانده و بايد همه توانش را در پاهايش جمع كند و بدود. ريو كين و فينيش لاين دو اسبي بودند كه شايد فرياد جمعيت را گوش مي دادند و اين ريو بود كه در لحظه پايان را رقم زد. تماشاچيان دو گروه شدند؛يكي خوشحال و ديگري مغموم اما وقتي شنل ويژه 100 قهرماني روي ريو كين افتاد دوباره ميدان شاد شد و بازهم هلهله و شادي به ميدان بازگشت.

پايتخت ايران
كورس گنبد،در بزرگترين ميدان اسبدواني ايران برگزار مي شود. باران اما زمين را به شدت گلي كرده است اما جمعيتي عظيمي به سوي جايگاه بزرگ كورس مي روند. در اين هفته 53 راس اسب در 7 دور رقابت براي 53200 ميليون تومان جايزه نقدي رقابت مي كنند. كورس اول،ويژه اسب تركمن است. بوسفالوس اسکندر و جهان پیمای ناپلئون، نمونه‌هایی از اسب‌های ترکمنی هستند که پای به فتوحات زیادی گذاشتند.جمعيت زيادي در حالي كه هنوز مسابقه اول كه ويژه اسب هاي تركمن است در محوطه سكو ها و حتي گوشه و اطراف جمع شده اند و برگه اظلاعات اين هفته كه نام اسب ها،مربي،پدر و مادر اسب ها و مالكين آن را نوشته اند را با هم مرور و حتي گاهي با يكديگر بحث مي كنند. زير سكوه هاي استاديوم جمعيت عظيمي جمع شده اند كه به باجه هاي پيش بيني مي روند تا آنچه كه از شب قبل در خانه با يكديگر به اشتراك گذاشته اند را در باجه ها پيش بيني روي كاغذ بياورند. روي سكوها ،سمت چپ پيرمردها و بزرگ هاي تركمن صحرا نشسته اند جايي كه روزگاري وقتي جوانتر بودند با هيجان امروز جوانها در بحث هاي مشترك و پيش بيني ها شركت مي كردند. حالا اما آنها كارشناسان اسب هستند.ميدان كورس گنبد اما نسبت به سالهاي گذشته بهتر شده است و پستي و بندي هاي ميدان گرفته شده است. مهندس حكيم ايگدري مدير مجموعه اسب دواني گنبد مي گويد:« پیست تاکنون خاکی بود و با اندک بارندگی مسابقات لغو می شد و با مشکلات زیادی مواجه بودیم.اما با زیرسازی كه صورت گرفت و با رعایت زیرسازی و ماسه ای شدن پیست، اسبها نیز شرایط بهتری در مسابقات خواهند داشت و برای چابکسواران نیز بهتر می شود.» مجموعه اسب دواني گنبد نياز به بازسازي و مرمت دارد اما شايد يكي از مشكلاتي كه اين مجموعه مثل بسياري از مجموعه هاي ورزشي ديگر دارد اين است كه شركت تجهيز و توسعه نگهداري اماكن ورزشي اهميت حضور اين همه عاشق ورزش اسب دواني را درك نمي كند. در اين ميان اما مهندس خراساني معاونت اسب دواني مسئول همه كورس هاي ايران است كه روي كورس گنبد نيز نظارت ويژه اي دارد و در كنار او عوامل اجرايي زحمات زيادي براي بهتر شدن كورس مي كشند.

ستاره واليبال و اسب دواني
گنبد در كنار آثار تاريخي اش و مردم خونگرم تركمن و ديدني هايش با دو ورزش مانوس است؛اسب و واليبال. حالا اما تماد واليبال گنبد فرهاد قائمي كه اتفاقا از خانواده اي اسب دوست هم است. پدربزرگ و پدرش از اسب داران معروف كورس گنبد بودند . اما كه همين چند ماه پيش بعد از قهرماني در بازيهاي آسيايي از دوست پدربزرگش حميد رادان اسب بي نظيري به نام ریو ونتورا را هديه گرفت در كورس هشتم هم وجود داشت و اتفاقا در جشن قهرماني ريوها شركت كرد. قائمي در كورس چهره شناخته شده است و مردم بسيار او را دوست دارند. ضمن اينكه او به اعتماد گفت كه اسبي كه آقاي رادان هديه گرفته در كورس بهاره سال بعد شركت مي كند. فرهاد قائمي را بايد يكي از مالكان اسب سال بعد كورس گنبد دانست.