سنگینی «دو سیب» به توان شیشه
درباره ضررهای قلیان و تخریب‌های بهداشتی و روانی آن بارها و بارها صحبت شده است؛ اما گویا قلیان آن‌قدر وسوسه‌برانگیز هست که بسیاری از افراد را همچنان به سمت خود بکشاند.
به گزارش تیتر شهر: اجرای هر مدل قانون و حکم و طرح ضربتی از سوی مراجع قضائی و انتظامی، تاکنون تأثیر لازم را بر میزان مصرف قلیان نداشته است. در‌عین‌حال انتشار همه خبرهای منفی درباره واقعیت‌های مصرف قلیان نیز در کاهش گرایش به آن بی‌نتیجه بود. در جدیدترین اخبار، مسئولان وزارت بهداشت وجود مواد مخدر و به ویژه شیشه را در توتون قلیان‌های عرضه‌شده به ویژه در تهران تأیید کرده‌اند که این خبر بازتاب گسترده‌ای در فضای مجازی و اقشار مختلف جامعه داشت به‌طوریکه رییس اتحادیه قهوه‌خانه‌داران و سفره‌خانه‌های سنتی با اشاره به اینکه هیچ گزارشی از وجود مواد مخدر در قلیان‌ها ارائه نشده است، گفته بود که در صورت اثبات نشدن این مساله از وزارت بهداشت به دلیل اتهام وارده شکایت می‌کنیم و حالا در آخرین اخبار رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر به ایسنا گفته است که مافیا همواره به دنبال سود بیشتر هستند و هر چقدر مردم کمتر به سمت قلیان و سیگار بروند، به علت آنکه جایگزین بهتری ندارند به جایگزین بدتر گرایش یافته و به سمت امثال شیشه کشیده می‌شوند.
پشت‌پرده جنگ با «قلیان‌های آلوده به موادمخدر»
علی هاشمی به جنگ قلیان‌ها از دو دهه گذشته تا کنون اشاره کرد و گفته که زمانی جنگ قلیان‌ها زیاد شده بود و نیروی انتظامی به جمع آوری قلیان‌های قهوه‌خانه‌ها به علت آغشته شدن آنها به مواد مخدر اقدام کرد، اما بعدها با بررسی‌ها متوجه شدیم که قلیان‌های همان قهوه‌خانه را قاچاقچی مواد مخدر آلوده به مواد کرده و با نفوذ به پاسگاه اطراف موضوع را اعلام کرده است تا علنی شدن موضوع به جنگ قلیان‌ها منجر و در نتیجه مصرف کننده‌های قلیان به تدریج به سمت مصرف مواد صنعتی کشیده شوند.
به گفته او مافیا همواره به دنبال سود بیشتر هستند و هر چقدر مردم کمتر به سمت قلیان و سیگار بروند، به علت آنکه جایگزین بهتری ندارند به جایگزین بدتر گرایش یافته و به سمت امثال شیشه کشیده می‌شوند.
او در ادامه به سخنان ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام که در تیر ماه 93 در جمع کادر ها و مدیران دبیرخانه ستاد و دستگاه ها مطرح کرده بود، اشاره کرده و تاکید کرده است که ایشان در آن جلسه تعریف می‌کردند که روزی در محضر امام ( ره ) بودند که یکی از آقایان (نام ایشان را در جلسه ذکر کردند) اصرار داشتند که امام فتوایی را در تحریم سیگار بدهند ، امام با عصبانیت خطاب به ایشان فرمودند”یک چیز را برای این مردم باقی بگذارید که به آن پناه ببرند”.
رییس کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر معتقد است همان مافیایی که قدرت زیادی در توزیع دارند متاسفانه در تقاضا سازی بسیار قدرتمندتر عمل می‌کنند، به همین دلیل شوخی نداریم و اگر نجنبیم آنها با چند واسطه برایمان قانون هم می‌نویسند.
این در حالیست که چندی پیش قائم مقام ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرده بود که وجود مواد مخدر در همه قلیان‌ها را تایید نمی‌کنیم.
او همچنین درباره جمع آوری قلیان‌های آلوده به مواد مخدر در قهوه خانه‌ها گفته بود که در اینکه قلیان یک مولفه در تضعیف سلامت جامعه است و می تواند جوانان ما را آلوده کند شکی وجود ندارد؛ مواردی در گذشته دال بر وجود مواد مخدر در قلیان‌ها گزارش شده است اما اینکه هرنوع تنباکو یا موادی که در قلیان هاست آلوده به موادمخدر باشد را تایید نمی‌کنیم.
از وزارت بهداشت شکایت می‌کنیم
در همین حال رییس اتحادیه قهوه‌خانه‌داران و سفره‌خانه‌های سنتی چندروزه پیش اعلام کرده بود که هیچ گزارشی از وجود مواد مخدر در قلیان‌ها ارائه نشده است و در صورت عدم اثبات این مساله از وزارت بهداشت به دلیل اتهام وارده شکایت می‌کنیم.
محسن نظری با اشاره به اینکه مساله وجود مواد مخدر در قلیان‌ها توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مطرح شده است، تاکید کرده است که در صورت عدم اثبات این مساله از وزارت بهداشت به عنوان نهادی که این مساله را عنوان کرده است و به صنف قهوه‌داران و سفره‌خانه‌های سنتی اتهام وارد نموده، شکایت خواهیم کرد و در حال حاضر نیز موضوع را پیگیری می‌کنیم.
او گفته با توجه به مساله عنوان شده توسط بهداشت نامه‌ای به رییس دایره مبارزه با مواد مخدر ناجا، معاونت وزارت بهداشت و آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو زدیم تا اگر در خصوص اثبات این مساله مدرکی وجود دارد ارائه کنند، چرا که وجود مواد دخانی در قلیان‌ها مصداق بارز مواد مخدر است.
رییس اتحادیه قهوه‌خانه‌داران و سفره‌خانه‌های سنتی اعلام کرده است که پس از نامه ارائه شده به وزارت بهداشت، ناجا و سازمان غذا و دارو دو ماه است هیچ پاسخی در این رابطه ارائه نشده است. مگر می‌شود چنین اتفاقی رخ دهد و مراجع ذیصلاح از جمله وزارت بهداشت و نیروی انتظامی واحد صنفی مربوطه را پلمب نکنند تا این لحظه که در حال پیگیری مساله هستیم حتی یک پرونده به مراجع قضایی ارسال نشده است.
دوز بالا مواد مخدر در قلیان‌ها باعث مسمومیت حاد شده می‌شود
وقتی با موارد مسمومیت حاد ناشی از مصرف دوز بالای مواد مخدر و ترکیبات شیشه بعد از مصرف قلیان مواجه می شویم معنای آن این است که حتما تعداد موارد بسیار زیاد دیگری وجود دارد که با دوز پایین تر این مواد را به توتون قلیان اضافه می کنند تا مشتریانشان احساس سرخوشی بیشتری کنند، با این تصور که این لذت ناشی از دود عادی قلیان است،موارد بسیار زیادی که در گزارشهای رسمی نمی آید. اغلب مصرف کنندگان این مواد در مراکز عرضه قلیان، به مواد مخدر وابستگی پیدا می کنند، معتاد می شوند و دیگر نمی توانند آن را کنار بگذارند. این یکی از روشهای سودجویی اماکن عرضه قلیان است، تا افراد به این مراکز مراجعات مکرر داشته باشند و بتوانند هزینه های بیشتری از آنها بگیرند و در واقع برای کسب سود بیشتر مشتریانشان را معتاد می کنند.
خسرو صادق نیت، رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بعد از خبر وزارت بهداشت مبنی بر وجود مواد مخدر در قلیان‌ها به ایرنا گفته که گزارش های متعددی داشتیم که حتی آن قدر دوز مواد مخدر، شیشه و ترکیبات آمفتامین در توتون قلیان ها بالا بوده که مسمومیت حاد ایجاد کرده و قطعاً تعداد مواردی که با دوز کمتر مصرف شده و مسمومیت حاد نداده، بسیار بیشتر است. به گفته صادق نیت گزارشها در باب وجود مواد مخدر صحیح است و در موارد متعددی مسمومیت حاد بعد از استعمال قلیان داشته ایم که به خاطر دوز بالای مواد مخدر، شیشه و ترکیبات آمفتامین آن بوده است، خود من در بیمارستان لقمان که محل ارجاع مسمومیت ها در تهران است. با چند نفر از این افراد صحبت کردم در برخی موارد، فرد مصرف کننده نمی دانسته که این مواد را مصرف می کند و فکر می کرده، احساس سرخوشی او ناشی از نوع توتون قلیان است.
او همچنین وجود فلزات سنگین و مواد شیمیایی مضر و خطرناک را در توتون‌های بسته‌بندی‌شده تائید کرد و گفته: اغلب این توتون‌ها به صورت غیرقانونی و قاچاق وارد کشور می‌شوند و می‌توانند هرگونه آلودگی عمدی یا غیرعمدی‌ای داشته باشند.
به طور کلی چون اغلب این توتون ها به صورت غیر قانونی و قاچاق وارد کشور می شوند، هر گونه آلودگی می توانند داشته باشند، بعضی از این آلودگی ها ممکن است، عمدی و برخی هم غیر عمدی باشد. مساله این است که هیچ استانداردی برای کالاهای قاچاق وجود ندارد که حداقل کیفیت را رعایت کنند و سیگار یا توتونی که تولید یا وارد می شود این سطح از استاندارد را دارد،چون نظارتی هم در مورد آنها وجود ندارد. به همین علت خیلی وقت ها، محصولاتی با آلودگی بالا وارد بازار می شوند.
در مراکز عرضه سنتی غزا و قلیان خانواده ها و جوانان و نوجوانان حضور پیدا می کنند. اغلب کودکان و نوجوانانی که در معرض دود دخانیات قرار می گیرند، در آینده مصرف کننده دخانیات می شوند و آمارها نشان می دهد، 90 درصد کودکانی که در معرض دود دست دوم قرار می گیرند، در آینده مصرف کننده دخانیات می شوند.
برای دریافت پول بیشتر مواد مخدر به قلیان اضافه می‌کنند
حسین رستگار مدیر کل آزمایشگاههای مرجع سازمان غذا و دارو درباره مضرات استفاده از قلیان می‌گوید: بسیاری نمی دانند چه ماده ای را مصرف می کنند؛ در حالیکه سیگار از قلیان کنترل شده‌تر است و متاسفانه برخی رستوران ها برای دریافت پول های بیشتر مواد مخدر را به قلیان اضافه می کنند.
او ادامه می دهد: وزارت بهداشت به هیچ عنوان تنباکوهای وارداتی را تایید نمی کند و در عین حال نمی توان جلوی واردات این توتون های وارداتی همچون سیگار را گرفت. بسیاری تصور می کنند قلیان از سیگار بهتر است و جوانان این مسئله را نمی دانند و متاسفانه برخی رستوران ها نیز از این فضا سوء استفاده می کنند.
رستگار با اشاره به اینکه با افزایش نظارت، باز هم راه های جدید پیدا می شوند، اضافه می‌کند: در این حوزه اطلاع رسانی مهم است و جریمه برخورد با توزیع کنندگان کافی نیست.
به گفته مدیر کل آزمایشگاههای مرجع سازمان غذا متأسفانه نمونه‌های بررسی شده از توتون و تنباکوهایی که در قهوه‌خانه‌ها و سفره‌خانه‌های سنتی عرضه می‌شود نشان می‌دهد که در این قلیان‌ها ماده THC وجود دارد. که از این ماده به عنوان مخدر صنعتی استفاده می‌شود که مصرف آن آسیب‌های جبران ناپذیری در پی خواهد داشت.
او می‌گوید که نتایج آزمایش‌ها نشان می‌دهد که در این تنباکوها مقدار بسیار زیادی بنزن وجود دارد که این ماده نیز به شدت در اختلال سیستم عصبی تأثیرگذار و خطرآفرین است.
او ضمن تأکید بر خطرات و معضلات مصرف این قلیان‌ها به ایفدونا ادامه می‌دهد: این تنباکوها عموماً به صورت بسته‌بندی وارد کشور می‌شوند و به شدت می‌توانند مخرب و آسیب‌رسان باشند.
مدیرکل آزمایشگاههای مرجع سازمان غذا و دارو معتقد است آنچه به عنوان هشدار جدی باید مورد توجه قرار گیرد آن است که برخی رستوران‌های ارائه دهنده این گونه تفریحات ناسالم برای جذب مشتری دائم و پاگیر کردن مصرف‌کنندگان قلیان، پس از آماده‌سازی تنباکو به آن مواد مخدر اضافه می‌کنند که این باعث می‌شود فرد‌مصرف‌کننده بی‌آنکه مطلع باشد دچار یک لذت مضاعف ناشی از اعتیاد به مصرف این گونه مواد شده که این در مراجعه بعدی و مداوم به این گونه مراکز بسیار تأثیرگذار است.
خارج شدن قهوه خانه ها از شمول قانون منع استعمال دخانیات
در همین حال دبیر اجرایی جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران از خارج شدن قهوه خانه ها از شمول قانون منع استعمال دخانیات می گوید: قانون جامع ملی مبارزه با دخانیات به عنوان یكی از پرافتخارترین قوانین در سال ۸۵ به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید و آیین نامه آن از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی ابلاغ شد.
‘محمدرضا معدنی’ ادامه می‌دهد: این قانون در تمام سازمان ها، ارگان ها و اماكن قابل اجرا بود اما از همان روزهای نخست، برخی افراد سودجو تلاش كردند تا این قانون را تغییر دهند و بالاخره نیز در پایان سال گذشته به خواسته خود رسیدند.
اوبا اشاره به اعلام مخالفت وزیر بهداشت با مستثنی شدن قهوه خانه ها از اجرا كردن قانون، تاکید می‌کند که جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران و وزارت بهداشت شكایتی را در این زمینه به دیوان عدالت اداری ارایه داده اند.
به گفته معدنی ، طبق تحقیقات این جمعیت، ۹۹ درصد معتادان و قاچاقچیان مواد مخدر و مبتلایان هپاتیت و ایدز با یك نخ سیگار شروع كرده اند.
رییس كمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی نیز به خبرنگار ایرنا می گوید: نیروی انتظامی باید از فعالیت قهوه خانه های متخلفی كه در آن خرید و فروش موادمخدر انجام می شود، جلوگیری كند.
به هرحال با توجه به اعتیاد آور بودن قلیان، میزان وابستگی به مصرف این ماده دخانی بسیار شدید است.علاوه براین، متخصصان اعلام می كنند كه مصرف كنندگان قلیان، در هر بار مصرف، دود بسیار زیادتری را در مقایسه با كشیدن یك نخ سیگار دریافت می كنند.
افراد سیگاری كه به طور متداول ۸ تا ۱۲ نخ سیگار در روز مصرف می كنند، به طور متوسط با ۴۰ تا ۷۵ پُك كه به مدت ۵ تا ۷ دقیقه به طول می انجامد، حدود ۵ تا ۶ لیتر دود استنشاق می كنند در حالی كه مصرف كننده قلیان در هر وعده مصرف كه به طور متداول ۲۰ تا ۸۰ دقیقه طول می كشد، حدود ۵۰ تا ۲۰۰ پُك می زند كه هر پك به طور متوسط حاوی ۱۵/۰ تا یك لیتر دود است.
همچنین تحقیقات اخیر نشان داده‌اند كه كشت مواد داخل لوله قلیان حاوی صدها نوع قارچ و میكروب بوده و این میكروب‌ها و قارچ ها به راحتی توسط دود، وارد دستگاه تنفس می شود و ایجاد عفونت های مزمن می كند.
مردم تصور می كنند قلیان كشیدن یك تفریح است در صورتی كه قلیان از سیگار مضرتر است، كبودی لب و ناخن كه در افراد سیگاری دیده می شود در مصرف كنندگان قلیان بیش تر بوده و احتمال بروز سكته قلبی هم در این افراد بیشتر است.
برخلاف عقیده برخی از مردم كه تصور می كنند قلیان با توجه به آبی كه در كوره قلیان است و ادواتی مثل چوب و نی مقداری از سم و خطرات و مضرات دود را می گیرد، باید توجه داشت كه همین ادوات، سمی بودن و مضرات و ضرر و زیان دود ناشی از قلیان را تشدید می كند.دود ناشی از قلیان در ادوات باقی می ماند و در مراحل بعدی و در اثر استفاده از قلیان به طور مستقیم وارد ریه می شود و ضرر و زیان جبران ناپذیری را به انسان وارد می سازد.تنباكو و توتون كه در قلیان استفاده می شود معمولا از بدترین نوع توتون و تنباكوست و توتون های میوه ای و شیمیایی به مراتب بدتر از توتون معمولی هستند.كشیدن قلیان یكی از عواملی است كه به انتقال بیماری های عفونی نظیر سل و هپاتیت منجر می شود و علت آن، استفاده مشترك از قلیان در بین افراد است.
قهوه خانه ها و استفاده از قلیان در این اماكن، یكی از معضلات جامعه ما محسوب می شود؛ وجود این معضل به علت خطرات پزشكی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، توجه جدی مسوولان ذیربط را می طلبد.
به نظر می رسد تهیه و تدوین قوانینی جامع از سوی دستگاه قانون گذاری ؛ اجرای دقیق و صحیح قانون ، تشدید نظارت ها بر اینگونه اماكن و برخورد قاطع دستگاه های انتظامی و قضایی با متخلفین می تواند به حل این معضل مساعدت كند.
