آیا اپل بدون استیو جابز، دیگر اپل نخواهد بود؟

عصر خبر  – در حالی‌که صدها میلیون نفر در سراسر جهان مشتاقانه و بی‌صبرانه در انتظار ظهور “آیفون۵” (iPhone 5) بودند، فرآورده‌ای که در اذهان عمومی از آن به عنوان “تلفنی انقلابی” یاد می‌شد، دو هفته پس از عرضه شدن “آیفون۵” به بازار، شور و هیجان ساعات نخست، جای خود را به یأس و خصوصاً انتقادات شدید داده است.

حال این سئوال بیش از پیش مطرح می‌شود که آیا اگر استیو جابز، مغز متفکر و خالق “اپل” (Apple) در قید حیات بود، آیفون۵ با چنین عدم موفقیتی، به بازار عرضه می‌شد؟ و آیا همانند سال‌هایی که استیو جابز از سکان رهبری اپل کنار گذاشته شده بود، این شرکت تبدیل به سازنده‌ای عادی خواهد شد؟

بدون شک می‌توان گفت که بدون استیو جابز، هیچ‌گاه اپل آن نماد نوآوری و انقلاب‌های پیاپی در فرآورده‌های جدید نخواهد بود. شرکت امریکایی اپل به عنوان پیشرو نوآوری‌ در فن‌آوری‌های نوین ارتباطی و رایانه‌ای به حساب می‌آید. اپل شرکتی عظیم که همواره صدها میلیون نفر در سراسر جهان در انتظار عرضه شدن فرآورده‌های جدید آن هستند.
بدین ترتیب، از ماه‌ها پیش شایعات بسیاری در ارتباط با عرضه شدن جدیدترین مدل تلفن همراه شرکت اپل یا همان آیفون۵ که پنجمین نسل از این فرآورده به حساب می‌آید، در تارنمای اینترنت مشاهده می‌شد و نه تنها علاقه‌مندان به اپل، بلکه بسیاری از مردم جهان در انتظار نمایان شدن تلفنی انقلابی بودند. همان‌طور که هرباره فرآورده‌های جدید اپل در حیطه‌ی خود انقلابی به وجود می‌آورد.

ولی این‌بار گرچه صفوف طویل در برابر مغازه‌های اپل در سراسر جهان شکل گرفت و حتی در ژاپن و امریکا، از چند روز قبل، علاقه‌مندان به صورت شبانه‌روزی در این صفوف حضور داشتند تا بتوانند جزو نخستین افرادی باشند که این جعبه‌ی جادویی را خریداری خواهند کرد، پس از اندک زمانی نسل پنجم آیفون علاقه‌مندان را مأیوس کرده است.

در وهله‌ی اول، بر خلاف تصور و شاید تخیلات بسیاری از علاقه‌مندان و کارشناسان، آیفون۵ نه تنها فرآورده‌ای انقلابی نیست، بلکه در واقع، می‌توان گفت که همان آیفون۴ است که با کمی جراحی زیبایی به بازار عرضه شده. تفاوت‌های اصلی در این است که وزنش کم‌تر است، ظریف‌تر شده و خصوصاً صفحه‌ی اصلی آن بزرگ‌تر و با کیفیت تصویری بالاتری طراحی شده است.

ولی برای نخستین بار، فرآورده‌ی نوین اپل که کماکان بسیار گران‌تر از فرآورده‌های دیگر رقبا می‌باشد، نه تنها انقلابی نیست، بلکه به هیچ وجه نوآوری جدیدی نسبت به تلفن‌های رقبای اصلی خود در بر ندارد؛ و به عقیده‌ی بسیاری از کارشناسان، این حاکی از آن است که شرکت اپل بدون مغز متفکر خود، یعنی استیو جابز، فردی که اپل را آفرید و پس از چند سال، بار دیگر از مرگ نجات داد و مجدداً به اوج رساند، دیگر اپل سابق نیست و کم‌کم تبدیل به شرکتی، گرچه غوآسا ولی مانند دیگر رقبایش، بسیار عادی خواهد شد.

اما گذشته از انتقادهای بسیاری که در ارتباط با آیفون۵ نوشته شده، اعم از تغییر نوع فیش‌های ارتباطی که خریداران را مجبور می‌کند برای استفاده از دیگر وسایلی که به آیفون خود نصب می‌کردند، یک آداپتور مخصوص خریداری کنند و یا باز تغییر اندازه‌ی سیم‌کارت مورد استفاده در آیفون۵ که کوچک‌تر از سیم‌کارت‌های نسل‌های پیشین آیفون است که خود کوچک‌تر از تمامی سیم‌کارت‌های موجود در بازار می‌باشد، مهم‌ترین مشکل و انتقاد وارده به نسل پنجم آیفون، سیستم به اصطلاح انقلابی و نوین نقشه و ردیابی است.

تا به حال در تمامی سیستم‌های نقشه‌و ردیابی آیفون، اپل از سیستم شماره‌یک جهان، یعنی “گوگل‌مپس” (Google Maps) استفاده می‌کرد. ولی در جریان جنگ صنعتی روزافزونی که اپل را در مقابل گوگل قرار داده است، تیم کوک، جانشین استیو جابز تصمیم گرفت در اقدامی غیرمنتظره قرارداد خود را با گوگل لغو کند و از سیستم جدیدی استفاده کند که توسط خود مهندسین اپل طراحی شده؛ آن هم به لطف خرید چند شرکت کوچک فعال در زمینه‌ی طراحی نقشه‌های ماهواره‌ای.

ولی این بار فرآورده‌ی نوین اپل با اشتباهات فاحشی به بازار عرضه شد و بسیاری از استفاده کنندگان آیفون۵ را با مشکلات بسیاری مواجه ساخت. به طور مثال، در حالی که گوگل‌مپس سیستمی است بسیار پیشرفته که تمامی خیابان‌ها را با دقت نشان می‌دهد، سیستم نوین اپل حتی برخی مناطق بزرگ را کاملاً از نقشه پاک کرده است و یا برخی مناطق را به اشتباه در دو مکان مختلف نشان می‌دهد.

موج انتقادات سبب شد تیم کوک از همگان عذرخواهی کند و از مصرف کنندگان بخواهد تا هنگام برطرف شدن مشکلات نرم‌افزار نقشه‌ی ردیابی اپل، از نرم‌افزارهای دیگر موجود در بازار استفاده کنند، حتی گوگل‌مپس!
حال کارشناسان و نزدیکان استیو جابز تاکید دارند که اگر وی هنوز زنده بود، هیچ‌گاه اجازه نمی‌داد فرآورده‌ی نوینی از سوی اپل، با ایراد و اشکالی بدین بزرگی به بازار عرضه شود.
همکاران استیو جابز به خوبی به خاطر دارند که در سال ۲۰۰۸، اپل فرآورده‌ای را به بازار عرضه کرد که نرم‌افزاری بود به نام “موبایل‌می” (MobileMe) که با شکست تجاری روبرو شد. به دنبال این رویداد و این شکست بزرگ تجاری، استیو جابز تمام سران اپل را گرد هم آورد و در همان نشست مسئول طرح “موبایل‌می” را از اپل خارج کرد.

حال در کادر رهبری اپل، نبود استیو جابز به خوبی حس می‌شود. نباید فراموش کرد که از نخستین فرآورده‌ی انقلابی این شرکت، یعنی کامپیوتر مکین‌تاش تا جانشین وی، یعنی آی‌مک (iMac) و خصوصاً سه پدیده‌ی انقلابی یگانه‌ی فرآورده‌های نوین، یعنی آیفون (iPhone)، آی‌پُد (iPod) و آی‌پَد (iPad)، همه و همه تحت نظر استیو جابز طراحی، تولید و پخش شدند و در سال ۱۹۸۵، اپل در اوج بود و استیو جابز به دلایلی کنار گذاشته شد. ۱۲ سال بعد، در سال ۱۹۹۷، استیو جابز بار دیگر هدایت اپل را به دست گرفت، شرکتی که در شُرُف ورشکستگی قرار داشت و هنگامی که از دنیا رفت، اپل را در بالاترین رده‌ی جهانی از لحاظ اقتصادی، فن‌آوری و صنعتی بالا برده بود.

حال آیا مشکلات آیفون‌۵ و عدم موفقیت منتظره‌ی تجاری آن، حاکی از آغاز سیر نزولی اپل است یا خیر؟ در حال حاضر نمی‌توان به این پرسش پاسخ درستی داد، ولی بدون تردید می‌توان تاکید کرد که اپل بدون استیو جابز، دیگر اپل نخواهد بود.