چند کشور جهان به FATF پیوستهاند؟
معاون سابق بانک مرکزی با تشریح موانع تعامل ایران با بانکداری جهانی بلاتکلیفی در این زمینه را به نفع کشور ندانست و گفت: همین انفعالی عمل کردن ماست که سبب شده نهادی مانند اف ای تی اف ۱۰۰ درصد قوانین و استاندارهایش را به ما تحمیل کند.
خبرگزاری تسنیم: حیدر مستخدمین حسینی که معاون سابق حقوقی و پارلمانی بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی بوده است ، معتقد است در حوزه بانکداری ایران وفاقی برای اداره نظام بانکی نیست لذا نظام بانکداری بین المللی به این ضعف و دیگر ضعفهای ایران در این حوزه وافق بوده و به خود اجازه می دهد تا هرگونه تحمیل غیرضروری و غیرعرفی را به ایران روا دارد.وی بر این باور است که ایران در بلاتکلیفی در پذیرش این نوع تحمیلها به سر می برد و اگر حاضر به پذیرش آنها نیست، خود مدلی ارائه کرده و به دفاع از آن برآید و به تبیین آن در محافل بین المللی بپردازد. مشروح دیگر نظرات وی را در این خصوص در ادامه می خوانید.
از موانع پیش روی ایران برای تعامل با بانکهای جهان بگویید. مستخدمین حسینی: اولین مانع را نبودن یک استراتژی هدفمند در اقتصاد کشور در ابعاد داخلی و بین المللی می دانم. با وجود اینکه در کلان مصوب داریم که سیاستهای کلان ما چه باید باشد ولی در منظر اقتصاد داخلی و بین الملی هنوز به نقطه مشترک دقیقی رسیده نشده و این باعث کند شدن حرکتها شده است و اقدامات عملا محافظه کارانه صورت می گیرند. اگر این موضوع روشن نشود مباحث بعدی نیز ابتر خواهند ماند.با این شرایط، هر از گاهی توسط دولت و تیمهای اقتصادی سلیقه هایی مطرح می شود که با استراتژی کلان هماهنگ نخواهد بود و به ایجاد معضلاتی در عمل منجر می شود.
از دیگر موانع بگویید. مستخدمین حسینی: مانع دوم را اینگونه می توان تشریح کرد. در عرصه بین المللی و حضور در عرصه اقتصاد بین الملل، پس از جنگ جهانی و توافقات حاصل از آن زمینه شکل گیری سازمانهای بین المللی همچون بانک جهانی، صندوق بین المللی پول، بانک بین الملل، نهاد اف ای تی اف و… فراهم شد. این سازمانها با تعیین چارچوبهایی در تلاش هستند تا اقتصاد کشور را تحت کنترل خود در آورند . آنها در تلاش برای ایجاد محدودیتهای سیاسی و اقتصادی برای کشورهای مختلف و نیز تحت کنترل گرفتن اقتصاد و گزارش گیری از آنها هستند.در این حوزه هنوز ما تعیین تکلیف نکرده ایم که آیا می خواهیم خود را با این چارچوبها هم راستا کنیم یا خیر؟ آیا این چارچوبهای را می پذیریم یا خیر؟ در حال حاضر قوای مختلف به توافقی در این خصوص نرسیده و گاه به جای یک تصمیم گیری ، به اتهام زنی علیه هم اقدام می کنند.اگر قرار است اقتصاد ایران خود را منطبق با این چارچوبها نماید ، پس استراتژی آن روشن می شود و عین تسلیم و دنبال روی خواهد بود. کما اینکه این تسلیم شدن در این حوزه خود نقطه آغازی است برای پذیرش مواردی مرتبط با حوزه هایی همچون حقوق بشر، انتخابات و.. . هنوز در این حوزه تعیین تکلیف صورت نگرفته است.
تسنیم: خارج از ارتباط با بانکهای جهانی آیا بانکداری ما از عملکرد بی نقصی برخوردار است؟بانکداری ما متناسب با شرایط نتوانسته به مدیریت خود اقدام کند. قوانین ما در طی این چند دهه به روز نشده و این خود یک ضعف برای انطباق با تحولات جهانی است. بانک مرکزی و وزارت اقتصاد لایحه مربوط به نظام بانکی را هنوز به دولت ارائه نداده اند تا مسیر قانونی را تا تصویب طی کند. به این ضعف ما بانکداری بین المللی وافق است و خود سبب می شود تا با توجه به اینکه در حوزه بانکداری وفاقی برای داره نظام بانکی نیست، آنها اجازه تحمیل هر بحث غیرضروری و غیر عرفی را علیه ما به خود دهند. همین مسأله سبب ضعفهایی می شود که خود بهانه به دست سازمانهای بین المللی می دهد. عملکردهای نادرست در حوزه بانکی ایران از منظر حسابرسی، حسابگری و… از این دست است. به عنوان مثال، بانکهای ما وجوهی که به دولت می دهند را وام تلقی می کنند و برای آن سود ترسیم می کنند. حتی سود را در مجامع تقسیم می کنند. در استاندارهای موجود، سود باید محقق شود تا قابل ثبت و توزیع باشد. لذا این نوع رفتارها منطبق با استانداردهای بین المللی نیست و خود بهانه هایی را دست دیگران می دهد.
بیش از هرچیز در حال حاضر تردید و بلاتکلیفی در نظام اقتصادی و بانکی کشور برای انطباق با استانداردها یا پذیرش قوانین از سوی سازمانها و نهادهای بین المللی همجون اف ای تی اف، مشهود است در چنین شرایطی راهکار چیست؟ ایران باید هرچه سریعتر از این تردید و بلاتکلیفی دست بردارد و وزارت اقتصاد و بانک مرکزی مدلهای خود را ارائه و تبیین کرده و از آن دفاع کنند. و این اطمینان را در نظام اقتصاد بین الملل ایجاد کنند که از این مدلها تبعیت می کنند. باید در مجامع بین الملل حاضر شد و به تبیین این مدلها پرداخت.ما در حوزه های اقتصاد و اقتصاد سیاسی ضعیف عمل می کنیم و باید دست از این انفعال عمل کردن برداریم. باید با کشورهایی که نقاط مشترک با آنها داریم بیش از پیش پیوند خورده و مدلها را تبیین کنیم. منفعل بودن نتیجه اش تسلیم است و این در سطح بین المللی به نفع ما نیست.
تنها 40 کشور به FATF پیوسته اند آیا همه کشورها به اف ای تی اف پیوسته اند؟مستخدمین حسینی: خیر. از کل کشورهای جهان حدود 40 کشور همه قوانین آن را پذیرفته اند. همین انفعالی عمل کردن ماست که سبب شده نهادی مانند اف ای تی اف این تحمیل را به ایران داشته باشد تا 100 درصد قوانین و استاندارهایش را ایران بپذیرد. باید هرچه زودتر مدلهای خود را ارائه داد و به دفاع از آنها پرداخت.