زنگ خطر پایان ذخایر آب شرب در اصفهان

حمیدرضا صفوی در گفت وگو با فارس با اشاره به مطرح بودن موضوع کمبود منابع آب شرب در کنار منابع آب کشاورزی اظهارکرد: در بسیاری از مناطق جهان ممکن است بارندگی کم ‌شود و تغییرات اقلیمی اتفاق افتد ولی با مدیریت بحران جلوی معضلات گرفته می‌شود اما وقتی در جایی با چنین مشکلی مواجه شوند و با همان رویه گذشته بخواهند با مسأله آب برخورد کنند نتیجتاً از ذخایر استراتژیک هم برداشت خواهند کرد.

مسؤولان حق ورود به ذخایر استراتژیک آب را نداشته‌اند

وی افزود: پیش‌بینی چنین وضعیتی برای ذخایر آب استان اصفهان باید از چند سال قبل برنامه‌ریزی می‌شده نه حالا، مسؤولان مربوطه باید در دوره‌های مختلف توجه داشته باشند که تا چه اندازه حق ورود به ذخایر استراتژیک دارند.

عضو کمیته راهبردی تحقیقات شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان گفت: بخشی از ذخایر استراتژیک آب استان اصفهان پشت سد زاینده‌رود است و بخش عمده دیگر آن را آب‌های زیزمینی تشکیل می‌دهد که متأسفانه در چند سال اخیر کنترل و نظارتی بر حفاری‌های غیرمجاز چاه‌ها نبوده و بیش از اندازه برداشت شده که منجر به کاهش روزانه کمیت و کیفیت آب‌های زیرزمینی شده است.

وی عنوان داشت: با اندکی تأمل در وضعیت حوضه آبی زاینده‌رود در این سال‌ها، متوجه عدم برنامه‌ریزی مسؤولان خواهید شد و این موضوع باعث شده تا روز به روز مسائل این رودخانه پیچیده‌تر شود.

طولانی شدن خشکی زاینده‌رود و تالاب گاوخونی

صفوی تصریح کرد: عمده مشکلات آب اصفهان تا چند سال گذشته تنها در بخش کشاورزی بود و مشکلی از نظر آب شرب وجود نداشت ولی در حال حاضر این زخم آن‌قدر عمیق‌تر شده که مسأله از صنعت و کشاورزی گذشته و به آب شرب مردم رسیده و امروز بحث تأمین آب شرب 5 میلیون نفر در استان اصفهان، طولانی شدن خشکی زاینده‌رود و تالاب گاوخونی مطرح است.

وی با اشاره به کاهش کیفیت منابع آب زیرزمینی خاطرنشان کرد: به دلیل طولانی شدن عمق آب‌های زیرزمینی، این منابع از بین رفته و حتی دیگر برای موارد کشاورزی هم کیفیت مناسبی ندارد، بنابراین این نوع بارگذاری‌ها و عدم دقت در چگونگی برخورد با ذخایر استراتژیک آبی منجر به ادامه خشکسالی‌ها در اصفهان خواهد شد.

ذخایر آبی اصفهان امسال با مشکل مواجه است

رییس پژوهشکده آب و فاضلاب دانشگاه صنعتی اصفهان تاکید کرد: کمبود منابع آبی اصفهان امروز دیگر از بحث کشاورزی گذشته و به کمبود منابع آب شرب رسیده به طوری که سال بسیار سختی را در وضعیت آب در پیش خواهیم داشت.

وی اضافه کرد: پیش‌بینی‌های هواشناسی تا پایان سال جاری در اصفهان حاکی از کاهش شدید بارندگی‌هاست که با این حجم کم آب در سد و ذخایر اندک آب‌های زیرزمینی قطعاً با مشکل کمبود آب شرب نیز روبرو خواهیم شد.

صفوی با اشاره به آخرین اعلام شرکت آب منطقه‌ای اصفهان از میزان منابع آبی اصفهان، متذکر شد: تنها 160 میلیون مترمکعب آب شرب پشت سد باقی مانده، در حالی که مصرف سالیانه آب شرب در اصفهان چیزی حدود 420 میلیون مترمکعب است که این حجم باقی‌مانده از آب در سد تقریباً به اندازه یک سوم مصرف سالانه آب شرب اصفهان است.

پایان ذخایر آب شرب زنگ خطری برای مسؤولان

وی ادامه داد: حجم منابع آب زیرزمینی برای تأمین آب شرب در اصفهان نیز رو به پایان است و بخش عمده آب شرب اصفهان مستقیماً از رودخانه تأمین می‌شود که این موضوع باید زنگ خطری برای مدیران و مسؤولان مرتبط با آب باشد.

عضو کمیته راهبردی تحقیقات شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان با بیان اینکه مشکل آب اصفهان با برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت سالانه و ماهانه حل نخواهد شد، یادآور شد: معضل کمبود آب در اصفهان نیازمند برنامه‌ریزی‌های بلندمدت است.

وی اظهارداشت: شاید تا چند سال گذشته راهکار‌های برون‌رفت از خشکسالی قابل اجرا بود اما در حال حاضر که اصفهان به این بیماری گرفتار شده کار بیش از گذشته سخت‌ شده و نوش دارو پس از مرگ سهراب است.

روش «6 ماه آب را باز کن و 2 ماه ببند» کار را حل نمی‌کند

صفوی یادآور شد: اساتید و کارشناسان زیادی از دانشگاه صنعتی اصفهان مرتباً با مطالعات و تحقیقات، راهکارهای خود را برای جلوگیری از خشکسالی ارائه می‌دهند اما متأسفانه مدیریت اصفهان در بحران آب به روش روزمرگی بوده و روش‌ «6 ماه آب را باز کن و دو ماه ببند» را پیش گرفته است.

وی بیان داشت: تصمیم‌گیری برای برنامه‌ریزی و توزیع آب نباید سالانه و یا فصلی باشد بلکه باید درازمدت باشد و اتفاقات 10 سال یا 20 سال آینده پیش‌بینی شود، کران‌های بالا و پایین و بحران‌هایی که قرار است در 10 سال آینده برای آب اصفهان رخ دهد نیز از جمله موارد دیگری است که باید در مورد آن مطالعاتی تخصصی صورت گیرد.

صفوی اذعان کرد: متأسفانه مسؤولان استان اصفهان برش‌های لازمی که باید در سطح ملی داشته باشند را نداشته و این موضوع یکی از دلایل رسیدن وضعیت آب اصفهان به وضع کنونی است که اگر این برش‌ها وجود داشت همین همبستگی‌هایی که برای بحث زیست‌محیطی دریاچه ارومیه رخ داد برای زاینده‌رود نیز اتفاق می‌افتاد.

مطالبات برای زاینده‌رود به اندازه مطالبات برای دریاچه ارومیه نیست

وی افزود: بر کسی پوشیده نیست که اهمیت رودخانه زاینده‌رود کمتر از اهمیت دریاچه ارومیه نبود اما ایجاد تشکل‌های اجتماعی و مردمی برای پیگیری موضوع آب دریاچه ارومیه، اختصاص اعتبارات لازم، ایجاد ستاد و پیگیری‌های ملی باعث خروج این دریاچه از وضعیت بحرانی شد.

رییس پژوهشکده آب و فاضلاب دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: در موضوع دریاچه ارومیه حتی بحث آب شرب نیز مطرح نبود و تنها خشک شدن یک دریاچه مطرح بود اما در اصفهان بحث بر سر آن است که نه تنها رودخانه زاینده‌رود بلکه تالاب گاوخونی نیز خشک شده است، امروز دیگر کارد به استخوان رسیده و آب شرب اصفهان هم مشکل پیدا کرده است.

وی ادامه داد: آن اجماع، همبستگی، پیگیری ملی و مردمی که در قضیه دریاچه ارومیه وجود داشت پشت قضیه زاینده‌رود نیست و اگر هم بخواهد به وجود بیاید ممکن است در برابر آن مقاومت شود و به همین دلیل موضوع زاینده‌رود هنوز به صورت مسأله‌ای ملی تبدیل نشده و در حد یک مسأله روزمره است.

پیگیری موضوع آب در فلات مرکزی ایران به بحث‌های جناحی تبدیل شده

صفوی خاطرنشان کرد: مردم و مسؤولان در ارومیه با پیگیری‌هایی که انجام دادند مشکل دریاچه ارومیه را تبدیل به مطالبه‌ای ملی کردند و نتیجه آن در حال حاضر پیگیری مطالبات بین‌المللی شده است اما در اصفهان چنین اتفاقی نیفتاد و مسؤولان دچار خودسانسوری شدند که نهایتاً وضعیت امروز آب اصفهان با مشکل جدی مواجه شده است.

وی در پایان تصریح کرد: تا وقتی که خوشمزگی مسأله کمبود منابع آبی در فلات مرکزی به بحث‌های دستگاهی، جناحی باشد نتیجه بهتر از این نخواهد بود، عده‌ای تنها برای موج‌سواری بر مسائل سیاسی و انتخاباتی وارد مسأله می‌شوند و کسی دغدغه حل قضیه را ندارد.