پس‌لرزه‌های سانحه واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان
چند روز از سانحه کشته و مجروح‌شدن جمعی از دانش‌آموزان می‌گذرد و مسئولان مربوطه همچنان در مقام توجیه هستند؛ وزیر آموزش و پرورش در شیراز اعلام کرد: اردوهای راهیان نور اجباری نیست و هیچ نمره‌ای برای اعزام به این سفر وجود ندارد.
حمیدرضا حاجی‌بابایی که پیش از این درباره این سانحه اعلام کرده بود، «از مسئولانش بپرسید» در خبری که مهر آن را منتشر کرده گفت: رهبر انقلاب و مسئولان نظام از اتفاقی که برای دانش‌آموزان بروجنی افتاد متاثر هستند و هیچ غمی از این بالاتر نیست.
او تصریح کرد: در اردوهای راهیان نور هیچ اجباری وجود ندارد و اعزام افراد به اردو براساس رضایت کتبی خانواده‌ها صورت می‌پذیرد که این موضوع در کتاب قانون مصوب اردوها به ثبت رسیده است.وزیر آموزش و پرورش اظهار کرد: در گذشته اقدامات مناسبی برای جلوگیری از بروز چنین حوادثی انجام شده اما در شرایط کنونی باید در آموزش و پرورش تمام توان به‌کار گرفته شود که چنین اتفاقاتی به وقوع نپیوندد.
شبه اجبار
ماجرای اردوهای راهیان نور دانش‌آموزی همانند دوره پیش‌دبستانی است که برخی می‌گویند رسمی غیراجباری است و گروهی دیگر از مسئولان آموزش و پرورش بر این اعتقادند که غیررسمی غیراجباری است و به تبع آن حواشی زیادی وجود دارد. بهروز فتحی، کارشناس آموزش و پرورش درباره اجباری بودن یا نبودن اردوهای راهیان نور به همشهری گفت: وقتی اعلام می‌شود امسال همه دانش‌آموزان سال دوم دبیرستان برای گذراندن واحد عملی درس آمادگی دفاعی به اردوی راهیان نور اعزام می‌شوند، چه مفهومی به‌دنبال دارد.
او افزود: شرکت در کلاس‌های فوق برنامه اجباری نیست، دریافت پول در مدارس هم اجباری نیست اما به طرق مختلف مانند همیاری و کمک‌های داوطلبانه از پدران و مادران دانش‌آموزان پول می‌گیرند و در پاسخ به اعتراض‌ها هم گفته می‌شود، اجباری نیست اما واقعیت چیز دیگری است که همه می‌دانند. به گفته فتحی هیچ مدرسه‌ای نه‌تنها اعلام نمی‌کند داوطلبانه است بلکه رفتار مسئولان مدارس طوری است که باید همه دانش‌آموزان به این اردوها اعزام شوند تا از درس آمادگی دفاعی نمره قبولی بگیرند و این نوع برخورد اثرات مثبت اردوهای راهیان نور را که کار فرهنگی پسندیده و ماندگاری است کمرنگ می‌کند.
این کارشناس آموزش و پرورش در واکنش به اظهارات حاجی‌بابایی مبنی بر اینکه در گذشته اقدامات مناسبی برای جلوگیری از بروز چنین حوادثی انجام شده، گفت: تعداد دانش‌آموزانی که پیش از در این اردوها شرکت می‌کردند بسیار کمتر بود و اکنون افزون بر افزایش تعداد دانش‌آموزانی که مشمول این طرح می‌شوند، برای کاهش هزینه‌ها، اعزام‌هابه جای قطار با اتوبوس انجام می‌شود.
اردو؛ واحد عملی آمادگی دفاعی
در اینکه اردوی راهیان نور جزو درس آمادگی دفاعی است شکی نیست و آنچه تا‌کنون ملاک ارزیابی در این درس بوده نیز این نکته را تأیید می‌کند. قاسم مستقیم، مدیرکل ارزیابی عملکرد و رسیدگی به شکایات آموزش و پرورش اخیرا در این‌باره به خبر آنلاین گفت: این اردو جزو درس دفاعی دانش‌آموزان است.
معاون پرورشی اداره کل آموزش و پرورش استان قم در خبری که خبرگزاری فارس منتشر کرده، اظهار کرد: اردوی راهیان نور دانش‌آموزی که از تاریخ 23مهرماه در مناطق عملیاتی هشت سال دفاع‌مقدس برگزار می‌شود، در واقع واحد عملی درس آمادگی دفاعی است.
ناصر حمزه‌ای تأکید کرد: «شرکت در این اردو برای تمام دانش‌آموزان این پایه ضروری است مگر دانش‌آموزانی که با گواهی پزشک مجاز به رفتن به اردو نباشند یا والدین برای رفتن آنان رضایت نداشته باشد.» سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس نیز در این‌باره به خبر آنلاین گفت: ما در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به‌دنبال حذف اجباری‌بودن سفرهای راهیان نور هستیم، چون این اردو جزو آموزش دفاعی دانش‌آموزان محسوب می‌شود و اجباری است، ولی وقتی اطمینان از امنیت دانش‌آموزان وجود ندارد نباید اجباری باشد.
عباس مقتدایی اظهار کرد: همچنین اگر پدران و مادران دانش‌آموزان از اعزام فرزندان خود به سفرهای راهیان نور جلوگیری کنند دانش‌آموز نمره نمی‌گیرد. همانطور که اشاره شد این سفرها اجباری هستند و 10نمره از درس دفاعی را شامل می‌شوند. نرفتن دانش‌آموزان به اردو نباید تأثیری در نمره درس آمادگی دفاعی آنها داشته باشد.
راهیان نور اجباری نیست
دبیر قرارگاه مرکزی راهیان نور اما در مقابل این اظهارنظرها تاکید کرد: اردوهای راهیان نور به‌صورت کاملا داوطلبانه است و براساس یک فرایند کاملا قانونی براساس تفاهمنامه و ابلاغیه مشترک وزارت آموزش و پرورش و بسیج برگزار می‌شود. به گفته سردار یعقوب سلیمانی، همه دانش‌آموزان با رضایت‌نامه والدین در اردوهای راهیان نور حضور می‌یابند لذا اجباری بودن آن گفتاری دروغ و بیانی بی‌اساس و ناجوانمردانه است.
نگرانی پدران و مادران
برخی از پدران و مادران دانش‌آموزان سال دوم دبیرستان در تماس با خبرنگار همشهری نگرانی خود را درباره نمره درس آمادگی دفاعی اظهار کردند؛ پدر یک دانش‌آموز گفت: اولیای مدرسه می‌گویند رفتن به اردو 10نمره دارد و باید دانش‌آموزان سال دوم دبیرستان در این اردوها شرکت کنند. او افزود: طوری وانمود می‌شود که حضور در این اردوها اجباری است و چنانچه دانش‌آموزی شرکت نکند از بخش عملی درس آمادگی دفاعی نمره نمی‌گیرد.
