اگر سرطان پروستات آزارتان می دهد،بخوانید!

دکتر محمد جباری*: انتخاب روش درمان سرطان پروستات به چندین عامل از جمله: میزان سرعت رشد سرطان، میزان گسترش آن و وضعیت کلی سلامتی شما بستگی دارد. با در نظر گرفتن فواید و اثرات جانبی بالقوه هر کدام از روش های درمانی، بهترین گزینه درمانی برای شما انتخاب می شود.ممکن است درمان فوری سرطان لازم نباشد؟برای مردانی که سرطان پروستات در مرحله اول تشخیص داده شده است، ممکن است نیاز به درمان فوری نداشته باشند. بعضی از افراد شاید اصلا به درمان نیاز نداشته باشند ولی در عوض پزشکان در بعضی مواقع مراقبت های فعالی را برایشان توصیه می کنند.در مراقبت فعال؛ تست های خونی منظم، معاینه پروستات از طریق مقعد و احتمال بیوپسی (نمونه برداری) انجام می شود تا بر پیشرفت سرطان نظارت گردد. اگر آزمایشات نشان دهند که سرطان رو به پیشرفت است، ممکن است یکی از روش های درمانی برای سرطان پروستات مثل جراحی یا پرتودرمانی انتخاب شود. 
برای سرطانی که فاقد علایم است و انتظار می رود سرطان به کندی رشد کند و به یک ناحیه کوچک در پروستات محدود باشد، مراقبت فعال ممکن است راه انتخابی باشد. همچنین ممکن است مراقبت فعال برای مردانی در نظر گرفته شود که از نظر سطح سلامتی جسمانی در وضعیت مناسبی به سر نمی برند یا سن بالای آن ها درمان سرطان را برایشان بسیار مشکل می سازد.باید به این نکته نیز توجه کرد که مراقبت فعال یک خطر نیز به همراه خود دارد و آن امکان رشد و گسترش سرطان در طی مراقبت فعال است که احتمال بهبود ناشی از آن را کم می کند. درمان سرطان پروستات به شیوه پرتودرمانیپرتودرمانی از انرژی سطح بالا برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می کند. پترو درمانی سرطان پروستات می تواند به منظور دست یابی به هدف مورد نظر، به دو روش انجام شود:تابشی که از بیرون به بدن تابیده می شود (تابش پرتو خارجی): در این روش شما بر روی یک میز دراز می کشید و در حالی که یک دستگاه در اطراف بدنتان حرکت می کند، پرتوهای پرانرژی همچون پرتو X یا پروتون را به سمت پروستات سرطانی می تابانند. درمان با این روش معمولا 5 بار در هفته و به مدت چند هفته به طور خواهدانجامید. منبع تابش در داخل بدنتان جای گذاری می گردد (براکی تراپی): براکی تراپی شامل جای گذاری تعداد زیادی دانه پرتوزای برنجی شکل در داخل بافت پروستات است. دانه های رادیواکتیو دوز پایینی از پرتوها را در طول یک مدت زمان طولانی رها می کنند. پزشک شما با استفاده از سوزن های خاص هدایت شده به وسیله تصاویر سونوگرافی، دانه های رادیواکتیو را در پروستات تان قرار می دهد. بعد از مدتی تابش این دانه های تعبیه شده در نهایت قطع می شود و نیاز به درآوردن آن ها نیست.اثرات جانبی پرتودرمانی می تواند شامل ادرار دردناک، تکرار ادرار و احساس فوریت در ادرار و یا علام گوارشی همچون: مدفوع شل یا درد در هنگام دفع مدفوع باشد. اختلال در نعوظ نیز ممکن است رخ دهد.درمان سرطان پروستات توسط هورمون درمانیاساس این درمان جلوگیری از تولید هورمون مردانه تستوسترون توسط بدن است. هورمون تستوسترون باعث رشد سلول های سرطانی پروستات در بدن می شود. قطع تاثیر این هورمون باعث مرگ سلول های سرطانی یا کاهش سرعت رشد آن می گردد. روش های هورمون درمانیداروهایی که از تولید تستوسترون در بدن جلوگیری می کنند: هورمون هایی که با عنوان هورمون آزادکننده جسم زرد شناخته می شوند آنتاگونیست هایی هستند که از رسیدن پیام هورمون های مغزی به بیضه به منظور ساخت تستوسترون ممانعت به عمل می آورند. داروهایی که به طور معمول در این نوع از هورمون درمانی استفاده می شوند شامل: لیوپرولید (لوپرون، الیگارد)، گسورلین (زولادکس)، تریپتورلین (ترلستار) و هیسترلین (ونتاژ) هستند. البته بعضی داروها همچون کتوکونازول و ابی راتراون (زای تیگا) ممکن است استفاده کردند.داروهایی با مسدود کردن گیرنده تستوسترون در سلول ها مانع از رسیدن آن به سلول های سرطانی می شوند: داروهایی که با عنوان ضدآندروژن شناخته می شوند از دسترسی پیدا کردن سلول های سرطانی به تستوسترون جلوگیری می کنند که شامل بایکالوتامید (کاسودکس)، فلوتامید و نیلوتامید (نیلاندرون) است. داروی اینزالوتامید (اکس تاندی) می تواند به عنوان دارویی که سایر هورمون درمانی ها برای بلند مدت جواب ندهند استفاده گردد.
خارج کردن بیضه ها از بدن (اُرکیکتومی): برداشتن بیضه های فرد باعث کاهش میزان تستوسترون در بدن می شود. اثرات جانبی هورمون درمانی ممکن است شامل: اختلال در نعوظ، گرگرفتگی، از دست دادن تراکم استخوانی، کاهش میل جنسی و افزایش وزن می باشد.جراحی جهت برداشتن پروستاتجراحی سرطان پروستات شامل برداشته غده پروستات است که به آن رادیکال پروستاتکتومی نیز می گویند. در این پروسه بخشی از بافت اطراف و تعدادی غدد لنفاوی برداشته می شود.روش های مختلف رادیکال پرستاتکتومیاستفاده از یک ربات دستیار جراحی در این روش، ابزار مورد نیاز بر روی ربات نصب می گردند و از طریق ایجاد چندین برش جراحی آن را به داخل شکم فرد می فرستند. جراح در این روش بر روی یک کنسول می نشیند و با استفاده از دست هایش، ابزار سوارشده بر بروی ربات را کنترل و حرکت می دهد. پروستاتکتومی به شیوه استفاده از ربات ممکن است جراح را در انجام حرکات بسیار ظریف با استفاده از ابزار جراحی یاری دهد. هر چند که جراحی به شیوه سنتی حداقل آسیب بافتی ناشی از عمل را دارا می باشد.ایجاد برش روی ناحیه تحتاتی شکم: در این شیوه جراحی، غده پروستات با استفاده از ایجاد برش در ناحیه تحتانی شکم درآورده می شود. در مقایسه با دیگر روش های جراحی پروستات، جراحی به این شیوه خطر آسیب عصبی و عروقی کمتری دارد. که این آسیب ها در رابطه با مشکلات مرتبط با کنترل مثانه و نعوظ می باشد.ایجاد برش بین مقعد و کیسه بیضه: جراحی از طریقه پرینه (کف لگن) شامل ایجاد برش بین مقعد و کیسه بیضه می باشد تا به پروستات دسترسی پیدا شود. هرچند در این روش ممکن است زمان بهبودی فرد کوتاه باشد ولی این روش باعث حذف غدد لنفاوی پیرامون پروستات نگشته و احتمال آسیب ندیدن بافت عصبی ناحیه پایین است. پروستاتکتومی لاپاروسکوپی: طی این فرایند جراحی، پزشک عمل را با ایجاد برش های کوچک بر روی شکم با کمک دوربین کوچکی بر روی فرد پیاده می کند. این روش نیازمند مهارت فراوان جراح می باشد و خطر بالقوه بریده شدن ناگهانی ساختارهای اطراف وجود دارد. به همین خاطر این نوع از جراحی به طور معمول در عمل های سرطان پروستات در آمریکا انجام نمی شود.با پزشک خود راجع به نوع عمل تان با توجه به وضعیت موجودتان صحبت کنید. رادیکال پروستاتکتومی خطر بی اختیاری ادرار و اختلال در نعوظ را در پی دارد. با توجه به وضعیتی که در آن به سر می برید (نوع فرایند جراحی انتخابی، سن، وضعیت بدن و وضعیت کلی سلامتی) خطراتی را که ممکن است با آن مواجه شوید را از پزشک تان سوال کنید. منجمد کردن بافت پروستات (کرایوسرجری)هدف از کرایوسرجری یا کرایوابلیشن منجمد کردن بافت جهت کشتن سلول های سرطانی است. در طول کرایوسرجری برای سرطان پروستات، سوزن های کوچک را در پروستات فرو می برند که در این فرآیند می توان از عکس های سونوگرافی به عنوان راهنما استفاده کرد. گازی با درجه حرارت بسیار پایین در سوزنی که داخل بافت سرطانی پروستات تعبیه شده است، هدایت می شود و سبب ایجاد یخ زدگی در اطراف بافت می گردد. سپس گاز دیگری در سوزن دمیده می شود که باعث بازگشت دوباره گرما به بافت می گردد. چرخه یخ زدن و گرم شدن مجدد، سلول های سرطانی و بعضی از بافت های سالم اطراف را از بین می برد.تلاش های اولیه برای استفاده از کرایوسرجری جهت سرطان پروستات منجر به بروز عوارض بالاو اثرات جانبی غرقابل قبول گردید. ولی باید دقت کرد که با تکنیک های جدیدتر میزان عوارض حاصله کاهش یافته، کنترل سرطان را بهبود بخشیده و تحمل فرایند را برای بیمار آسان تر کرده است. کرایوسرجری را می توان برای افرادی که پرتودرمانی، کمکی به بهبود وضعیتشان نکرده است به کار برد.
شیمی درمانیشیمی درمانی روشی است که با استفاده از داروها سلول های به سرعت در حال رشد را می کشند. فرایند شیمی درمانی را می توان هم از طریق سیاهرگ روی بازوی فرد و هم به صورت قرص و یا هر دو روش انجام داد. شیمی درمانی را می توان به عنوان روش درمانی برای افرادی که سرطان پروستات آن ها به نواحی مختلف بدن پخش شده است استفاده کرد. این روش می تواند جایگزینی برای هورمون درمانی باشد که نتیجه ای از آن حاصل نشده است.درمان سرطان پروستات به روش بیولوژیکالدرمان بیولوژیکال (ایمنی درمانی) از سلول های ایمنی فرد برای نبرد با سلول های سرطانی استفاده می کند. یک نوعی از درمان بیولوژیکال، سلول های T هست که برای درمان سرطان های پیشرفته و عودکننده تخصیص یافته است.در این روش تعدادی از سلول های ایمنی شما برداشته می شود، مهندسان ژنتیک ژن آن ها را برای مبارزه با سلول های سرطانی پروستات تغییر می دهند، سپس آن ها را دوباره از طریق سیاهرگ به بدن تزریق می کنند.افرادی که بدنشان به این روش پاسخ داده تا حدودی بهبودی در آن ها مشاهده شده است، اما این روش درمان بسیار گران می باشد و نیازمندی درمان های چندگانه می باشد. درمان جایگزینهیچ درمان فرعی یا مکملی نخواهد توانست سرطان پروستات را مداوا کند. هرچند که درمان های فرعی یا جایگزین، ممکن است شما را در غلبه بر اثرات جانبی سرطان و درمان آن یاری دهد. به طور مشابه تقریبا همه کسانی که سرطان پروستات در آن ها تشخیص داده شده است اندکی پریشانی را تجربه کرده اند. اگر شما احساس پریشانی می کنید، احتمالا ناراحتی، عصبانیت یا اضطراب در وجودتان دارید. شاید برایتان مشکل خواب پیش بیاید یا اینکه خودتان را مدام در حال فکر کردن به سرطان تان بیابید. چندین راهکار پزشکی مکمل وجود دارند که کمک می کنند تا بر این پریشانی فارغ آیید:-    هنردرمانی-    ورزش-    تفکر-    موسیقی درمانی-    تکنیک های آرامش-    معنویت گرایی
درباره نگرانی ها و احساس های درونی تان با پزشک صحبت کنید. در بعضی مواقع، ممکن است درمان با تجویز دارو صورت گیرد. 
حمایت و غلبه کردن
وقتی برای شما تشخیص سرطان پروستات مطرح شد، ممکن است سلسله مراتبی از احساسات شامل: بی اعتقادی، ترس، عصبانیت و افسرده بودن را تجربه نمایید. با مرور زمان هر مردی راه خود را برای غلبه بر سرطان اش پیدا می کند. تا زمانی که راهی برای درمان سرطان پروستات تان پیدا کنید، سعی کنید:
به اندازه کافی درباره سرطان پروستات اطلاعات داشته باشید: تا در هنگام تصمیم گیری برای درمان سرطان پروستات راحت تر اقدام به این کار کنید. درباره سرطان تان و راه های درمان آن به اندازه کافی بدانید تا انتظارتان از درمان سرطان پروستات و زندگی بعد از آن برایتان تفهیم گردد. از پزشک، پرستاران یا دیگر افراد مشغول به حرفه سلامت مشورت بخواهید تا منابع قابل اعتماد برای کسب اطلاعات را به شما معرفی کنند.رابطه تان را با خانواده و دوستان تان صمیمی تر کنید: دوستان و خانواده می توانند حمایت شما را در طول درمان و بعد از درمان فراهم کنند. آن ها ممکن است مشتاق باشند تا شما را در انجام کارهای کوچکی که انرژی و حوصله شان را ندارید در طول درمان یاری دهند. همچنین وجود یک دوست صمیمی یا یکی از اعضای خانواده برای حرف زدن با وی می تواند وقتی که احساس پریشانی و درهم شکستگی به شما دست می دهد سودبخش باشد.با افراد مبتلا به سرطان ارتباط برقرار کنید:دوستان و خانواده همیشه قادر نیستند بفهمند که مواجه شدن با سرطان شبیه چیست. سایر افرادی که به سرطان مبتلا هستند می توانند یک شبکه ارتباطی منحصر به فردی از حمایت را برای تان فراهم کنند. از پزشک یا دیگر اعضای تیم حفظ سلامت درباره گروه ها و سازمان های حامی موجود در جامعه تان که بتواند شما را به دیگر افراد نجات یافته ارتباط دهند سوال کنید. چت روم های آنلاین و صحبت در مجامع عمومی را برای افراد پیگیر پیشنهاد می کنم.مراقب خودتان باشید: در طول درمان با خوردن غذاهای پرفیبر و سبزیجات سلامتی خود را حفظ کنید. سعی کنید بیشتر روزهای هفته را ورزش کنید. به مقدار کافی بخوابید تا با استراحت و انرژی کافی بیدار شوید.ادامه رابطی جنسی: اگر شما دچار اختلال در نعوظ شده اید به طور طبیعی واکنش تان ممکن است خودداری از ارتباط جنسی باشد. اما می بایست با لمس کردن، بغل کردن و نوازش کردن همسرتان به عنوان راه هایی برای ادامه رابطه جنسی تان جامه عمل بپوشانید. 
پیشگیری از سرطان پروستات
شما می تواندی خطر بروز سرطان پروستات را کاهش دهید اگر شما: رژیم غذایی پرفیبر و حاوی سبزیجات را انتخاب کنید: از خوردن غذاهای پرچرب خودداری کنید و در عوض درصدد انتخاب انواع مختلفی از میوه ها، سبزیجات و همه حبوبات باشید. میوه ها و سبزیجات حاوی ویتامین ها و مواد مغذی هستند که می توانند در حفظ سلامتی شما سهیم گردند. به طور قاطع اثبات شده است که می توان با رژیم غذایی سالم از سرطان پروستات پیشگیری کرد اما شایان ذکر است که داشتن سبزیجات و غذاهای پرفیبر در رژیم غذایی به طور کل باعث ارتقا سلامت انسان می شود.استفاده از غذاهای سالم به جای مکمل ها: هیچ مطالعه ای حاکی از نقش اساسی مکمل ها در کاهش خطر سرطان پروستات یافت نشده است. در عوض شما با انتخاب غذاهایی که سرشار از ویتامین و مواد معدنی باشند می توانید سطح مطلوب ویتامین ها را در بدنتان حفظ کنید.در اکثر روزهای هفته به ورزش بپردازید: با ورزش به طور کلی سطح سلامت تان اوج می گیرد و باعث می شود وزن تان در حد نرمال و روحیه تان افزایش یابد. شواهدی یافت شده است که نشان می دهد مردانی که ورزش نمی کنند سطح PSA خون شان بالا می باشد. این درحالی می باشد که افراد ورزشکار احتمال ابتلایشان به سرطان پروستات کمتر است.اگر شما تازه کار هستید تمرینات را به آهستگی شروع کنید و رفته رفته تلاش تان را افزون کرده تا بتوانید هر روز ورزش کنید. در یک وزن سالم بمانید: اگر وزن کنونی شما در محدوده نرمال است، سعی کنید با ورزش کردن مداوم در طول هفته در این وزن مطلوب و سالم بمانید. اگر نیاز دارید که وزن تان را کم کنید، بهترین راهکار زیاد ورزش کردن و کاهش مصرف کالری در هر وعده غذایی است. از پزشک تقاضا کنید تا با ایجاد برنامه ای شما را در کاهش وزن به حد مطلوب کمک تان کند. با پزشکان درباره افزایش خطر سرطان پروستات صحبت کنید: مردانی که در آن ها خطر سرطان پروستات زیاد است ممکن است از داروها یا دیگر درمان های جهت کاهش این خطر استفاده کنند. بعضی مطالعات نشان می دهد مصرف بازدارنده های ردوکتاز ALPH- 5 که شامل: فیناستراید (پروپسیا، پروسکار) و دوتاستراید (آوودارت) ممکن است به طور کلی میزان خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهند. این داروها به عنوان کنترل کننده بزرگ شدن پروستات و جلوگیری کننده از ریزش مو استفاده می شوند.هرچند که بعضی از شواهد گواه بر این اند، مردانی که از این داروها استفاده می کنند ممکن است خطر ابتلا به نوع پیشرفته تری از سرطان مبتلا شوند (سرطان پروستات با درجه وخامت بالا).
اگر شما نیز نسبت به رشد سرطان پروستات خود نگران هستید به پزشک متخصص مراجعه نمایید.