مانع تراشی بانک‌ها برای اعطای وام ازدواج
الف: تأثیر ازدواج در کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی و تزریق آرامش به جامعه بر کسی پوشیده نیست. تا آنجا که بسیاری از روانشناسان و کارشناسان مذهبی نسبت به تبعات ازدواج دیرهنگام هشدار داده و مسئولین را ترغیب به سیاست‌گذاری در این زمینه می کنند. اما علی رغم این تأکیدات، روند تصمیم‌سازی پیرامون ازدواج در جامعه فعلی به پیش نمی رود.
یکی از شرایطی که به نظر می‌رسد به تازگی در بانک‌ها عملیاتی شده است گرفتن گواهی است که ثابت می کند وام گیرنده شاغلِ حقوق بگیر است و توانایی بازپرداخت وام را دارد. به عبارت دیگر وام‌گیرنده علیرغم انجام مراحل اداری و مهمتر از همه آوردن ضامنی با شرایط خاص بانک (کارمند حقوق بگیر یا فرد دارای پروانه کسب و…)، موظف است گواهی را به بانک ارائه کند که حاکی از شاغل بودن خود اوست.
اولین سؤال این است که دغدغه اصلی بانک هنگام اعطای وام چیست؟ بدون شک هدف اصلی بانک این است که نسبت به بازپرداخت اقسام وام، اطمینان لازم را کسب کند. این کار با گرفتن ضامن حقوق بگیر حاصل می‌شود. یعنی به محض تأخیر وام گیرنده در پرداخت اقساط، بانک می تواند از حساب ضامن طلب خود را کسر کند. بنابراین اخذ گواهی اشتغال وام گیرنده منطقا چه توجیهی دارد؟ اگر بنا بر شاغل بودن وام‌گیرنده باشد شاید بتوان گفت که هیچ کدام از جوانان نتوانند از این وام بهره‌مند گردند. چرا که بسیاری از جوانان در ابتدای زندگی از شرایط شغلی مناسبی برخوردار نیستند.
این شرط بویژه دانشجویان را که کثیری از جوانان در شرف ازدواج هستند، از دریافت چنین تسهیلاتی محروم می کند. زیرا معمولاً دانشجویان کارشناسی و حتی ارشد معمولا از فرصت شغلی مناسبی برخوردار نیستند و دانشجویان دکتری نیز بعضاً در ابتدای تحصیل متعهد می شوند که جایی کار نکنند. همه اینها در شرایطی است که اصلا به اضافه کردن چنین شرطی نیازی نیست. وجود ضامن معتبر بانک را به لحاظ بازپرداخت وام آسوده می کند. اضافه کردن شروطی که با هیچ مبنایی سازگار نیست باعث کاهش اعتماد مردم به مسئولین بانکی می شود.
از این گذشته موانع دیگری بر سر راه وام ازدواج وجود دارد که نشان می دهد داستان به همین جا ختم نمی شود. بعضاً در سامانه ثبت نام برای دریافت وام ازدواج می بینیم که برای روزهای طولانی و حتی هفته ها و ماه‌ها مردم در برخی از استان‌ها قادر به ثبت نام در هیچ بانکی نیستند. و یا اینکه پس از ثبت نام در سامانه، شعبه‌ها از پذیرش وام گیرنده به بهانه (یا دلیل) عدم بودجه خودداری می کنند. همچنین برخی از تسهیلاتی که بانک مرکزی تصویب کرده نیز به بهانه کمبود بودجه معطل مانده است. مانند اعطای وام ۵ میلیونی به دانشجویان یا افرادی که دارای شرایط خاص دیگری باشند (مثل مهریه زیر ۱۱۰سکه، زوج‌های زیر ۲۵ سال و …). این موانع با توجه به محدودیت یک ساله برای دریافت وامِ ازدواج شرایط را سخت‌تر می کند.
همچنین شروع بازپرداخت، بلافاصله پس از اخذ وام نیز برای جوانانی که در ابتدای راه زندگی قرار دارند مشکل به نظر می رسد. با توجه به اینکه مبلغ وام ازدواج و بازپرداخت آن در میزان دارایی و حجم مبادله بانک ناچیز به نظر می رسد، بهتر است بازپرداخت را کمی به تعویق بیاندازند تا جوانان با مشکل کمتری روبه‌رو باشند.
در شرایط فعلی و با وجود فشارهای اقتصادی، وام ازدواج کمترین کمکی است که دولت می تواند به جوانان در ابتدای زندگی داشته باشد. مسئولین بدون شک اگر بخواهند می‌توانند مشکلات را از سر راه ایشان بردارند و یا حداقل مشکلات را بیشتر نکنند. به طور مثال می شود بجای ضامن از سهمیه یارانه زوجین استفاده کنند. به امید روزی که مسئولین با ترویج عملی ازدواج، روحیه نشاط و سرزندگی را به جامعه هدیه کنند.
