آشتی با برجام / ترامپ تحریم های هسته ای ایران را تعلیق کرد
در شرایطی که باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین ایالات‌متحده آمریکا براساس توافق هسته‌ای ایران با کشورهای گروه ۱+۵ یا همان برجام، ۱۲۰ روز پیش، تحریم‌های هسته‌ای ایران را تعلیق یا به اصطلاح خودشان waive کرده بود، اکنون در موعد پایان این تعلیق در روز جمعه ۱۹ ماه مه، دولت دونالد ترامپ نیز تصمیم گرفته این اقدام را انجام دهد و تعلیق تحریم‌های ایران را تمدید کند.
به گزارش اقتصادنیوز ، در این میان براساس گزارشی که فایننشال‌تایمز منتشر کرده مقامات ایران از لغو تحریم‌ها مطلع شده‌اند. همچنین تعلیق این تحریم‌ها در شرایطی دوباره تمدید می‌شود که دونالد ترامپ پیش‌تر انتقاداتی را نسبت به برجام مطرح کرده و حتی از اصلاح آن سخن گفته بود. این اقدام ترامپ را می‌توان نخستین اقدام دولت جدید واشنگتن در راستای اجرای برجام به‌حساب آورد.
براساس گزارش روزنامه فایننشال‌تایمز مقامات ایران از تصمیم کاخ سفید برای تعلیق تحریم‌ها خبر دارند. به گزارش «ایسنا» سه منبع آگاه به روزنامه فایننشال‌تایمز گفته‌اند که دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا احتمالا به تعهدات خود در توافق هسته‌ای تاریخی با ایران مبنی بر تعلیق تحریم‌های واشنگتن علیه تهران کماکان پایبند خواهد ماند. به گفته این منابع آگاه دولت ترامپ قرار است ابطال تحریم‌های اقتصادی علیه ایران برای شرکت‌های غیرآمریکایی را تمدید کند و مقامات آمریکا و جاهای دیگر تاکنون تهران را از تمدید تعلیق تحریم‌ها مطلع کرده‌اند.
به نوشته فایننشال‌تایمز ابطال تحریم‌های ایران طبق توافق هسته‌ای که در ژوئیه 2015 میان ایران و گروه 1+5 حاصل شد، طی روزهای آینده منقضی می‌شود و دولت ترامپ باید دستور ادامه تعلیق تحریم‌ها را صادر کند.
به گزارش المانیتور، اطلاعیه‌های مربوط به این تعلیق تحریم‌ها احتمالا در روز چهارشنبه منتشر خواهد شد، این یعنی دقیقا یک روز پیش از آنکه ترامپ به قصد سفر به عربستان سعودی، سرزمین‌های اشغالی، ایتالیا و بلژیک، خاک آمریکا را ترک کند. این نخستین سفر خارجی ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا خواهد بود. البته منابعی که این خبر را به المانیتور داده‌اند، احتمال تغییر تصمیم دولت ترامپ یا تغییر زمان این اقدام را نامحتمل ندانسته‌اند. المانیتور به این نکته اشاره کرده است در صورتی که خبر این اقدام دولت ترامپ روز چهارشنبه منتشر شود، تنها دو روز پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران خواهد بود. دوازدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران روز جمعه 29 اردیبهشت ماه برگزار خواهد شد.
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، دستیابی به توافق هسته‌ای را به‌عنوان مهم‌ترین محور رقابت‌های انتخاباتی برای انتخاب مجدد خود قرار داده اما از سوی رقبای سیاسی خود مورد انتقاد قرار گرفته است که چرا هنوز منافع اقتصادی برجام و رفع تحریم‌ها متوجه مردم ایران نشده است. تیموتی اوتوله یک حقوقدان در امور تحریم در شرکت حقوقی میلر و شوالی‌یر درخصوص تمدید تعلیق تحریم‌های ایران گفت: «اگر آنها (آمریکایی‌ها) رفع تحریم‌ها را تمدید نکنند ایران هیچ مانعی برای از سرگیری برنامه هسته‌ای‌اش نخواهد داشت. آمریکا هنوز تحریم‌های دیگری علیه ایران به‌دلیل برنامه موشکی این کشور دارد.» رئیس‌جمهوری آمریکا پیش از این در جریان رقابت‌های انتخاباتی‌اش گفته بود که پس از پیروزی، توافق هسته‌ای با ایران را کنار خواهد گذاشت اما متحدان آمریکا درحال رایزنی با مقامات این کشور برای حفظ توافق هسته‌ای هستند. این درحالی است که رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا در نامه‌ای به کنگره تایید کرد که ایران به‌طور کامل به تعهدات خود در توافق هسته‌ای پایبند است. اما واشنگتن اعلام کرده است که این توافق و همچنین سیاست آمریکا در قبال ایران را مورد بازبینی قرار می‌دهد. یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا در گفت‌وگو با فایننشال‌تایمز تاکید کرد: «تا زمانی که این بررسی‌ها تکمیل می‌شود ما به توافق پایبند خواهیم بود.»
پیام‌های ضدایرانی
در این بین یک دیپلمات غربی نیز گفت: «ما به آمریکا گفته‌ایم که نمی‌خواهیم در آستانه برگزاری انتخابات در ایران پیام‌های ضد ایرانی سخت ارسال کنیم. از این‌رو دیگر طرف‌های توافق به صورت جداگانه و هماهنگ در حال لابی کردن با واشنگتن برای حفظ توافق هسته‌ای هستند.» زیرا اگر ترامپ تعلیق تحریم‌ها را در موعد مقرر امضا نکند، بهانه خوبی به‌دست مخالفان روحانی خواهد داد تا ادعا کنند که برجام نتوانسته است تحریم‌ها را متوقف کند. این در حالی است که روحانی در رقابت‌های انتخاباتی خود وعده داده است برای رفع هر چه بیشتر تحریم‌های غیرهسته‌ای نیز تلاش خواهد کرد و گفته است در صورت انتخاب مجدد دولتش مذاکرات بیشتری را برای رفع تحریم‌های غیرهسته‌ای آغاز خواهد کرد. البته برخی از تحلیلگران نیز اعلام کرده‌اند در داخل ایران و در آستانه انتخابات این کشور، ممکن است منتقدان روحانی تعلیق دوباره تحریم‌ها از سوی دولت ترامپ را به منزله حمایت ترامپ از روحانی قلمداد کنند. این در حالی است که امتناع آمریکا از تمدید دوباره تعلیق تحریم‌ها درست 120 روز پس از امضای آنها از سوی اوباما به معنای تخطی آمریکا از مفاد برجام خواهد بود و این زمان‌بندی هیچ ارتباطی با انتخابات ایران ندارد و باید درست 120 روز پس از امضای اوباما دوباره تمدید شود و به امضای ترامپ برسد. وندی شرمن مذاکره‌کننده ارشد آمریکا در مذاکرات هسته‌ای و قدرت‌های جهانی نیز در سخنانی درباره برجام و تاثیر انتخابات ایران بر آن گفت: «اگر فردی که تندروتر از روحانی است انتخاب شود، مشخص نیست که آیا این توافق بر باد می‌رود یا نه.» وی افزود: «جهان با این توافق امن‌تر است و توافق به نفع آمریکا است. بنابراین تا زمانی که تمام طرف‌ها به توافق پایبند هستند باید حفظ شود.» باراک اوباما و دولتش ادعا می‌کردند که برجام توافق خوبی بوده که توانسته است ایران را در حوزه هسته‌ای متوقف سازد. در حالی‌که ترامپ در ماه آوریل در مورد برجام گفته است: «این یک توافق وحشتناک بود که نباید امضا می‌شد و نباید آنطور که مورد مذاکره قرار گرفت، مذاکره می‌شد.» وی مدعی شد: «آنها آنطور که باید به روح توافق پایبند نیستند و ما در حال تحلیل دقیق آن هستیم و ما در آینده نه چندان دور در این باره چیزی برای گفتن خواهیم داشت.»
در شرایطی که دولت دونالد ترامپ مایل است برجام را دستاویزی برای فشار علیه ایران قرار دهد، اما مقامات کشورهای اروپایی بارها به رئیس‌جمهوری تازه وارد آمریکا هشدار داده‌اند که نباید از هیچ‌یک از مواردی که براساس برجام ملزم به انجام آن است، کوتاهی کند یا با اعمال تحریم‌های دیگر برجام را تحت‌تاثیر قرار دهد. همچنان‌که پیش از آغاز به کار ترامپ در کاخ سفید، روزنامه فایننشال‌تایمز از هشدار کشورهای اروپایی به تیم دونالد ترامپ نسبت به اعمال تحریم‌های تازه علیه ایران خبر داده بود. دولت‌های اروپایی به دولت در حال روی کار آمدن ترامپ هشدار داده بودند که آمریکا به‌دلیل هرگونه تحریم جدید علیه ایران که منجر به فروپاشی توافق هسته‌ای شود، مقصر شناخته خواهد شد. این هشدارها که از سوی اروپا به آمریکا صادر شده یک «نقطه تقابل» جدی بین دو طرف بر سر مساله ایران است و بیانگر اختلافات متحدان غربی آمریکا با دونالد ترامپ است.
باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا نیز پیش از پایان ریاستش به‌عنوان رئیس‌جمهور این کشور در سخنانی به جانشین خود هشدار داده بود که باید برجام را حفظ کند؛ رئیس‌جمهور پیشین آمریکا در سخنانی با اشاره به دستاوردهای برجام تاکید کرده بود که این توافق، حاصل سالها کار است و توافقی میان قدرت‌های بزرگ جهان با ایران به حساب میآید، نه فقط میان آمریکا و ایران.»
/اقتصاد نیوز
