عجیب ترین بیماری جدید ترس از حباب!

برخی افراد آنقدر از مارها یا عنکبوت‌ها می‌ترسند که دیدن هر نشانه‌ای از آن‌ها باعث می‌شود ضربان قلب‌شان بالا رود و کف دست‌شان عرق کند؛ برخی دیگر نیز با دیدن چند حباب واکنش‌های غیرقابل کنترل مشابهی از خود نشان می‌دهند.

چرا حباب‌ها – یا دایره‌ها و حفره‌ها- که هیچ خطری ندارند می‌توانند این گونه احساس بیزاری در افراد برانگیزند؟

دانشمندان مدت‌هاست که بر سر این موضوع بحث و بررسی می‌کنند. این وضعیت که تیروفوبیا (یعنی ترس از حفره) نامیده می‌شود، اولین‌بار در سال ۲۰۱۳ گزارش شد. برخی دانشمندان فکر می‌کردند که این واکنش غیرعادی به اشکال دایره‌ای می‌تواند به دلیل شباهت این الگوها به لکه‌ها یا دایره‌هایی باشد که روی بدن حیوانات سمی از جمله مارها و اختاپوس‌ها یافت می‌شود.

به تازگی گروهی از محققان نشان داده‌اند که این استرس شدید با ترس از انگل‌ها و بیماری‌های عفونی مرتبط است. بیماری‌هایی همچون آبله و سرخک و انگل‌هایی همچون مایت‌ها و ساس‌ها الگوهایی روی پوست ایجاد می‌کنند که شبیه اشکال دایره‌ای است.

تام کوپفر، یکی از محققان روانشناسی دانشگاه کنت انگلستان می‌گوید: در طول تاریخ تکامل عوامل بیماری‌زا و انگل‌ها  همیشه تهدیدی برای انسان‌ها و حیوانات به شمار می‌رفته و دوری از آن‌ها به معنی دوری از درد و بیماری بوده است.  

او می‌گوید: شاخص‌ترین سازشی که انسان‌ها برای خودداری از بیماری‌ها در پیش گرفته‌اند، حس نفرت و بیزاری است.

این محققان برای این که دریابند واکنش بیزاری در افراد مبتلا به تیروفوبی راهکاری برای ممانعت از بیماری است یا نه، آزمایشی طراحی کرده‌اند.

آن‌ها ۳۰۰ فرد مبتلا به تیروفوبیا و ۳۰۰ دانشجوی معمولی را بررسی کردند. به هر دو گروه ۳۲ تصویر نشان داده شد. هشت تصویر حاوی اشکال مرتبط با بیماری بود. به عنوان مثال یک دسته حباب دایره‌ای، زخم آبله یا تصاویری از ساس‌ها. هشت تصویر دیگر حاوی تصاویر غیرمرتبط با بیماری بود که چند الگوی دایره‌ای در آن دیده می‌شد؛ از جمله حفره‌هایی که در یک دیوار آجری ایجاد شده بود یا پوست دانه‌های گل نیلوفر آبی. در ۱۶ تصویر دیگر هیچ حفره یا الگوی دایره‌ای شکلی وجود نداشت.

محققان پیش‌بینی کردند که هر دو گروه تصاویر مرتبط با بیماری را ناخوشایند توصیف خواهند کرد، اما تنها افراد مبتلا به تیروفوبیا هستند که تصاویر غیرمرتبط با بیماری را هم ناخوشایند و آزاردهنده می‌دانند. محققان همچنین پیش‌بینی کردند که بیشتر افراد به احتمال زیاد حس بیزاری از خود نشان می‌دهند نه ترس.

کوپفر می‌گوید: تنها درصد کمی از این افراد ترس یا احساس‌های مرتبط با ترس را گزارش دادند. بیشتر افراد حس انزجار یا احساساتی شبیه به آن داشتند.

وقتی افراد مبتلا به تیروفوبیا به تصویری نگاه می‌کنند که در آن چند حفره یا حباب وجود دارد اظهار نظرهایی از این دست دارند: «اولین حسی که به من دست می‌دهد یک جور تنفر شدید و غیرقابل توضیح است» یا «من در کل احساس آشفتگی می‌کنم و حس می کنم چیزی به شدت مرا آلوده کرده است».

کوپفر می‌گوید: بسیاری از افراد حس خارش دارند و فکر می‌کنند پوست‌شان مور مور می‌شود. برخی افراد می‌گویند حس می‌کنند این لکه‌ها روی پوست بازو یا پا و یا کل بدن‌شان ایجاد شده لذا آن قدر پوست‌شان را می‌خارانند تا خون بیاید.

این نظرات نشان می‌دهد که اضطراب و نگرانی شدیدی در خصوص انگل‌ها وجود دارد.

کوپفر می‌گوید: از آنجا که این ترس به تازگی کشف شده، هیچ آمار رسمی از آن در آمریکا وجود ندارد.

وی ادامه می‌دهد: شناخت و درک این بیماری و کشف ویژگی‌ها و دلایل آن به افراد مبتلا به این ترس کمک می‌کند و باعث می‌شود برای درمان آن اقدام کنند.