هشدار درباره فروش زيرزميني ترامادول
فروش زيرزميني و زيرميزي ترامادول در داروخانه‌ها؟! اگرچه قائم‌مقام دبيركل ستاد مبارزه با مواد مخدر نسبت به فروش زيرزميني و زيرميزي ترامادول به وسيله افراد ناباب در سطح داروخانه‌هاي كشور هشدار مي‌دهد، اما شواهد گوياي آن است كه ابعاد توزيع غيرقانوني اين ماده بسيار وسيع‌تر از آن چيزي است كه اين مقام مسئول توصيف مي‌كند.
هشدار طاها طاهري درباره فروش غيرقانوني ترامادول به عنوان ماده‌اي مخدر و خطرناك در داروخانه‌ها در شرايطي رخ مي‌دهد كه بررسي‌هاي «جام‌جم» نشان مي‌دهد اين ماده با حجمي بسيار زياد در بازار سياه ناصرخسرو به قيمتي بسيار ارزان فروخته مي‌شود به گونه‌اي كه هم اكنون هر خشاب 100 ميلي‌گرمي اين ماده، به قيمت 2000 تومان در اين بازار فروخته مي‌شود.
ترامادول براي فروشنده‌هاي غيرقانوني دارو، ماده غيرمجازي بسيار پيش پا افتاده است كه در پرسه زدن‌هاي مان در ناصرخسرو، تقريبا تمام شان تاييد كردند آن را در بساط شان دارند و اگر بخواهيم مي‌توانيم در حجم زياد نيز خريداري‌اش كنيم.
حجم زياد ترامادولي كه هم اكنون در كارتن‌هايي بزرگ ميان قاچاقچيان و توزيع‌كنندگان غيرقانوني دارو دست به دست مي‌شود ثابت مي‌كند اين ماده مخدر بايد از منشائي قوي‌تر و بزرگ‌تر از داروخانه‌ها وارد بازار سياه شده باشد.
از سوي ديگر قائم‌مقام دبيركل ستاد مبارزه با مواد مخدر نيز ناخواسته در گفته‌هايش به اين نكته اشاره كرده است چرا كه او مي‌گويد: وزارت بهداشت بشدت با داروخانه‌هايي كه ترامادول را بدون نسخه توزيع مي‌كنند، برخورد مي‌كند و در اين زمينه مجوز قانوني داروخانه‌هاي متخلف را ابطال كرده است.
از اين گفته مي‌شود نتيجه گرفت كه هيچ داروخانه داري حاضر نيست براي فروش چند برگ 2000وماني ترامادول مجوز فعاليتش را به باد بدهد و در ماجراي قاچاق ترامادول بايد پاي سودي كلان در جايي بجز داروخانه‌ها در ميان باشد.
دكتر حسينعلي شهرياري، رئيس كميسيون بهداشت و درمان مجلس در گفت‌وگو با جام‌جم احتمال اين كه نشتي در كارخانه‌هاي توليدكننده ترامادول، حجم بزرگ اين ماده را وارد بازار سياه كرده باشد، رد نمي‌كند و توضيح مي‌دهد: هنوز بررسي براي كشف منشا ترامادول توزيع شده در بازار سياه انجام نشده است، اما به طور كلي ما در توليدات داخلي دارو مشكل داريم و كارخانه‌هاي توليدكننده دارو با مشكل مالي شديد مواجه هستند.
او علت اين مشكل مالي را اصرار دولت براي پايين نگه‌داشتن قيمت دارو مي‌داند و مي‌گويد: فقط نيمي از 480 ميليارد تومان يارانه دارو پرداخت شده است و همين مساله باعث شده توليد دارو و فروش آن به شكل عادي، براي بسياري از كارخانه‌ها به صرفه نباشد.
ترامادول چيست؟
ترامادول يك داروي مسكن و شبه ترياك است كه براي دردهاي متوسط و شديد بويژه پس از برخي جراحي‌ها استفاده مي‌شود.
ترامادول ماده‌اي مخدر به حساب مي‌آيد و بنابراين حالت‌هايي مانند سرخوشي، نشئگي خماري و وابستگي شديد روحي و جسمي را در معتادانش ايجاد مي‌كند. اين ماده به شكل قرص، كپسول و آمپول قابل استفاده است و فعلا در ايران، رايج‌ترين شيوه مصرف غيرقانوني آن به شكل قرص و كپسول است.
عوارض مصرف ترامادول بسيار شبيه به عوارض مصرف ترياك است و بنابر اين وقتي معتادان مصرف ترامادول را به شكل ناگهاني ترك مي‌كنند دچار علائم مشابه سندرم ترك در معتادان به ترياك مي‌شوند، به طوري كه اگر ترامادول به معتاد نرسد، معتاد دچار اضطراب، تعريق، بي‌خوابي، تهوع و لرز، اسهال، درد عضلاني، سندروم پاي بي‌قرار، ترس و بيقراري، گرگرفتگي و گزگز اندام‌ها مي‌شود. همچنين مصرف ترامادول به ميزان زياد ممكن است به تشنج شديد و مرگ نيز بينجامد.
دروغ اول: اعتيادآور نيست
يكي از دلايلي كه باعث شده است مصرف ترامادول در ميان جوان‌ها بشدت زياد شود اين است كه توزيع‌كنندگان اين ماده مخدر، آن را به جوان‌ها غيراعتياد‌آور معرفي مي‌كنند در حالي كه اين ماده هم مانند انواع ديگر مواد مخدر، اعتيادآور است.
دكتر محمدباقر صابري زفرقندي، روانپزشكي كه بر صندلي مديركلي درمان و حمايت‌هاي اجتماعي ستاد مبارزه با مواد مخدر تكيه زده است در گفت‌وگو با جام‌جم توضيح مي‌دهد: همين باور نادرست به اعتيادآور نبودن ترامادول باعث شده است معتادان در حال ترك براي كاهش درد از اين ماده استفاده كنند در حالي كه پس از مدتي شكل اعتياد آنها تغيير مي‌كند و به اين ماده معتاد مي‌شوند.
اما همه مصرف‌كنندگان ترامادول معتادان در حال ترك نيستند. دو گروه ديگري كه دروغ‌ها باعث شده است به ترامادول معتاد شوند، جوان‌هايي هستند كه شمار زيادي از آنها تحصيلات دانشگاهي دارند و پيشتر سابقه مصرف هيچ ماده مخدري را نداشته‌اند. اين گروه قربانيان دروغ دوم درباره ترامادول هستند.
دروغ دوم: به كار شب امتحان و رابطه جنسي مي‌آيد
دكتر محمدصادق شيرازي، درمانگر اعتياد در گفت‌وگو با جام‌جم توضيح مي‌دهد كه شمار زيادي از مراجعه‌كنندگان به كلينيكش جوان‌هايي هستند كه ترامادول را براي كاهش اضطراب در شرايط بحراني و بهبود فعاليت‌هاي جنسي مصرف كرده‌اند و هرگز باور نمي‌كرده‌اند به آن معتاد شوند.
اين پزشك هشدار مي‌دهد كه هرچند شايد ترامادول همچون مسكن‌هاي ديگر تا حدي از ميزان دلواپسي فرد بكاهد و حتي او را كرخت كند اما مساله اين است كه بيشتر مصرف‌كنندگان اين حقيقت را باور نمي‌كنند كه آرامش غيرطبيعي‌شان در لحظه نشئگي مصرف اين مخدر به خماري دردناك بعدي با چند برابر اضطراب مي‌رسد.
اما مصرف ترامادول براي فعاليت‌هاي جنسي از مصرف آن براي شب‌هاي امتحان بيشتر است. جام‌جم علت اين باور را از يكي از معتادان به ترامادول كه به كلينيكي در حوالي پل سيدخندان مراجعه كرده بود، جويا شد.
حامد، بيست‌وشش ساله و مهندس انفورماتيك است كه نخستين بار پيشنهاد مصرف ترامادول را براي درمان زودانزالي در اينترنت از سوي دوستي ناشناس در يكي از اتاق‌هاي گفت‌وگوي مجازي ديده است. او مي‌گويد: من با بيشتر جوان‌هاي معتاد به ترامادول مانند خودم گفت‌وگو كردم بيشتر آنها به همين منظور ترامادول را به عنوان يك ماده تاخيري مصرف مي‌كردند.
او توضيح مي‌دهد كه در نخستين بار پس از مصرف، چنين خاصيتي را تجربه كرده است، اما در دفعات بعدي، مجبور شده، دوز ترامادول را بيشتر و بيشتر كند تا روزي كه متوجه شده است اين ماده ديگر اثري بر او ندارد و از سوي ديگر وقتي آن را نمي‌خورد، خمار مي‌شود.
مديركل درمان و حمايت‌هاي اجتماعي ستاد مبارزه با مواد مخدر بشدت اين باور شايع ميان جوان‌ها را رد مي‌كند: ترامادول به هيچ وجه نقشي در درمان زودانزالي ندارد و كساني كه با اين مشكل مواجه هستند بايد به كلينيك‌هاي جنسي براي درمان مراجعه كنند.
گفته‌هاي صابري زفرقندي را دكتر رابرت فرنام، پژوهشگر و درمانگر اعتياد نيز تائيد مي‌كند و توضيح مي‌دهد كه تاثير ترامادول در درمان زودانزالي هنوز از نظر علمي اثبات نشده است و كساني كه ادعا مي‌كنند صرفا به واسطه تلقين، تغييراتي را در خود احساس كرده‌اند. البته احتمال دارد آنها به علت مصرف اين ماده خطرناك، اضطراب كمتري را احساس كرده‌اند كه از زودانزالي‌شان نيز جلوگيري كرده است.
ترامادول مي‌تازد
در دسترس بودن، ارزاني و تبليغات دروغين درباره ترامادول باعث شده است اين ماده به فراواني در بازار سياه توزيع شود.
ترامادول چنان چوب حراج خورده و در بازارها پخش شده است كه حالا قاچاقچيان براي كلك زدن به يكديگر نيز از آن استفاده مي‌كنند به گونه‌اي كه در يكي از پرونده‌هاي محرمانه پليس قيد شده است ترامادول، جزو اصلي تشكيل‌دهنده ماده‌اي بوده كه به نام متادون (نوعي شبه مخدر) قاچاق در بازار پخش شده است.
به عبارتي ديگر، از آنجا كه متادون گران است، قاچاقچيان از ترامادول براي ساخت نوع تقلبي متادون در بازار استفاده كرده‌اند.
به هر حال روند رو به افزايش شمار معتادان به ترامادول كه به كلينيك‌هاي ترك اعتياد مراجعه مي‌كنند ثابت مي‌كند، اگر بزودي فكري براي مبارزه با توزيع غيرقانوني و وسيع ترامادول در بازار سياه نشود، اين ماده مخدر به يكي از مواد مخدر اصلي مورد استفاده در كشور كه جمعيت جوان و تحصيلكرده را هدف گرفته است، تبديل شود و عنصر لازم براي شروع اين مبارزه، ريشه‌يابي منشأ واقعي توزيع ترامادول غيرقانوني در كشور است.
