باستان‌شناسان آلمانی در راه ایران
حضور ادامه‌دار باستان‌شناسان آلمانی در معدن نمک چهرآباد زنجان و ادامه‌ی کاوش‌ها در این محوطه‌ی تاریخی در حالی از اسفندماه از سرگرفته می‌شود که هنوز پرونده‌ی شکایت معدن‌کار این معدن در دادگاه در دست بررسی است.
یحیی رحمتی، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: برای انجام فصل بعدی عملیات باستان‌شناسی و بررسی معدن نمک چهرآباد، هیات مطالعات دانشگاه «بوخوم» آلمان اسفند امسال به ایران می‌آید، همچنین در ادامه‌ی این کاوش‌ها نشستی یک روزه در زنجان با هدف ارائه‌ی گزارش‌ها و نتایج کاوش‌های انجام شده در این معدن برگزار می‌شود.
به گفته‌ی او از سوی دیگر قرار است در همایش ملی باستان‌شناسی امسال در تهران نیز بخشی از ارائه‌ی گزارش‌ها به یافته‌های مردان نمکی اختصاص پیدا کند.
رحمتی با بیان این‌که در برنامه‌ی آینده‌ی میراث فرهنگی استان زنجان، ایجاد این معدن نمک به سایت موزه در دستور کار است، ادامه می‌دهد: برای عملیاتی شدن این اقدام، یکی از ملزومات در این محوطه، خوانا سازی دوره‌های تاریخی براساس آثار به دست آمده است.
وی با تاکید بر این‌که معدن نمک چهرآباد، یک مجموعه معدنی با بیش از 2300 سال قدمتِ بهره‌برداری است، ادامه می‌دهد: آن‌چه که فعلا به دست آمده است برای ما مشخص کرده که از دوره هخامنشی تا امروز در دوره‌های مختلف تاریخی این معدن فعال بوده است و معروفترین اثر به دست آمده از دوره‌ی هخامنشی، مرد نمکی شماره چهار با 2350 سال قدمت است، همچنین مرد نمکی شماره یک از دوره‌ی ساسانی در این معدن به دست آمده است.
او با اشاره به کشف یافته‌های باستان شناسی در این محوطه‌ی تاریخی از دوره‌ی اشکانی تا اوایل ساسانی یعنی حدود 1700 سال پیش تا امروز می‌گوید: از سوی دیگر آثار به دست آمده از دوره ایلخانیان و حتی دوره قاجار و پهلوی اول، نشان می‌دهد که به واسطه دوره‌های تاریخی مختلف که در این معدن مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند؛ این معدن نمک یک سایت غنی از نظر تاریخی است.
به گفته‌ی وی، مستمر بودنِ برداشت و فعال بودن این معدن نمک به عنوان یکی از قدیمی‌ترین معادن ایران از نظر طول زمان بهره‌برداری از یک معدن، آن را به یکی از طولانی‌ترین معادنِ در دست بهره‌برداری در ایران تبدیل کرده است که در طول تاریخ‌های مختلف از آن بهره‌برداری می‌شود.
رحمتی این سایت کاوشِ باستان شناسی را یکی از سایت‌های فعال کاوش‌های باستان‌شناسی در ایران می‌داند و ادامه می‌دهد: به واسطه‌ی این خصوصیت؛ قوی‌ترین هیات‌های ایرانی و بین‌المللی نیز به صورت مشترک روی این سایت فعالیت می‌کنند، اما این موضوع فعلا ادامه دارد و تا زمانی که معدن فعال باشد، نمی‌توان برای پایان مدت زمان کاوش‌های زمانی در نظر گرفت.
او در توضیح کشف نخستین مرد نمکی در این معدن می‌گوید: این مردِ نمکی در سال 1372 و به صورت اتفاقی توسط بهره‌بردارانِ معدن، جسدی پیدا شد که فقط یک چکمه که داخل آن پا بود و البسه‌ای و لوازماتی که همراه آن کشته شده بود، پیدا شد. نخست گمان می‌رفت آن یک جسدِ جدید است، اما بعد از انجام محاسبات، مشخص شد آن متعلق به از 1700 سال پیش است، از آن دوره به بعد کاوش‌ها به صورتِ علمی آغاز شد.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان؛ با اشاره به کشف دومین مرد نمکی در حدود سال 84، بیان کرد: پس از آن معدن قُرق شد و خسارت زیادی پرداخت کردیم تا بتوانیم جلوی بهره‌برداری را بگیریم.
او ادامه می‌دهد: در حال حاضر نیز درگیر پیگیری‌های دادگاه هستیم، بهره‌بردار معدن، از میراث فرهنگی ادعای خسارت کرده است، چون در حال حاضر به دلیل ارزشمند بودن محوطه امکان فعالیت و برداشت نمک وجود ندارد و پیمانکار به عنوان بهره‌بردارِ معدن خلع ید شده است، اما به دلیل مالکیت در این محوطه و نداشتنِ امکانِ بهره‌برداری، ادعای خسارت کرده که در حال گذراندن مراحل قانونی آن هستیم.
به گزارش ایسنا، اواخر اردیبهشت امسال نیز ابوالفضل عالی سرپرست ایرانی هیئت مشترک باستان شناسی معدن نمک چهرآباد زنجان اعلام کرد؛ تونلی بزرگ با چند فضای مرتبط با یکدیگر از دوره هخامنشی، ساسانی و دوران متاخر اسلامی در ایران از جالب ترین کشفیات فصلِ گذشته‌ی کاوش بوده است.
همچنین باستان‌شناسان در این محوطه هنوز در جستجوی شناسایی قدیمی‌ترین دوره‌های نمک استخراج نمک در چهرآباد هستند.
